Αλλάζει άρδην το σκηνικό για εκατομμύρια καταναλωτές όσον αφορά στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και στο κόστος της θέρμανσης. Ο φετινός χειμώνας έχει μια ουσιαστικότατη διαφορά σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό: Δεν θα υπάρχει κανένα οριζόντιο μέτρο στήριξης οπότε τα νοικοκυριά θα αντιμετωπίσουν με ίδιες δυνάμεις την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, το κόστος της κιλοβατώρας του φυσικού αερίου αλλά και την αντίστοιχη του ηλεκτρικού ρεύματος. Τα «δεν» του πρωθυπουργού όσον αφορά στις παροχές μεταφράζονται στην πράξη ως εξής:
- Δεν θα υπάρξει οριζόντια επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης στην αντλία τουλάχιστον όχι με πόρους του κρατικού προϋπολογισμού. Αν γίνει κάτι, θα γίνει με πρωτοβουλία των διυλιστηρίων με στόχο να συγκρατηθεί η ζήτηση εντός των συνόρων. Αν είναι πάντως να γίνει κάτι τέτοιο, δεν θα το ξέρουμε πριν από τις 15 Οκτωβρίου οπότε και προγραμματίζεται η έναρξη της διάθεσης του πετρελαίου θέρμανσης.
- Δεν θα παραταθεί ο μηχανισμός επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος που εξασφάλιζε σταθερή τιμή της κιλοβατώρας για το ηλεκτρικό ρεύμα από τον Αύγουστο του 2022 και μετά. Από τις αρχές του χρόνου τα νοικοκυριά θα είναι εκτεθειμένα στις μεταβολές που θα παρατηρούνται στα χρηματιστήρια ενέργειας καθώς θα διατίθεται ή κυμαινόμενο τιμολόγιο ή σταθερό αλλά ακριβότερο.
- Δεν θα υπάρξει οριζόντια επιδότηση στην τιμή του φυσικού αερίου όπως έγινε πέρυσι από την ΔΕΠΑ. Προς το παρόν, φαίνεται να μην υπάρχει ανάγκη καθώς το φυσικό αέριο δεν έχει ξεπεράσει τα 40 ευρώ ανά κιλοβατώρα στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ με αποτέλεσμα η τιμή λιανικής να κυμαίνεται κάτω από τα 8 λεπτά.
Η απόφαση της κυβέρνησης είναι για το επίδομα θέρμανσης του φετινού χειμώνα να διατεθεί ποσό της τάξεως των 240 εκατ. ευρώ. Το ποσό του επιδόματος δεν θα αλλάξει σε σχέση με πέρυσι ενώ θα διευρυνθούν τα εισοδηματικά κριτήρια για τους γονείς με παιδιά. Έτσι η προσαύξηση ανά τέκνο θα είναι 5000 ευρώ και όχι 3000 ευρώ όπως πέρυσι. Με αυτά τα δεδομένα, όσοι θα πληρούν τα κριτήρια θα λαμβάνουν ένα ποσό που θα κυμαίνεται από 100 έως 850 ευρώ ενώ δεν θα υπάρξει ούτε ο διπλασιασμός του επιδόματος για στροφή μακριά από το φυσικό αέριο.
Δεν θα μπορούσε φέτος να υλοποιηθεί μια τέτοια πολιτική καθώς τουλάχιστον με βάση τα τωρινά δεδομένα, το πετρέλαιο θέρμανσης θα είναι πολύ ακριβότερο σε σχέση με το φυσικό αέριο. Ενδεικτικά, αν σήμερα, ξεκινούσε η διάθεση θα μιλούσαμε για τιμή λιανικής της τάξεως των 1,50-1,60 ευρώ ανά λίτρο άρα περίπου 13-14 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Μιλάμε για έως και διπλάσια τιμή σε σχέση με το φυσικό αέριο.
Το ερώτημα γιατί δεν θα υπάρχουν οριζόντιες επιδοτήσεις φέτος, απαντιέται εύκολα. Πρώτον διότι δεν το επιτρέπει πλέον το Eurogroup, δεύτερον διότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ζητά να μπει τέλος στα γενναία μέτρα στήριξης που ακυρώνουν τα αποτελέσματα της νομισματικής πολιτικής και 3ον διότι η χώρα δεν διαθέτει τον δημοσιονομικό χώρο.
Θα υπάρξουν ενισχύσεις αλλά πολύ στοχευμένες. Όπως στοχευμένο είναι το επίδομα θέρμανσης, έτσι, στοχευμένες θα είναι και οι επιδοτήσεις στο ρεύμα μέσω του κοινωνικού τιμολογίου το οποίο θα διευρυνθεί ώστε να καλύψει και τις πολύτεκνες οικογένειες.
