Οι προοπτικές για το παγκόσμιο εμπόριο έχουν «επιδεινωθεί απότομα» εν μέσω της αυξημένης αβεβαιότητας που προκαλεί το νέο δασμολογικό καθεστώς που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποίησε την Τετάρτη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ).
«Οι προοπτικές για το παγκόσμιο εμπόριο έχουν επιδεινωθεί απότομα λόγω της αύξησης των δασμών και της αβεβαιότητας στην εμπορική πολιτική», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη νέα έκθεση του ΠΟΕ με τίτλο «Παγκόσμιες Προοπτικές και Στατιστικά Εμπορίου».
Με βάση τους ισχύοντες δασμούς, και λαμβάνοντας υπόψη την προσωρινή αναστολή των «αμοιβαίων» δασμών για 90 ημέρες, ο ΠΟΕ προβλέπει μείωση του παγκόσμιου εμπορίου εμπορευμάτων κατά 0,2% το 2025, με ήπια ανάκαμψη της τάξης του 2,5% το 2026.
Η πτώση αναμένεται να είναι ιδιαίτερα έντονη στη Βόρεια Αμερική, όπου οι εξαγωγές προβλέπεται να συρρικνωθούν κατά 12,6% φέτος.
Ο οργανισμός προειδοποιεί επίσης για σημαντικούς καθοδικούς κινδύνους, όπως η ενδεχόμενη εφαρμογή των «αμοιβαίων» δασμών και η γενικότερη διάχυση της πολιτικής αβεβαιότητας, οι οποίοι «θα μπορούσαν να προκαλέσουν περαιτέρω μείωση κατά 1,5% στο παγκόσμιο εμπόριο αγαθών», πλήττοντας ιδιαιτέρως τις λιγότερο ανεπτυγμένες εξαγωγικές χώρες.
Η προειδοποίηση του ΠΟΕ έρχεται σε συνέχεια μιας θετικής χρονιάς για το εμπόριο, καθώς το 2024 το εμπόριο εμπορευμάτων αυξήθηκε κατά 2,9% και το εμπόριο υπηρεσιών κατά 6,8%.
Η νέα πρόβλεψη για πτώση 0,2% το 2025 είναι σχεδόν τρεις ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από το βασικό σενάριο «χαμηλών δασμών» και αντιπροσωπεύει σημαντική ανατροπή συγκριτικά με τις εκτιμήσεις στις αρχές του έτους, όταν οι οικονομολόγοι του ΠΟΕ ανέμεναν περαιτέρω ενίσχυση του εμπορίου χάρη στη βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών.
«Οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις περιλαμβάνουν την πιθανή εφαρμογή των επί του παρόντος ανεσταλμένων "αμοιβαίων" δασμών από τις ΗΠΑ, καθώς και την εξάπλωση της εμπορικής αβεβαιότητας πέρα από τις διμερείς σχέσεις που σχετίζονται με τις Ηνωμένες Πολιτείες», σημειώνει ο ΠΟΕ.
Σε περίπτωση εφαρμογής τους, οι «αμοιβαίοι» δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η διάχυση της αβεβαιότητας στην εμπορική πολιτική θα αφαιρούσε επιπλέον 0,8 μονάδες. Συνολικά, αυτό θα οδηγούσε σε μείωση του παγκόσμιου εμπορίου κατά 5% το 2025.
Ο πρόεδρος Τραμπ αιφνιδίασε τους εμπορικούς εταίρους και τις αγορές στις αρχές Απριλίου, ανακοινώνοντας σειρά «αμοιβαίων» δασμών σε εισαγωγές από περισσότερες από 180 χώρες. Η Κίνα επλήγη περισσότερο, καθώς οι δασμοί στις κινεζικές εισαγωγές αυξήθηκαν ουσιαστικά στο 145%. Το Πεκίνο απάντησε με αντίποινα, επιβάλλοντας δασμούς έως και 125% στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ.
Η αναστάτωση στις αγορές οδήγησε σε προσωρινή αναδίπλωση του Λευκού Οίκου. Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος ανακοίνωσε μείωση των δασμών στο 10% για τις εισαγωγές από τους περισσότερους εμπορικούς εταίρους για διάστημα 90 ημερών, προκειμένου να δοθεί χρόνος για διαπραγματεύσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΕ, ο αντίκτυπος των τελευταίων πολιτικών εξελίξεων αναμένεται να διαφέρει σημαντικά ανά περιοχή. Στη νέα πρόβλεψη, η Βόρεια Αμερική αφαιρεί πλέον 1,7 ποσοστιαίες μονάδες από την παγκόσμια ανάπτυξη του εμπορίου για το 2025, οδηγώντας το συνολικό ποσοστό σε αρνητικό έδαφος.
Αντίθετα, η Ασία και η Ευρώπη εξακολουθούν να συνεισφέρουν θετικά - αλλά σε μικρότερο βαθμό από το αρχικό σενάριο - με τη συμβολή της Ασίας να μειώνεται στο ήμισυ, μόλις 0,6 ποσοστιαίες μονάδες.
Η εμπορική ρήξη ΗΠΑ - Κίνας αναμένεται να προκαλέσει «σημαντική εκτροπή του εμπορίου», προειδοποιεί ο ΠΟΕ, με τις τρίτες αγορές να εκφράζουν ανησυχία για αυξημένο ανταγωνισμό από την Κίνα.
«Οι εξαγωγές κινεζικών αγαθών εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 4% έως 9% προς όλες τις περιοχές εκτός της Βόρειας Αμερικής, καθώς το εμπόριο αναπροσανατολίζεται.
Παράλληλα, οι εισαγωγές των ΗΠΑ από την Κίνα αναμένεται να μειωθούν απότομα σε τομείς όπως τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, η ένδυση και ο ηλεκτρικός εξοπλισμός, δημιουργώντας νέες εξαγωγικές ευκαιρίες για άλλους προμηθευτές που μπορούν να καλύψουν το κενό στην αμερικανική αγορά», καταλήγει η έκθεση.
