Στα μικρά, συνοικιακά καταστήματα που θυμίζουν περισσότερο, λόγω μεγέθους και πλήθους κωδικών, παραδοσιακό παντοπωλείο ή μίνι μάρκετ μεταφέρεται το πεδίο του ανταγωνισμού των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ που βλέπουν, σταδιακά, τον τζίρο τους, κυρίως σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης να μειώνεται.
Οι πρώτες απώλειες, σύμφωνα με τα πιό πρόσφατα στοιχεία της NielsenIQ, άρχισαν να γίνονται αισθητές από το τέλος του 2021, όταν δηλαδή οι καταναλωτές άρχισαν, πλέον, να συνειδητοποιούν ότι η ακρίβεια ήρθε για να μείνει και αποφάσισαν να περιορίζουν τα ψώνια τους στα απολύτως απαραίτητα.
Έτσι οι πωλήσεις στο σύνολο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων τον μήνα Δεκέμβριο του 2021 ήταν κατά 1% μειωμένες σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2020. Μάλιστα, όπως επισημαίνει η NielsenIQ, ο τελευταίος μήνας του χρόνου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς κατά την διάρκειά του πραγματοποιείται πάνω από το 10% του ετήσιου τζίρου.
Η μείωση συνεχίστηκε και το πρώτο τρίμηνο του 2022, όπου οι πωλήσεις έπεσαν κατά 1,4% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.
Παράλληλα, για το σύνολο του 2022 οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι σύμφωνα με το θετικό σενάριο ο τζίρος των σούπερ μάρκετ θα υποχωρήσει κατά 0,3%, ενώ με βάση το πιό απαισιόδοξο σενάριο θα μειωθεί κατά 2,6%. Και μάλιστα μετά από πέντε χρόνια συνεχούς ανόδου.
Η αγορά προσαρμόζεται στις βασικές καταναλωτικές ανάγκες
Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, τους τελευταίους μήνες η αγορά του λιανεμπορίου έχει αρχίσει να μετασχηματίζεται.
Βέβαια, η ΑΒ Βασιλόπουλος, εν μέσω οικονομικής κρίσης είχε προνοήσει να επενδύσει στα καταστήματα Shop & Go τα οποία αναπτύσσονται με την μέθοδο του franchising. Τα καταστήματα αυτά ήταν προσανατολισμένα, αρχικά, στην εξυπηρέτηση των καθημερινών, έκτακτων ή συμπληρωματικών αγορών, προσφέροντας πολλές επιλογές μαζί με ταχύτητα αγορών και φιλική εξυπηρέτηση, και όλα αυτά στο πλαίσιο της γειτονιάς.
Ως το τέλος του 2022 η αλυσίδα έχει στόχο να φθάσει τα 150 καταστήματα και στο τέλος του 2023 να διαθέτει συνολικά 250 σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη.
Η απόφαση της Carrefour να επαναδραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά μετά από 10 χρόνια απουσίας, μέσω της Retail & More, που ελέγχεται από τον όμιλο Βαρδινογιάννη, εκτός του ότι ήρθε να ταράξει τα νερά του λιανεμπορίου, ταυτόχρονα δείχνει να ενδιαφέρεται και για τον συγκεκριμένο τύπο καταστημάτων, καθώς στον σχεδιασμό της είναι η λειτουργία των καταστημάτων Cerrefour Express με χαρακτήρα convenience stores τα οποία θα βρίσκονται σε γειτονιές αλλά και σε κέντρα πόλεων.
Ήδη, τα πρώτα πέντε καταστήματα της αλυσίδας βρίσκονται σε λειτουργία, ενώ ως το τέλος του χρόνου προβλέπεται να λειτουργούν συνολικά 25 καταστήματα, στα οποία θα περιλαμβάνονται και αυτά του προαναφερόμενου τύπου.
Την τάση αυτή δεν θα μπορούσε να μην ακολουθήσει και η ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ. Έτσι, σε πρόσφατη ενημέρωση ο διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας, Αριστοτέλης Παντελιάδης είχε αναφέρει ότι ένα από τα σημαντικά εγχειρήματα της εταιρείας είναι και η επέκταση της με μικρά καταστήματα λιανικής εμβαδού από 120 ως 200 τετραγωνικά μέτρα, με τη μέθοδο του franchising.
