Αντιμέτωπη με τις κυρώσεις της Δύσης, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας υπερδιπλασίασε το παρεμβατικό της επιτόκιο τη Δευτέρα και επέβαλλε capital controls, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει αυξανόμενη οικονομική απομόνωση με τις κυρώσεις να την εμποδίζουν να προβεί σε πωλήσεις ξένου συναλλάγματος για να στηρίξει το ρούβλι.
Ο Ρώσος πρωθυπουργός Μιχαήλ Μισούστιν ανακοίνωσε περιορισμούς στη μεταφορά κεφαλαίων για να σταματήσει την έξοδο ξένων επιχειρήσεων από τη χώρα. Η Ρωσία απαγορεύει προσωρινά σε ξένους επενδυτές να πωλούν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία προκειμένου, σύμφωνα με την ανακοίνωση «να διασφαλιστεί ότι λαμβάνουν μια μελετημένη απόφαση και όχι μια απόφαση που καθορίζεται από πολιτικές πιέσεις». Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση από πολυεθνικούς γίγαντες, όπως η BP και η Shell ότι σκοπεύουν να απεμπλακούν από τις συμμετοχές τους σε κοινοπραξίες στη Ρωσία, μετά από την εισβολή Πούτιν στην Ουκρανία».
Η παραδοχή της νομισματικής αρχής της Ρωσίας ότι οι περιορισμοί της έδεσαν τα χέρια είναι ενδεικτική της θυμωμένης αντίδρασης της Δύσης για την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία και της επιτυχίας των δυτικών συμμάχων στο να περιορίσουν την ικανότητα της κεντρικής τράπεζας να κάνει χρήση των $640 δισ. συναλλαγματικών της αποθεμάτων και χρυσού.
Η κεντρική τράπεζα αύξησε το παρεμβατικό της επιτόκιο στο 20% καθώς οι κυρώσεις έπληξαν το ρούβλι και περιόρισαν τις επιλογές της να χρησιμοποιήσει τα αποθέματα της σε ξένο νόμισμα και χρυσό, παραδέχτηκε η διοικητής της Τράπεζας της Ρωσίας Elvira Nabiullina σε συνέντευξη τύπου.
«Αναγκαστήκαμε να αυξήσουμε τα επιτόκια για να αντισταθμίσουμε τις αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις», δήλωσε. Οι κυρώσεις της Δύσης βύθισαν το ρούβλι με την ισοτιμία του να εξασθενεί 30% και να ανακάμπτει ελαφρώς μετά την αύξηση του επιτοκίου στο 20% από 9,5%, στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων είκοσι ετών.
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας πούλησε $1 δισ. σε ξένο συνάλλαγμα την Πέμπτη, αλλά δεν έκανε παρέμβαση τη Δευτέρα. Σε συντονισμό με το υπουργείο Οικονομικών διέταξε τις μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις στον κλάδο της ενέργειας, από την Gazprom μέχρι τη Rosneft, να πωλούν το 80% των εσόδων σε ξένο νόμισμα στην αγορά καθώς η ικανότητα της κεντρικής τράπεζας να κάνει το ίδιο με παρεμβάσεις στις αγορές ισοτιμιών έχει περιοριστεί.
Οι εξαγωγείς της Ρωσίας εκτιμούν ότι μπορεί να προσφέρουν γύρω στα $44 με $48 δισ. το μήνα για να στηρίξουν το ρούβλι, υπό την προϋπόθεση ότι οι τιμές θα παραμείνουν σχετικά σταθερές και δεν θα υπάρξουν πρόσθετες κυρώσεις στις εξαγωγές ενέργειας. Το ποσό μπορεί να είναι αρκετό για να σταθεροποιήσει την αγορά τις επόμενες δύο εβδομάδες.
Η κεντρική τράπεζα απαγόρευσε στις χρηματιστηριακές της χώρας να πωλούν κινητές αξίες που διακρατούν ξένοι χωρίς να διευκρινίζει ποιες ακριβώς κινητές αξίες υπόκεινται στην απαγόρευση. Θα συνεχίσει να αγοράζει χρυσό στην εσωτερική αγορά.
Ο πρόεδρος Πούτιν επίσης απαγόρευσε δάνεια σε ξένο νόμισμα και μεταφορές χρημάτων από Ρώσους στο εξωτερικό από την 1η Μαρτίου, αντιδρώντας στις κυρώσεις που επέβαλλε η Δύση στη Μόσχα.
