Της Αντιόπης Σχοινά
Η ελληνική σοκολατοβιομηχανία σήμερα μετρά μια μεγάλη απώλεια. Ο άνθρωπος που στάθηκε απέναντι στις πολυεθνικές κατάφερε να κρατήσει ελληνική μια εταιρεία με 85 χρόνια ιστορία και έδινε κάθε μέρα το παρόν δουλεύοντας ακατάληπτα για την «πρώτη αγάπη μας και παντοτινή» δεν υπάρχει πια.
Ο Ιωάννης Κωτσιόπουλος έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών αφήνοντας παρακαταθήκη την πιο γλυκιά ιστορία της Ελλάδας, τη σοκολατοβιομηχανία ΙΟΝ.
Πείσμων, εργατικός, διορατικός, ακούραστος, και με εμμονή η εταιρεία να μην περάσει σε ξένα χέρια χαρακτηρίζεται από ανθρώπους της αγοράς.
«Θέλουν να εξαγοράσουν την εταιρεία μας, μια μεγάλη πολυεθνική», του είπαν κάποια στιγμή οι συνεργάτες του. «Ρωτήστε τους πόσα θέλουν να τους εξαγοράσουμε εμείς. Η ΙΟΝ δεν πωλείται», μας αφηγείται φίλος στενός συνεργάτης της εταιρείας, ο οποίος σημειώνει ότι το ήθος του «παππού» της ΙΟΝ ήταν μοναδικό όπως άλλωστε και το πείσμα του.
Άλλωστε, τα λεγόμενα του επιβεβαιώνει και η πρόσφατη ιστορία της σοκολατοβιομηχανίας, καθώς τo 1988 η Kraft Jacobs Suchard, μια από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές στην αγορά τροφίμων και γλυκών και ήδη ιδιοκτήτρια της σοκολατοβιομηχανίας Παυλίδου, κατάφερε να αποκτήσει το 24,5% των μετοχών της Ίον που βρισκόταν εκτός ελέγχου των δύο ιδιοκτητών της εταιρείας. Ήταν σαφής η πρόθεσή της να αγοράσει σιγά-σιγά τα μερίδια και των οικογενειών Κωτσιόπουλου και Καρκαζή και να καταφέρει έτσι να έχει στον όμιλό της τις δύο πιο σημαντικές σοκολατοβιομηχανίες της Ελλάδας. Δέκα χρόνια αργότερα οι κ.κ. Κωτσιόπουλος και Καρκαζής κατάφεραν να αγοράσουν τις μετοχές της KJS και απέκτησαν έτσι τον έλεγχο του 100% της εταιρείας τους.
Πεισματάρηδες, δεν ήθελαν να πουλήσουν τους κόπους μιας ζωής. Ακόμη κι όταν οι προσφορές της πολυεθνικής έφταναν ποσά εντυπωσιακά, οι δυο τους επέμειναν και τελικά ήταν αυτοί που προχώρησαν σε εξαγορά μεριδίου –αν και οι άνθρωποι της πιάτσας έχουν να λένε ότι με την πολιτική τους κατάφεραν να αγοράσουν τις μετοχές της KJS χωρίς να πληρώσουν κάποιο υπέρογκο ποσό!
Μια εξαιρετική και μοναδική ιστορία στην Ελλάδα της αποβιομηχανοποίησης, στην Ελλάδα των εισαγωγών, στην Ελλάδα που οι εταιρείες περιμένουν τον ξένο κολοσσό να τους εξαγοράσει. Μια ιστορία που αποδεικνύει ότι άνθρωποι με πείσμα και όραμα μπορούν να τα βάλουν ακόμα και με έναν αντίπαλο που έμοιαζε ανίκητος.
Η Ίον είναι μια εταιρεία – πρότυπο για τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα.
Η ιστορία της ξεκινά το 1930, όταν μια ομάδα μετόχων φτιάχνει το πρώτο εργοστάσιο παραγωγής σοκολάτας στην οδό Πειραιώς, στο Νέο Φάληρο, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα. Το όνομά της είναι αυτό του μενεξέ, αλλιώς «ίον το εύοσμον».
Πέντε χρόνια αργότερα ενώθηκαν με την εταιρεία ΝΑΣΚΟ, που έφτιαχνε καραμέλες και άλλα ζαχαρωτά.
Η ΝΑΣΚΟ ανήκε στους επιχειρηματίες Νασιόπουλο και Κωτσιόπουλο και ο δεύτερος, ο Κωνσταντίνος Κωτσιόπουλος, δεν άργησε να αποδειχτεί η κινητήρια δύναμη της εταιρείας, καταφέρνοντας μετά από μερικά χρόνια να εξαγοράσει τις μετοχές των περισσότερων συνεργατών του και να αποκτήσει τον έλεγχό της. Ο πόλεμος σάρωσε τα πάντα και στην Ελλάδα, αλλά η Ίον κατάφερε να σταθεί στα πόδια της γρήγορα, χάρη κυρίως στο πιο εμβληματικό της προϊόν, τη σοκολάτα Αμυγδάλου, που λανσαρίστηκε το 1947. Στις αρχές της δεκαετίας του '50, ο μέχρι χθες πρόεδρος της Ίον κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος (ανιψιός του τότε ιδιοκτήτη) μπαίνει στην επιχείρηση, μαζί με τον στενό του φίλο Γιώργο Καρκαζή.
