Του Βασίλη Γεώργα
Οι αργοί ρυθμοί με τους οποίους η κυβέρνηση κινεί τα νήματα για την εκπλήρωση των 15 προαπαιτούμενων τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, δείχνει ότι ελάχιστα ενδιαφέρεται για το αν και πότε τα χρήματα αυτά, που αποτελούν ως επί το πλείστον οφειλές του Δημοσίου στους προμηθευτές του (1,7 δισ. ευρώ), θα πέσουν στην αγορά.
Η μικροπολιτική και η προσπάθεια διατήρησης εσωκομματικών αλλά και επιχειρηματικών ισορροπιών που εμποδίζουν να προχωρήσει ταχύτερα η νομοθεσία και οι αποφάσεις σε πολλές από τις εκκρεμότητες, αποδεικνύονται ισχυρότερα των αναγκών της πραγματικής οικονομίας να αναπνεύσει από το στραγγαλισμό της ύφεσης και της υπερβολικής φορολογίας. Το ίδιο οικονομικό επιτελείο που υπερθεμάτιζε προ τριμήνου για το πόσο σημαντικό είναι για την ανάκαμψη της οικονομίας να αποπληρωθούν οι οφειλές του κράτους στους ιδιώτες, είναι εκείνο που υπονοεί τώρα πως δεν χάθηκε κι ο κόσμος αν υπάρξουν «καθυστερήσεις» στη διαδικασία.
Προφανώς και η αγορά δεν θα σωθεί με τα 2,8 δισ. ευρώ της δεύτερης υποδόσης όταν την ίδια στιγμή τα ληξιπρόθεσμα χρέη έχουν σκαρφαλώσει στα 90 δισ. ευρώ, ούτε κανείς μπορεί να προδικάσει -με τον υπερβολικό τρόπο που το έκανε χθες η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt- ότι τα λεφτά αυτά δεν θα αποδεσμευτούν πριν το 2017. Το γεγονός, όμως, ότι φτάσαμε στο Σεπτέμβριο και έχουν εκπληρωθεί μόνο δύο από τα συνολικά 15 προαπαιτούμενα που είχαν μείνει ως ουρά από την πρώτη αξιολόγηση, δίνει το δικαίωμα στους πιστωτές της χώρας να εντείνουν τη δημόσια πίεση στην ελληνική κυβέρνηση και στους επιχειρηματίες να ασκήσουν κριτική ότι η Ελλάδα δεν δείχνει την ίδια ζέση να εφαρμόσει τη συμφωνία όπως θα έκανε αν με τα χρήματα αυτά επρόκειτο να πληρωθούν δάνεια στους πιστωτές της χώρας.
Από τη δόση των 2,8 δισ., ευρώ, το 1,1 δισ. ευρώ θα κατευθυνθεί στην αποπληρωμή δανείων προς τους πιστωτές και τα υπόλοιπα 1,7 για την εξόφληση ληξιπρόθεσμων χρεών, όμως αυτή τη φορά ούτε η κυβέρνηση, ούτε οι πιστωτές αγωνιούν για τις εξωτερικές υποχρεώσεις της χώρας καθώς γνωρίζουν ότι οι ανάγκες δεν είναι ικανές να δημιουργήσουν αναστάτωση αντίστοιχη του περασμένου καλοκαιριού.
Στην κυβέρνηση λειτουργούν με τη λογική ότι βρισκόμαστε ακόμη εντός χρονοδιαγραμμάτων και συνεπώς όλα όσα ακούγονται περί εσκεμμένων καθυστερήσεων, είναι άτοπα. Υποστηρίζουν επίσης ότι η αποπληρωμή οφειλών προς τον ιδιωτικό τομέα έχει προχωρήσει ήδη σε μεγάλο βαθμό με τα λεφτά της προηγούμενης δόσης των 7,5 δισ. ευρώ, και συνεπώς δεν θα υπάρχει πρόβλημα στην αποδέσμευση των 1,7 δισ. ευρώ που επίσης θα διατεθούν στην αγορά. Έχουν δίκιο ως προς το σκέλος ότι υπάρχει ακόμη χρόνος καθώς το απώτατο περιθώριο που έχει στη διάθεσή του ο υπουργός Οικονομικών για να ζητήσει από το Eurogroup την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης είναι η 31η Οκτωβρίου, αλλά την ίδια στιγμή υποβαθμίζουν το γεγονός ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει ήδη από την 1η Σεπτεμβρίου να λαμβάνει τα χρήματα είτε σε μία είτε σε περισσότερες δόσεις, εφόσον είχε προχωρήσει στην εκπλήρωση των προαπαιτούμενων.
Παρ'' όλα αυτά η προετοιμασία βρίσκεται ακόμη μόλις στην αρχή και στο Eurogroup της Παρασκευής ο Ευκλείδης Τσακαλώτος θα βρεθεί εν πολλοίς με άδεια χέρια. Θα πρέπει επίσης να υλοποιηθεί ένα νομοθετικό θαύμα τις προσεχείς εβδομάδες ώστε να συμφωνηθούν με την τρόικα, να ετοιμαστούν και να ψηφιστούν όλες οι εκκρεμότητες και οι δανειστές να ανάψουν το πράσινο φως.
Δεν είναι φυσικά ανώδυνα όλα τα προαπαιτούμενα, όπως διατείνεται η κυβέρνηση. Κάποια από αυτά θεωρούνται πολιτικά δύσκολα. Η αύξηση της εισφοράς υγείας για τους αγρότες στο 6,95% είναι ένα θέμα που καίει μεταξύ των 15 προαπαιτούμενων και είναι καλά κρυμμένο πίσω από τη διατύπωση περί κατάργησης όλων των εξαιρέσεων που επιτρέπουν την καταβολή χαμηλότερων εισφορών για τον κλάδο υγείας. Η ιστορία με τον διορισμό διοίκησης στο υπερταμείο είναι επίσης ένα από τα θέματα που δεν έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία παρότι από την κυβέρνηση λένε ότι θα κλείσει εντός των επόμενων ημερών, ενώ συνολικά η υπόθεση της μεταφοράς ΔΕΚΟ στο νέο ταμείο και της σύστασή του, βρίσκεται ακόμη στον αέρα.
Πολιτικά δύσκολα θεωρούνται και κάποια από τα ανοιχτά ζητήματα στην αγορά ενέργειας. Τις προσεχείς ημέρες, σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal.gr, κλείνει μια σημαντική συμφωνία μεταξύ της ΔΕΗ και πολύ μεγάλης βιομηχανίας για τα τιμολόγια Υψηλής Τάσης κι έτσι ένα από τα σημαντικότερα αγκάθια θα αφαιρεθούν. Μένει όμως σε εκκρεμότητα η νομοθετική παρέμβαση για την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου (αποδέσμευση ποσοτήτων) για την οποία ασκείται πίεση να προχωρήσει γρήγορα ώστε να ενεργοποιηθούν ιδιωτικές εταιρείες.