Σε μία win win λύση για Βορρά και Νότο καταλήγει η EKT για να μην διευρυνθούν περαιτέρω τα spreads και να καμφθούν παράλληλα οι ενστάσεις των χωρών που φοβούνταν ότι οι κεντρικές τους τράπεζες θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με κεφαλαιακές ζημιές. Με απλά λόγια, το πολυαναμενόμενο «εργαλείο» της Ευρωτράπεζας θα λειτουργεί ως εξής: η ΕΚΤ θα αγοράζει κρατικά ομόλογα π.χ. της Ελλάδας και της Ιταλίας, αλλά μόνο όσο θα λήγουν αντίστοιχα ομόλογα της Γερμανίας ή της Γαλλίας, έτσι ώστε να παραμένει αμετάβλητος ο ισολογισμός της.
Η διαδικασία αυτή εκτιμάται ότι θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια όσο απαιτείται για να συγκρατηθεί ο πληθωρισμός και ταυτόχρονα θα υπάρχει ένα πλαίσιο προστασίας για τις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου που βλέπουν τις αποδόσεις των ομολόγων να ανεβαίνουν επικίνδυνα.
Από σήμερα ξεκινούν οι επανεπενδύσεις των ομολόγων που λήγουν στο πλαίσιο του PEPP, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά από το φόρουμ της ΕΚΤ που πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία, η Κριστίν Λαγκάρντ. «Αποφασίσαμε να εφαεμόσουμε με ευέλικτο τρόπο τις επανεπενδύσεις των ομολόγων που λήγουν στο πλαίσιο του PEPP», είπε η επικεφαλής της ΕΚΤ. Επιπλέον, μέσα στον Ιούλιο αναμένεται να κάνει πρεμιέρα το «εργαλείο» της ΕΚΤ που θα αποτελέσει ασπίδα προστασίας για τα ομόλογα του Νότου με στόχο να αποτρέψει τον κατακερματισμό στην Ευρωζώνη.
Από σήμερα, επίσης, λήγει και τυπικά το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (Asset Purchase Programme - APP) που ξεκίνησε στα μέσα του 2014 για να στηρίξει το μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και να παράσχει τις απαραίτητες διευκολύνσεις για να διασφαλιστεί η σταθερότητα των τιμών. Διατηρήθηκαν έτσι για χρόνια οι αποδόσεις και τα spreads σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Όπως δηλώνει στο Liberal.gr ο Ιταλός οικονομολόγος Λορέντζο Κοντόνιο, η ΕΚΤ δείχνει να μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος. Το πρόγραμμα SPM (Securities Markets Programme) που ανακοινώθηκε στις 10 Μαΐου του 2010 ήταν περιορισμένο και συνοδευόταν από αρκετές προϋποθέσεις. Κατέληξε, επομένως, να επιδεινώσει την κρίση αντί να δώσει λύσεις.
Το νέο εργαλείο της ΕΚΤ, τονίζει ο κ. Κοντόνιο, πρέπει να είναι απεριόριστο σε μέγεθος ( ή τουλάχιστον επαρκώς μεγάλο) αλλά αναπόφευκτα θα βασίζεται σε συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σε αντίθετη περίπτωση, η ΕΚΤ θα βρεθεί αντιμέτωπη με νομικές ενστάσεις για δημοσιονομική παρέμβαση. Οι προϋποθέσεις, ωστόσο, θα πρέπει να είναι ήπιες, προσθέτει ο ίδιος. Αν τελικά ανακοινωθεί το νέο εργαλείο στην επόμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ για τη νομισματική πολιτική στις 21 Ιουλίου, θα είναι μία πολύ θετική εξέλιξη που θα ισοδυναμεί με ασπίδα προστασίας για τα spreads.
Τι θα ισχύσει στο εξής:
Η Ελλάδα βρίσκεται εκτός πράξεων της ΕΚΤ υπό την έννοια ότι από το τέλος Μαρτίου έχει λήξει το PEPP –ήτοι το έκτακτο QE πανδημίας – και από σήμερα θα ισχύσουν οι επαναγορές, όπως ακριβώς έχει ανακοινώσει από τον Μάρτιο η Κριστίν Λαγκάρντ. Οι πληρωμές κεφαλαίου που θα λήγουν στο πλαίσιο του PEPP, θα επενδύονται εκ νέου τουλάχιστον έως το 2024.
Επειδή όμως η παγκόσμια τάση αύξησης των επιτοκίων οδήγησε τις αποδόσεις σε μη βιώσιμα επίπεδα, όπως του ελληνικού 10ετούς έως το 4,7% και του αντίστοιχου ιταλικού έως το 4,3%, η ΕΚΤ έπρεπε να αναλάβει επιπρόσθετα μέτρα.
Η αναταραχή στις αγορές ομολόγων και κυρίως στους τίτλους του Νότου, ανάγκασε του κεντρικούς τραπεζίτες της Ευρωζώνης να συνεδριάσουν εκτάκτως στις 15 Ιουνίου. Σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal.gr, υπήρξε συμφωνία αν και με αστερίσκους. Οι χώρες του πυρήνα δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, καθώς θα αποτελούσε σαφή ήττα και σημαντικό πλήγμα για την αξιοπιστία της ΕΚΤ, η οποία είχε μόλις ανακοινώσει τη λήξη του APP μετά από 7 χρόνια.
Η λύση που προκρίνεται προβλέπει ότι όσο λήγουν ομόλογα από τις χώρες με τα χαμηλότερα επιτόκια και επομένως θα συρρικνώνεται ο ισολογισμός της ΕΚΤ, τόσο θα μπορεί η κεντρική τράπεζα να αγοράζει τίτλους των χωρών με τις υψηλότερες αποδόσεις για να αποτρέψει τον κατακερματισμό.