Αυτή η συνεργασία δίνει καρπούς και δημιουργεί μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων στην Ελλάδα.
Επεκτείνουν το εργοστάσιο και τις δυνατότητές του, εξαγοράζουν τη μία μετά την άλλη αξιόλογες ελληνικές εταιρείες σοκολάτας και ζαχαρωτών, όπως η Ιντέρια, Mabel κ.α., ιδρύουν τη δική τους εταιρεία διανομής και προωθούν στην αγορά επαναστατικά προϊόντα: Πάστα φουντουκιού με κακάο, σοκολάτες Break, σοκοφρέτα, σοκολατάκια με ολόκληρο φουντούκι το Noisetta και πολλά ακόμη.
Προϊόντα που έχουν συντροφέψει τα παιδικά μας χρόνια, όπως οι γκοφρέτες Σαφάρι, για παράδειγμα, που περιείχαν συλλογή καρτών με άγρια ζώα, τα πασχαλινά αυγά Mabel, οι καραμέλες υγείας, κ.α.
Οι δυο τους, δίνοντας έμφαση στο μάρκετινγ, χρησιμοποιούν από τη δεκαετία του ''60 και του ''70 τη δύναμη της διαφήμισης με έντυπες στην αρχή και στη συνέχεια στην τηλεόραση διαφημίσεις που δημιούργησαν σχολή και έμειναν αξέχαστες, κατάφεραν δε να εδραιώσουν την εταιρεία και τα προϊόντα της στη συνείδηση του Έλληνα καταναλωτή.
Η ανάπτυξη της εταιρείας διαρκώς ανοδική, καθιστώντας την μια από τις μεγαλύτερες του είδους της στην Ευρώπη και μια από τις 50 πιο σημαντικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Με ένα εξαιρετικό δίκτυο διανομής με κέντρα στην Αθήνα, το Βόλο και τη Θεσσαλονίκη, νέο εργοστάσιο στην Άρτα και σημαντικές εξαγωγές.
Όλα αυτά ήταν φυσικό να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των ξένων πολυεθνικών. Δεν ήταν μόνο η Kraft Jacobs Suchard που προσπάθησε να εξαγοράσει την Ίον. Η Nestle, η Vivartia και η RJR Nabisco προσέγγισαν με τη σειρά τους την Ίον, για να λάβουν αρνητική απάντηση. Ο κ. Γιάννης Κωτσιόπουλος πείσμωσε ακόμη περισσότερο μετά την έμμεση κίνηση της KJS και επένδυσε ακόμη πιο πολλά πάνω στην πίστη του ότι οι κόποι μιας ζωής δεν εξαγοράζονται με κανένα τίμημα.
Η Ίον παραμένει, 85 χρόνια μετά την ίδρυσή της, στο σύνολό της στα χέρια των οικογενειών Κωτσιόπουλου και Καρκαζή. Δεν εισήλθε ποτέ στο Χρηματιστήριο (δεν διακινδύνευε κι άλλη κίνηση παρόμοια με αυτήν της KJS), κάτι που κάνει το έργο των δύο αντρών ακόμη πιο σπουδαίο, αφού πέτυχαν τα πάντα με τα δικά τους κεφάλαια!
Τιμώντας την αρχή της συνεργασίας, η ΙΟΝ συνεργάστηκε με άλλες ελληνικές επιχειρήσεις. Όταν αποφάσισε να εισέλθει στην αγορά του παγωτού, το έκανε στην αρχή με τη Δέλτα και στη συνέχεια με την Κρι-Κρι.
Η εξαγωγική της δραστηριότητα αναπτύχθηκε σταδιακά με στόχο κυρίως τις χώρες της Αμερικής, της Ανατολικής και Δυτικής Ευρώπης, του Αραβικού Κόσμου, της Ιαπωνίας, της Κίνας και της Αυστραλίας.
Η ΙΟΝ σήμερα διαθέτει τρεις σύγχρονες μονάδες παραγωγής (Ν. Φάληρο, Άρτα και Μαρκόπουλο Αττικής), με υψηλή παραγωγική δυνατότητα, εργαστήρια ποιοτικού ελέγχου και εξέλιξης νέων προϊόντων. Με σύνολο εργαζομένων που ξεπερνάει τους 1.000 και κύκλο εργασιών κοντά στα 105 εκατομμύρια ευρώ, κατατάσσεται μεταξύ των εξήντα μεγαλυτέρων βιομηχανιών στην Ελλάδα.
