Ένα ευρύ φάσμα τομέων της αγοράς αναμένεται να επηρεάσει η εκλογή Τραμπ και η πολιτική προστατευτισμού που αναμένεται να ακολουθήσει, η οποία υιοθετήθηκε στην πρώτη του θητεία, με στόχο την ενίσχυση της αμερικανικής οικονομίας με περιοριστικά μέτρα στις εισαγωγές αλλά και με την επιβολή αυξημένων δασμών.
Αν η πολιτική που θα ακολουθήσει ο Τραμπ επαναφέρει παρόμοια μέτρα, τότε οι επιπτώσεις θα είναι έντονα αρνητικές για την Ευρώπη και κυρίως για την αγορά τροφίμων. Όπως είναι γνωστό, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισάγει μεγάλες ποσότητες αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ, όπως σόγια και καλαμπόκι, που χρησιμοποιούνται ευρέως στη ζωική παραγωγή. Μια αύξηση των δασμών στα είδη αυτά θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών τους και ειδικά αυτών που σχετίζονται άμεσα με την παραγωγή γεωργικών προϊόντων. Μάλιστα, όπως αναφέρουν οι Ευρωπαίοι οικονομολόγοι αυτές οι αυξήσεις έστω και έμμεσα θα επηρεάσουν το κόστος παραγωγής τροφίμων και συνεπώς και τις τελικές τιμές λιανικής.
Αντίθετα, στον τομέα της ενέργειας ενδέχεται να σημειωθεί μια μείωση του κόστους, καθώς η πολιτική του Τραμπ σε ό,τι αφορά τα καύσιμα επικεντρώνεται στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Στην περίπτωση που ενισχυθεί η αμερικανική παραγωγή πετρελαίου, είναι πιθανόν να σημειωθεί μια πτώση των τιμών της ενέργειας στις ΗΠΑ, η οποία θα επηρεάσει ανάλογα τις διεθνείς τιμές. Από τη στιγμή που η ενέργεια αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κόστους για τους αγρότες, τις μεταφορές, αλλά και τιμές των λιπασμάτων και τα γεωργικά μηχανήματα, κάθε μείωση του κόστους της μπορεί να μειώσει και το συνολικό κόστος της παραγωγής.
Αυξήσεις σε πρώτες ύλες και τρόφιμα
Σε ό,τι αφορά τον τομέα των τροφίμων, πέραν των εισαγομένων από τις ΗΠΑ, επικρατεί προβληματισμός μεταξύ των οικονομικών αναλυτών στην Ευρώπη για τυχόν περιπτώσεις νέων οικονομικών κυρώσεων ή εντάσεων με άλλες μεγάλες οικονομίες, οι οποίες θα δημιουργούσαν μια αβεβαιότητα που θα μπορούσε να επηρεάσει τις αγορές πρώτων υλών, καθώς και των αγροτικών προϊόντων και να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των λιανικών τιμών των τροφίμων (λιπάσματα, σόγια, καλαμπάκι).
Από την πλευρά τους, οι αναλυτές της ING χαρακτηρίζουν την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως έναν οικονομικό εφιάλτη, καθώς, όπως εκτιμούν ένας νέος εμπορικός πόλεμος μπορεί να θέσει την οικονομία της Ευρωζώνης από τη φάση της υστέρησης της ανάπτυξης, στην οποία βρίσκεται σήμερα, σε μια υφεσιακή φάση.
Μάλιστα η ING αναφέρει ως παράδειγμα τη γερμανική οικονομία, η οποία εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το εμπόριο με τις ΗΠΑ και αναμένεται να δεχθεί σοβαρό πλήγμα σε περίπτωση που ισχύσουν δασμοί στα εισαγόμενα στις ΗΠΑ ευρωπαϊκά αυτοκίνητα.
Βέβαια, όπως διευκρινίζουν οι αναλυτές της ING, αν και οι δασμοί αυτοί δεν αναμένεται να επηρεάσουν την Ευρώπη παρά προς τα τέλη του 2025, εκφράζονται ανησυχίες ότι θα δημιουργήσουν μια νέα αβεβαιότητα. Συνεπώς, οι φόβοι για τον εμπορικό πόλεμο θα μπορούσαν να φέρουν νωρίτερα σε ύφεση την οικονομία της Ευρωζώνης ακόμη με την αλλαγή του έτους.
Η εκτίμηση της ING είναι ότι η Ευρώπη έως ότου δει ποιες πολιτικές θα εφαρμόσει ο Τραμπ, θα τηρήσει στάση αναμονής. Βέβαια, στην περίπτωση αυτή η ΕΚΤ αναλαμβάνει να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο, καθώς θα χρειαστεί να διατηρήσει τη νομισματική πολιτική της σε επίπεδο χαλάρωσης, δηλαδή να συνεχίσει την πολιτική μειώσεων των επιτοκίων.
Η ING εκτιμά ότι είναι πιθανή μια μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης στη συνεδρίαση της ΕΚΤ του Δεκεμβρίου, με προσδοκίες ότι το επιτόκιο καταθέσεων θα διαμορφωθεί τουλάχιστον στο 1,75% έως τις αρχές του καλοκαιριού και χαμηλότερα προς τα τέλη του 2025.
Προβληματισμός για το εμπόριο ΗΠΑ - Κίνας
Σε ό,τι αφορά την Ασία και την πολιτική που θα ασκήσει ο Τραμπ, οι αναλυτές της UBS εκτιμούν ότι οι δασμοί είναι η πιο σημαντική πολιτική από οικονομική άποψη.
«Ο συζητούμενος δασμός 60% στις εισαγωγές από την Κίνα και 10% στις εισαγωγές από τον υπόλοιπο κόσμο, θα μπορούσε να καταστήσει μεγάλο μέρος του εμπορίου ΗΠΑ - Κίνας μη βιώσιμο, να μειώσει την εγχώρια ζήτηση και τα εταιρικά κέρδη των ΗΠΑ και να οδηγήσει σε χαμηλότερη αύξηση του ΑΕΠ σε όλο τον κόσμο, ιδίως στην Κίνα.
Οι εν λόγω δασμοί θα μπορούσαν επίσης να συμβάλλουν σε υψηλότερο πληθωρισμό στις ΗΠΑ. Βέβαια, μένει να δούμε αν οι διαπραγματεύσεις, οι παραχωρήσεις σε εμπορικά ή άλλα ζητήματα ή οι νομικές προκλήσεις μπορούν τελικά να οδηγήσουν στην εισαγωγή χαμηλότερων (ή και καθόλου) δασμών στο τέλος», συνεχίζει η τράπεζα.
Σε ό,τι αφορά τα γεωπολιτικά, οι αναλυτές του ελβετικού οίκου θεωρούν ότι η προεδρία του Τραμπ «είναι πιθανό να οδηγήσει σε μια πιο συγκρουσιακή στάση απέναντι στην Κίνα, να δοκιμάσει τις διατλαντικές σχέσεις σε σχέση τόσο με το εμπόριο όσο και με τον πόλεμο στην Ουκρανία και να εφαρμόσει μια στρατηγική στρατηγικής «μέγιστης πίεσης» απέναντι στο Ιράν, διατηρώντας τον κίνδυνο κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή σε υψηλό επίπεδο», με τις όποιες, βέβαια, οικονομικές επιπτώσεις.
