Καθώς, ο πληθωρισμός επιμένει να αυξάνεται και η Fed συνεχίζει επιθετικότερα τις αυξήσεις επιτοκίων, αγνοώντας την κατάρρευση των μετοχών, το κλίμα στις αγορές γίνεται όλο και πιο τοξικό. Το να μπορέσεις «να πιάσεις ένα μαχαίρι που πέφτει» δεν είναι εύκολο, απαντά ο αναλυτής της Bank of America, Αθανάσιος Βαμβακίδης στο ερώτημα υπό ποιες προϋποθέσεις θα δούμε τα χαμηλά στις μετοχές. «Οι κεντρικές τράπεζες ξεκίνησαν από μια πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική και έχουν να διανύσουν πολύ ακόμη δρόμο, ώστε να φτάσουμε να μιλάμε για σφιχτές νομισματικές πολιτικές. Αυτό είναι πολύ αρνητικό για τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου. Αυτός είναι και ο λόγος που φαίνεται ότι έχουμε δρόμο ακόμη μέχρι να δούμε τα χαμηλά των αγορών], όπως χαρακτηριστικά λέει.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Ο S&P 500 είναι και επίσημα σε bear market και το κλίμα στις αγορές είναι πολύ κακό. H «τέλεια θύελλα» είναι εδώ ή δεν την έχουμε ακόμη δει;
Το πρόσφατο sell - off στις αγορές προκλήθηκε από τον υψηλό πληθωρισμό στις ΗΠΑ. Οι επενδυτές ανέμεναν ότι ο πληθωρισμός θα άρχιζε καθοδική πορεία, ωστόσο αυτός αυξήθηκε ακόμη περισσότερο. Ήλπιζαν ότι η Fed θα σταματούσε τη σύσφιξη, καθώς το ενισχυμένο δολάριο και η πτώση των αγορών θα οδηγούσαν ήδη σε επιδείνωση των χρηματοδοτικών συνθηκών. Τώρα, αυτό αποδεικνύεται ευσεβής πόθος και οι αγορές έχουν ήδη αρχίσει να τιμολογούν μια αύξηση επιτοκίων της Fed κατά 75 μονάδες βάσης. Καθώς, ο πληθωρισμός συνεχίζει να αυξάνεται, η Fed καλείται να συνεχίσει τις αυξήσεις επιτοκίων, αγνοώντας την κατάρρευση των μετοχών. Αυτό είναι κάτι το τοξικό για τα στοιχεία ενεργητικού που αξιολογούνται ως υψηλού κινδύνου (risk assets).
Υπό ποιες προϋποθέσεις θα δούμε τα χαμηλά στις μετοχές;
Το να μπορέσεις «να πιάσεις ένα μαχαίρι που πέφτει» (catching a falling knife), δεν είναι εύκολο. Οι αγορές είχαν επαναπαυτεί για πολύ καιρό στην υποστήριξη των κεντρικών τραπεζών. Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει τώρα να επικεντρωθούν στην μάχη κατά του πληθωρισμού. Ξεκίνησαν από μια πολύ χαλαρή νομισματική πολιτική και έχουν να διανύσουν πολύ ακόμη δρόμο, ώστε να φτάσουμε να μιλάμε για σφιχτές νομισματικές πολιτικές. Αυτό είναι πολύ αρνητικό για τα περιουσιακά στοιχεία κινδύνου. Αυτός είναι και ο λόγος που φαίνεται ότι έχουμε δρόμο ακόμη μέχρι να δούμε τα χαμηλά των αγορών.
