Η επίτευξη μιας κλιματικά ουδέτερης οικονομίας, με μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου ως το 2050 αποτελεί το μεγάλο «στοίχημα» για τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις αλλά και τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος αποτελεί την κύρια εκδήλωση του ΟΗΕ από το 1972, για την ενημέρωση σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Και αυτό διότι η υστέρηση της ανάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία, αποτέλεσμα της πανδημίας, τα όποια προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων αλλά και ο πόλεμος στην Ουκρανία, του οποίου το περιβαλλοντικό αποτύπωμα δεν είναι σαφές ακόμη, δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα στο μέτωπο της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει μετεξελιχθεί σε κλιματική κρίση.
Ο παραπάνω στόχος για μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία ως το 2050, βρίσκεται στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal) και ευθυγραμμίζεται με τη δέσμευση της ΕΕ για παγκόσμια δράση για το Kλίμα. Βασίζεται δε στην Παγκόσμια Συμφωνία του Παρισιού (Paris Agreement) και αποτελεί απόδειξη, ότι η προστασία του περιβάλλοντος αναγνωρίζεται ως βασική παγκόσμια προτεραιότητα, απαιτώντας την ανάληψη ουσιαστικών δράσεων και διαχέοντας την ευθύνη σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών, και ιδίως στις επιχειρήσεις.
Μηδενικές εκπομπές άνθρακα
Η θετική εξέλιξη που προκύπτει από τα παραπάνω δεδομένα είναι η τάση που παρατηρείται, σε όλο τον κόσμο, μεγάλες εταιρείες να υιοθετούν τον στόχο των μηδενικών εκπομπών άνθρακα και να ενσωματώνουν στη στρατηγική τους την ευρύτερη προστασία του περιβάλλοντος, τόσο στις ίδιες τις εσωτερικές, παραγωγικές τους διαδικασίες, όσο και στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Οι πρακτικές αυτές, γνωστές και ως ESG (Environmental- Social - Governance), εκτός από τα οφέλη για την οικονομία , το περιβάλλον και το κοινωνικό σύνολο αποτελούν και μοχλό βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις.
Άλλωστε προς την κατεύθυνση αυτή, πέραν των πελατών και των κυβερνήσεων ωθούν και οι επενδυτές. Συγκεκριμένα, τα κριτήρια ESG αποτελούν όλο και πιο δημοφιλή τρόπο για τους επενδυτές να αξιολογούν τις εταιρείες στις οποίες ενδέχεται να θέλουν να επενδύσουν. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους επενδυτές να αποφεύγουν εταιρείες που ενδέχεται να δημιουργούν μεγαλύτερο οικονομικό κίνδυνο λόγω των περιβαλλοντικών ή άλλων πρακτικών τους.
Από την πλευρά τους οι επιχειρήσεις, αναγνωρίζοντας τα πολύπλευρα οφέλη που προκύπτουν από την ανάληψη δράσεων για το περιβάλλον, σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει αλλά και με συγκεκριμένες δράσεις που αναλαμβάνουν κατά καιρούς, προχωρούν καταρχάς σε έναν καθορισμό φιλόδοξων στόχων
Έτσι, πρωτοπόρες εταιρίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη θέτουν περιβαλλοντικούς στόχους, οι οποίοι όχι μόνο συνάδουν με την κλιματική ατζέντα της ΕΕ για μηδενικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου έως το 2050, αλλά στοχεύουν στην εξάλειψη των εκπομπών από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες τους, πριν από την ευρωπαϊκή προθεσμία. Με αυτό τον τρόπο, καθορίζουν τις τάσεις της αγοράς και ταυτόχρονα επιτυγχάνουν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, επιδεικνύοντας την ηγεσία και την διορατικότητά τους.
Εναρμόνιση με τα διεθνή πρότυπα
Ακόμη, οι επιχειρήσεις που επιδιώκουν την καινοτομία και την πρωτοπορία, ευθυγραμμίζουν τη στρατηγική τους με κορυφαία διεθνή πλαίσια και πρότυπα τα οποία καταγράφουν την επίδραση στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, όπως το Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD), το Carbon Disclosure Project (CDP), το Science Based Targets initiative (SBTi), και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταξινόμησης (EU Taxonomy), ενώ φυσικά συμμορφώνονται με τη σχετική νομοθεσία.
Η υιοθέτηση διεθνών προτύπων και πλαισίων αναφοράς ως βέλτιστη πρακτική, συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση των επιδόσεων των εταιρειών και συνάδει με τις παγκόσμιες τάσεις και τις διαφορετικές αντιλήψεις των ενδιαφερόμενων μερών. Με αυτόν τον τρόπο οι εταιρείες αναδεικνύουν την προτεραιότητα που δίνουν στην προστασία του περιβάλλοντος, ενώ συγχρόνως καθιερώνονται ως πρωτοπόροι στον τομέα αυτό.
Την τελευταία δεκαετία, οι πρωτοπόρες εταιρίες έχουν αρχίσει να ενσωματώνουν τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή στα επιχειρηματικά τους μοντέλα, και πιο συγκεκριμένα, στη στρατηγική, τη διακυβέρνηση, τη διαχείριση κινδύνων και τη διαδικασία αξιολόγησης της επίδοσής τους. Η ολιστική αυτή προσέγγιση, όπως δείχνουν πρόσφατες μελέτες, επιτρέπει στις εταιρίες να αυξήσουν την ετοιμότητά τους και να θωρακίσουν τις λειτουργίες τους έναντι των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής ή κλιματικής κρίσης. Η ενίσχυση ων εταιρειών, με ισχυρές πρακτικές που εξασφαλίζουν τη μακροζωία και την επιχειρησιακή βιωσιμότητα, προσελκύει νέους επενδυτές που εντοπίζουν μακροπρόθεσμη αξία στις επιχειρήσεις αυτές.
Από την άλλη πλευρά είναι αρκετές επιχειρήσεις, των οποίων ο αριθμός τους ανεβαίνει συνεχώς τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, όπου έχουν υιοθετήσει την προώθηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης σε εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές και άλλες ομάδες ενδιαφερομένων. Η τάση αυτή είναι λέων σημαντική στις περισσότερες εταιρείες στην Ευρώπη.
Οι εταιρίες, δηλαδή, αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότερο το ρόλο τους στη δημιουργία μιας υπεύθυνης και φιλικής προς το περιβάλλον αλυσίδας εφοδιασμού, καθώς τελικά, επηρεάζει και το δικό τους συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Για αυτό το λόγο, καταβάλλουν προσπάθειες για την επιλογή προμηθευτών που διαθέτουν αξιόπιστες περιβαλλοντικές πρακτικές και σχετικά συστήματα διαχείρισης. Μέσω διαδικασιών και πλατφορμών αξιολόγησης (όπως το EcoVadis), οι εταιρίες ασκούν πίεση στους προμηθευτές τους ώστε να βελτιώσουν τις επιδόσεις και πρακτικές τους σε θέματα διαφάνειας και βιωσιμότητας.
Με βάση τις εξελίξεις και τα παραπάνω δεδομένα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος δεν είναι απλώς μια ημέρα αναφοράς αλλά μία ημέρα απολογισμού του συνόλου των δράσεων που έχουν γίνει ή που έχουν σχεδιασθεί να γίνουν με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη.