Στόχος είναι μέσα στην ερχόμενη τριετία να λειτουργήσουν 86 νέα καταστήματα αυτού του τύπου, στο πρότυπο του πιλοτικού καταστήματος που άνοιξε και λειτουργεί από την προηγούμενη χρονιά στην Κυψέλη, ενώ στην ερχόμενη δεκαετία, στόχος είναι να ανοίξουν και να λειτουργήσουν περί τα 290 νέα καταστήματα.
Απαντώντας, μάλιστα, σε σχετική ερώτηση του LIberal ο κ. Παντελιάδης είχε αναφέρει ότι «η τάση, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς είναι να φεύγει σταδιακά ο κόσμος από τα μεσαία και μεγάλα σούπερ - μάρκετ και να πηγαίνει ή στα πολύ μεγάλα hyper market ή στα πολύ μικρά, για διαφορετικούς λόγους. Η τάση αυτή που εμφανίστηκε κατά την περίοδο της πανδημίας, φαίνεται ότι έχει παραμείνει πλέον».
Και οι μικρότερες αλυσίδες μπαίνουν στις γειτονιές
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Mασούτης, η οποία επεκτέινει μέσω franchising το δίκτυο παντοπωλείων express market.
Αυτή τη στιγμή η Μασούτης μέσω δικαιόχρησης διαθέτει 232 καταστήματα γειτονιάς, με το 95% να βρίσκεται εκτός Αττικής.
Το επενδυτικό πλάνο της αλυσίδας για φέτος ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ, ποσό που προορίζεται για τη δημιουργία 10 νέων καταστημάτων και την ανακαίνιση περίπου 15-20 παλαιότερων σημείων του δικτύου.
Στο ίδιο μοντέλο καταστημάτων γειτονιάς που έχουν στόχο να καλύψουν ανάγκες άμεσης κατανάλωσης, επιμένει και η αλυσίδα ΑΝΕΔΗΚ Kρητικός. Μάλιστα η εταιρεία πρόσφατα προχώρησε και στη λειτουργία δύο νέων καταστημάτων αυτού του τύπου, στα Μέγαρα και σε κεντρικό σημείο στο Παγκράτι.
Το δίκτυο franchise της εταιρείας επεκτείνεται µε καταστήματα μικρού μεγέθους 80-100 τ.µ. σε αστικές περιοχές.
Το επενδυτικό πλάνο της αλυσίδας για τη επόμενη τριετία περιλαμβάνει τη δημιουργία 30-35 νέων καταστημάτων κάθε χρόνο ή, αλλιώς, 10 εταιρικών και 20-25 franchise.
Ο ανταγωνισμός, όμως, σε επίπεδο γειτονιάς, πια δεν περιορίζεται στις μεγάλες αλυσίδες, που ελέγχουν πλήρως την αγορά, αλλά αφήνει αρκετές πόρτες ανοικτές και για δραστηριοποίηση νέων δικτύων, κυρίως στη μικρή λιανική.
Μέχρι στιγμής πληροφορίες κάνουν λόγο για τη διανομή προϊόντων της Mondelez μέσω του δικτύου της Chipita, της οποίας η εξαγορά από την πρώτη ολοκληρώθηκε τον περασμένο Ιανουάριο.
Το ζητούμενο είναι αν η ΙΟΝ, της οποίας ο επιχειρηματίας Σπύρος Θεοδωρόπουλος εξαγόρασε πρόσφατα το 45%, θα ξεκινήσει δικό της δίκτυο διανομής ή αν θα βασιστεί στο ήδη υπάρχον της Chipita το οποίο θα χρησιμοποιήσει και η Mondelez. Ή το τι θα κάνουν άλλες μεγάλες εταιρείες, εκτός των ανωτέρω.
Στην περίπτωση που στο συγκεκριμένο, υπό δημιουργία δίκτυο διανομής, αποφασισθεί και η ένταξη των προϊόντων της ΝΙΚΑΣ, της ΜΕΒΓΑΛ, των Ελληνικών Χυμών και των εταιρειών Έδεσμα και Αμβροσία, τις οποίες ελέγχει ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, ο οποίος έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη μικρή λιανική, τότε θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο με μια μεγάλη γκάμα προϊόντων και μεγάλη διαπραγματευτική δυνατότητα, ενώ παράλληλα και οι εξαγορές mini markets βρίσκονται ακόμη στον ορίζοντα.