Σύμφωνα με την μηνιαία έρευνα της BofA, οι φόβοι των επενδυτών είναι στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008. Ζούμε ημέρες που θυμίζουν Lehman Brothers;
Κάθε κρίση είναι διαφορετική. Οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών και οι ισολογισμοί των εταιρειών είναι πολύ πιο ισχυροί έναντι του 2008. Η ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι αυστηρότερη και ο τραπεζικός τομέας είναι σίγουρα σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Όλα αυτά συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι δεν είναι πιθανό να βιώσουμε ένα συστημικό σοκ. Παρ' όλα αυτά, ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να κινείται υψηλά και να αποτελεί πρόβλημα, επομένως οι νομισματικές πολιτικές ίσως χρειαστεί να γίνουν ακόμη πιο αυστηρές απ' ότι εκτιμούν οι επενδυτές. Ένα τέτοιο σενάριο, ίσως να αναδείξει και άλλα τρωτά σημεία, τα οποία σήμερα δεν είναι εμφανή.
Φοβάστε ότι είναι πιθανό να δούμε μια παρόμοια ύφεση με τις αρχές του 1980, όταν η προσπάθεια να αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός οδήγησε σε συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι κεντρικές τράπεζες, με τις ακολουθούμενες πολιτικές, θα ωθήσουν την ανεργία υψηλότερα, προκειμένου να ωθήσουν προς τα κάτω τον πληθωρισμό. Ακόμη και αν αποφύγουμε την ύφεση, η ανάπτυξη θα πρέπει να «συγκρατηθεί», προκειμένου να συγκρατηθεί και ο πληθωρισμός. Η πρόβλεψη παραμένει υπερβολικά αισιόδοξη, δηλαδή να αναμένει κανείς ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει ξανά στο 2% τα επόμενα δύο χρόνια, χωρίς να επιβραδυνθεί σημαντικά η πραγματική οικονομία. Δεν αναμένουμε ότι τα πράγματα θα γίνουν τόσο άσχημα όσο στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ωστόσο οι κίνδυνοι θα αυξηθούν εάν οι κεντρικές τράπεζες δεν ενεργήσουν αποφασιστικά τώρα.
Το ελληνικό δεκαετές βρίσκεται στο 4%, και το ιταλικό στο 4,5%. Φοβάστε κρίση χρέους στην Ευρωζώνη;
Κάθε κρίση είναι διαφορετική, όπως σας είπα. Σήμερα, η περιφέρεια δανείζεται με πολύ χαμηλότερα επιτόκια, παρά τα πολύ υψηλά επίπεδα χρέους που προκάλεσε η πανδημία, καθώς η ΕΚΤ αγόραζε τα ομόλογα του ευρωπαϊκού Νότου της και κράτησε τα επιτόκια αρνητικά. Αυτό πλέον τελειώνει, καθώς η ΕΚΤ πρέπει να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό πολύ πάνω από τον στόχο που είχε θέσει. Ως αποτέλεσμα, οι αποδόσεις και τα spreads της περιφέρειας έχουν αυξηθεί. Η ΕΚΤ έχει δεσμευτεί ότι θα αντιμετωπίσει τον κίνδυνο κατακερματισμού μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, ωστόσο εδώ υπάρχουν τρία ζητήματα.
Πρώτον, δεν μας έχουν πει πώς θα το κάνουν. Δεύτερον, έχουν καταστήσει πολύ σαφές ότι θα αντιμετωπίσουν μόνο τους κινδύνους κατακερματισμού, όχι όμως και τους ευρύτερους κινδύνους της περιφέρειας. Και τρίτον, ο κατακερματισμός έχει ήδη αυξηθεί και η ΕΚΤ δεν έχει κάνει τίποτα. Η επανεπένδυση ομολόγων από την ΕΚΤ μπορεί να βοηθήσει αλλά δεν αρκεί.
Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (OMT) είναι το εργαλείο πολιτικής που διαθέτει η ΕΚΤ για την αντιμετώπιση των κινδύνων κατακερματισμού, αλλά η κυρία Λαγκάρντ δεν αναφέρεται καν σε αυτό. Κι αυτό επειδή πιθανότατα καμία κυβέρνηση δεν θέλει να υποβάλει αίτηση για επίσημο πρόγραμμα ενεργοποίησή του. Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι τελικά η ΕΚΤ θα παρέμβει για να προσφέρει την υποστήριξή της, αλλά μπορεί μέχρι τότε, να μεσολαβήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην αγορά.
