Με ιδιαίτερη ευκολία θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένας από τους επιχειρηματικούς κλάδους, που συγκεντρώνουν μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι ο κατασκευαστικός. Η αναμενόμενη έκρηξη στον τομέα των δημοσίων υποδομών και ο οργασμός στο χώρο των ιδιωτικών κατασκευών, των ξενοδοχείων, των εμπορικών ακινήτων, καθώς και των κατοικιών, εγγυώνται σημαντικούς κύκλους εργασιών και υψηλές κερδοφορίες.
Το οικοσύστημα του χώρου των κατασκευών, δεν αποτελείται μόνο στους λεγόμενους «εθνικούς κατασκευαστές», όπως έχουμε συνηθίσει να προσφωνούμε τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους που είναι εισηγμένοι στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Υπάρχουν εκατοντάδες επιχειρήσεις, που είτε σαν βασικοί υπεργολάβοι, σαν μελετητές, σαν εξειδικευμένοι κατασκευαστές, είτε σαν προμηθευτές εμπλέκονται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο στην εκτέλεση των έργων.
Και ενώ το γενικό κλίμα είναι ιδιαίτερα θετικό, δεν θα πρέπει να διαφεύγουν της προσοχής μας, οι αυξήσεις των τιμών βασικών οικοδομικών υλικών, που δυνητικά θα μπορούσαν να ανατρέψουν τα κοστολόγια και την εκτέλεση των έργων σύμφωνα με τους αρχικούς προϋπολογισμούς τους.
Οι εκπρόσωποι του τεχνικού επιμελητηρίου, προτείνουν τη γνωστή και εύκολη λύση της μετακύλισης του κόστους στο Δημόσιο, όσον αφορά τα δημόσια έργα. Υποστηρίζουν ότι Πολιτεία πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε αναθεώρηση των τιμών των υλικών με βάση το οποίο υπολογίζει τον προϋπολογισμό των έργων, με βάση τον οποίο αποζημιώνονται οι εταιρείες που εκτελούν τα έργα. Προτείνουν αυτό να μην ισχύσει μόνο για τα νέα έργα, αλλά να επεκταθεί και στα υφιστάμενα έργα, δηλαδή στα έργα που τρέχουν ή που έχουν ανατεθεί. Εκφράζουν δε τον φόβο ότι αν δεν επιλεγεί αυτή η λύση, αρκετές εταιρείες θα οδηγηθούν σε λουκέτο λόγω του υπέρογκου κόστους, εφ’ όσον δεν θα αποζημιώνονται και εν τέλει τα έργα θα μείνουν ημιτελή.
Ειδικά σε έργα που έχουν «κτυπηθεί» με μεγάλες εκπτώσεις, η μείωση των ήδη πιεσμένων περιθωρίων κέρδους μπορεί να οδηγήσει σχετικά εύκολα στη δημιουργία ζημιών.
Και αν οι κίνδυνοι αυτοί ελλοχεύουν στα προγραμματισμένα έργα υποδομών και των αστικών αναπλάσεων, τι θα συμβεί με τα φιλόδοξα οικιστικά και επιχειρηματικά ή βιομηχανικά projects, τις μεγάλες και μικρές οικοδομές και τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα;
Διότι το αυξημένο κόστος δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε δημόσια ή ιδιωτικά έργα. Ο χάλυβας που έχει διπλασιάσει σχεδόν τις τιμές του στα 800 ευρώ τον τόνο, από τα 450 ευρώ τον τόνο, στις αρχές του 2021, επηρεάζει συλλήβδην, όλο το εύρος των κατασκευών.
Ωστόσο, όταν οι αντισυμβαλλόμενοι σε μια σύμβαση είναι ιδιώτες, τα θέματα που ανακύπτουν αφορούν τους ίδιους και δεν επιβαρύνουν, τουλάχιστον σε πρώτη φάση τους φορολογούμενους. Σε δεύτερη φάση, πιθανότατα να επιβαρυνθεί και η ευρύτερη πραγματική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα, αν μια εταιρεία κλείσει, υπάρξουν άνεργοι, «κοκκινίσουν» τα δάνεια της και πάψουν να εξυπηρετούνται οι φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις της.
Τα πράγματα είναι διαφορετικά όταν υπάρχουν Δημόσια έργα. Οι προϋπολογισμοί και τα κόστη είναι δεδομένα και προκύπτουν από τις προδιαγραφές των έργων, τις προσφορές και τις συμβάσεις. Οι ανατροπές στις τιμές των υλικών, των καυσίμων, του ευρύτερου ενεργειακού κόστους και πιθανά και στις αμοιβές των εργαζομένων, αλλάζουν το πλαίσιο εκτέλεσης των Δημοσίων έργων.
Και το ερώτημα που εγείρεται, είναι το ποιος θα επωμιστεί το επιπλέον κόστος και το ποιος θα καλύψει το ποσό της υπέρβασης των αρχικών προϋπολογισμών; Δεν γνωρίζουμε κατά πόσο οι κατασκευαστικές εταιρείες, έχουν προβεί σε αντιστάθμιση (hedging) του κινδύνου από την αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και των οικοδομικών υλικών. Δεν γνωρίζουμε αν έχουν προβεί σε χρήση προθεσμιακών συμβολαίων ή αν έχουν συνάψει μακροχρόνιες συμφωνίες αγορών πρώτων υλών σε προκαθορισμένες τιμές.
O κατασκευαστικός κλάδος δια στόματος του προέδρου του ΤΕΕ, ζήτησε από την Πολιτεία την «αναθεώρηση των προϋπολογισμών των νέων και εν εξελίξει έργων», που σημαίνει ουσιαστικά την κάλυψη των αυξήσεων και των υπερβάσεων από τον κρατικό κορβανά. Αυτό σημαίνει ότι μέσω θεσμικής παρέμβασης, θα ζημιωθεί ο Έλληνας φορολογούμενος πολίτης. Η αναθεώρηση των προϋπολογισμών των νέων δημοπρατούμενων έργων είναι λογικότατη, αφού όλα είναι ανοικτά στο τραπέζι. Για τα έργα που τρέχουν, τα πράγματα είναι ασφαλώς πολύ πιο σύνθετα. Και αυτό θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν τους οι επενδυτές. Δηλαδή, την πιθανότητα να υπάρξει μείωση των περιθωρίων κέρδους ορισμένων έργων. Ακόμα και την πιθανότητα δημιουργίας ζημιών.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