Οι ΗΠΑ και η Βρετανία απαγόρευσαν τις συναλλαγές με τη ρωσική κεντρική τράπεζα, το υπουργείο Οικονομικών ή το Εθνικό Ταμείο Πλούτου της Ρωσίας. Η Ελβετία υιοθέτησε τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναντι Ρώσων που εμπλέκονται στην εισβολή της Ουκρανίας, παγώνοντας τα περιουσιακά τους στοιχεία, σε μια σημαντική στροφή από την παράδοση ουδετερότητας της.
Ζήτηση για μετρητά
Οι μεγάλες ρωσικές τράπεζες έχουν αποκοπεί από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT που διευκολύνει συναλλαγές τρισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως, δυσκολεύοντας τα πιστωτικά ιδρύματα και τις επιχειρήσεις.
Η διοικητής της κεντρικής τράπεζας δήλωσε ότι η Ρωσία διαθέτει εσωτερικό σύστημα αντικατάστασης του SWIFT με το οποίο θα μπορούν να συνδεθούν οι συναλλασσόμενοι από το εξωτερικό, χωρίς να παρέχει λεπτομέρειες. Ο τραπεζικός κλάδος της Ρωσίας βρίσκεται αντιμέτωπος με δομικό έλλειμμα ρευστότητας λόγω της υψηλής ζήτησης για μετρητά και η κεντρική τράπεζα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί.
Την Κυριακή ήταν ορατές μεγάλες ουρές έξω από ΑΤΜ τραπεζών, με πολλούς να ανησυχούν ότι οι κυρώσεις μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη μετρητών και διαταραχές στις πληρωμές. Η κεντρική τράπεζα διαβεβαίωνε ότι οι τράπεζες θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και ότι οι καταθετικοί λογαριασμοί είναι ασφαλείς. Την ίδια στιγμή όμως σύστηνε στις τράπεζες αναδιάρθρωση μερικών δανείων.
Ο ευρωπαϊκός βραχίονας της Sberbank, της μεγαλύτερης τράπεζας της Ρωσίας, είναι έτοιμη να καταρρεύσει, προειδοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη Δευτέρα μετά από bank run στις καταθέσεις που προκάλεσε η εισβολή στην Ουκρανία. Το ρωσικό χρηματιστήριο και η αγορά παραγώγων έμειναν κλειστές τη Δευτέρα.
Αν και η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας έχει διαφοροποιήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα, μειώνοντας το ποσοστό τους σε δολάρια ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, η συντονισμένη αντίδραση των κρατών της Δύσης αφήνει ένα μεγάλο κομμάτι των $640 περίπου δισ. ευάλωτα στις κυρώσεις. Αυτό αποδυναμώνει σημαντικά τις άμυνες της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, επισημαίνει η UBS.
Περιορίζει την ικανότητα της να παρέχει ξένο νόμισμα στις τράπεζες και τις επιχειρήσεις στο εσωτερικό, ακόμη και για εξυπηρέτηση χρεών τους στο εξωτερικό. Εξασθενεί επίσης την ικανότητα της να υπερασπιστεί το ρούβλι έναντι ακραίων διακυμάνσεων στην αγορά συναλλάγματος.
Το Institute of International Finance προειδοποίησε ότι η Ρωσία είναι πολύ πιθανό να οδηγηθεί σε default, αθέτηση πληρωμών στο εξωτερικό της χρέος και η οικονομία της ενδέχεται να συρρικνωθεί με διψήφιο ποσοστό φέτος μετά τις κυρώσεις της Δύσης.
Ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Anton Siluanov, δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να ενισχύσει την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών αν χρειαστεί.
Η απαγόρευση στις χρηματιστηριακές εταιρείες να δέχονται εντολές πώλησης ρωσικών κινητών αξιών από ξένους πελάτες μάλλον περιπλέκει τα σχέδια των wealth funds της Νορβηγίας και της Αυστραλίας να μειώσουν την έκθεση τους σε ρωσικές εισηγμένες επιχειρήσεις. Δεν είναι επίσης ξεκάθαρο πως η ΒΡ, ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής στη Ρωσία, θα καταφέρει να αποχωριστεί τη συμμετοχή στην κρατική εταιρεία πετρελαίου Rosneft γράφοντας ζημιές έως $25 δισ,. Η τράπεζα HSBC και η μεγαλύτερη εταιρεία leasing αεροσκαφών του κόσμου, η AerCap, είναι ανάμεσα σε άλλες εταιρείες της Δύσης που θέλουν να φύγουν από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
