To... τέρας της πανδημίας που απειλεί ξανά την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά και η ενεργειακή κρίση, που δείχνει για τα καλά τα δόντια της, είναι τα δύο «σύννεφα» που απλώνονται στον ουρανό της ελληνικής οικονομίας. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι lockdown δε θα υπάρξει κάτι που αυτομάτως σημαίνει ότι οι συνθήκες στην αγορά θα είναι καλύτερες σε σχέση με πέρυσι τα Χριστούγεννα που ψωνίζαμε με click away.
Επίσης, είναι τόσο σημαντική η πρόσθετη «παραγωγή» πλούτου που θα έχει συσσωρευτεί στο πρώτο 10μηνο, ειδικά αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για πολύ ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης άνω του 7% στο τρίτο τρίμηνο, που το τελευταίο δίμηνο δεν προλαβαίνει να κάνει μεγάλη ζημιά. Τι είναι αυτό που μπορεί να συμβεί; Να «ψαλιδιστούν» οι προοπτικές για κάτι πολύ καλύτερο μέσα στο 2021 και για μια πολύ καλή «κληρονομιά» για την επόμενη χρονιά. Γι’ αυτό και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο η εκτίμηση για τον φετινό ρυθμό ανάπτυξης αλλά και η αντίστοιχη αναθεώρηση για το 2022.
Η κυβέρνηση θα καταθέσει τον προϋπολογισμό του 2022 στις 19 Νοεμβρίου στη Βουλή, την επόμενη Παρασκευή με αναθεωρημένο τον στόχο της ανάπτυξης προς τα πάνω. Το ποσοστό της αναθεώρησης θα είναι, σύμφωνα με πληροφορίες… συγκρατημένο καθώς ενώ όλοι οι δείκτες της οικονομίας συνηγορούν στο ότι η οικονομική δραστηριότητα κινείται ανοδικά, η ανησυχία εξαιτίας του πληθωρισμού και της πανδημίας δεν κρύβεται.
Και ενώ όλες οι δημόσιες δηλώσεις των τελευταίων ημερών οδηγούν στο συμπέρασμα ότι θα αποτυπωθεί υψηλότερος στόχος ανάπτυξης – το στίγμα έδωσε τόσο ο ίδιος ο Πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Οικονομικών με χθεσινές συνεντεύξεις του - το ακριβές ποσοστό που θα αποτυπωθεί στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Ίσως, γιατί ακόμη και στο ίδιο το οικονομικό επιτελείο έχουν αποφασίσει να περιμένουν κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή για να καταλήξουν στο νούμερο που θα μπει στο χαρτί. Σήμερα, θα έχουμε τη δημοσίευση των φθινοπωρινών προβλέψεων της Κομισιόν και σε αυτές θα φανεί πως βλέπουν οι Ευρωπαίοι την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης, μέσα στην επόμενη εβδομάδα, λίγα 24ωρα πριν από την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού, θα δημοσιευτεί η πορεία των εσόδων και κατά τον μήνα Οκτώβριο κάτι που συνιστά σημαντική ένδειξη για το οικονομικό επιτελείο. Από την άλλη, όλα τα στοιχεία για την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας – ηλεκτρονικές συναλλαγές, αφίξεις τουριστών τον Οκτώβριο, βιομηχανική παραγωγή, έσοδα επιχειρήσεων, οικοδομική δραστηριότητα - δείχνουν ένα ισχυρό τρίτο τρίμηνο, ίσως ένα από τα ισχυρότερα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Τι φοβίζει; Το γεγονός ότι στο 4ο τρίμηνο υπάρχουν συσσωρευμένες οικονομικές υποχρεώσεις, η πρωτοφανής ορμή του 4ου κύματος και η ενεργειακή κρίση. Γι’ αυτό και αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όχι μόνο η εκτίμηση για τον φετινό ρυθμό ανάπτυξης αλλά και η αντίστοιχη αναθεώρηση για το 2022. Στο τραπέζι υπάρχει βέβαια και η λογική ότι αμφότεροι οι παράγοντες ανησυχίας, είναι βραχυπρόθεσμοι. Δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν - διαβάζοντας και τα συμβόλαια του φυσικού αερίου - ότι από τον Απρίλιο του 2022 και μετά θα ξεκινήσει η ταχεία αποκλιμάκωση των τιμών στην ενέργεια η οποία θα συμπαρασύρει προς τα κάτω και τις τιμές του ρεύματος.
Όσον αφορά στην πανδημία, η ταχεία της εξάπλωση – αλλά και η προσπάθεια κινητοποίησης για να αυξηθούν οι εμβολιασμοί - μπορεί να σημαίνει ότι βρισκόμαστε στην κορύφωση του… δράματος. Προς το παρόν πάντως, φαίνεται ότι θα επιλεγεί η λύση της συντηρητικής βελτίωσης του στόχου ανάπτυξης για φέτος. Και αν έρθει κάτι καλύτερο, όπως για παράδειγμα ένα ποσοστό ανάπτυξης υψηλότερο του 7%, τότε, καλοδεχούμενο.
