Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Γνωρίζοντας ότι η τουρκική οικονομία δεν μπορεί να γλιτώσει μία δραματική ύφεση που εξαφανίζει εισοδήματα και δεν αποκλείεται να στρέψει τους Τούρκους πολίτες εναντίον του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αντεπιτίθεται – ή έστω έτσι νομίζει – καλώντας σε «ιερό πόλεμο» κατά του δολαρίου.
Ο Τούρκος πρόεδρος συνεχίζει να βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο και παίρνει αποφάσεις που είναι πολύ πιθανό να μετανιώσει σύντομα. Η είδηση ότι η Ρωσία, η Τουρκία και το Ιράν συζητούν να μειώσουν σημαντικά τη χρήση του δολαρίου στις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές ενδέχεται να αποτελέσει την αρχή ενός διαφορετικού οικονομικού-συναλλαγματικού πολέμου του οποίου οι διαστάσεις σήμερα φαντάζουν περιορισμένες, ωστόσο θα μπορούσαν να γιγαντωθούν. Πως; Αν στο παιχνίδι μπει και η Κίνα.
Ο Ερντογάν, στριμωγμένος στα σχοινιά που ο ίδιος έβαλε τον εαυτό του έχει αποφασίσει να συμμαχήσει με την Ρωσία και το Ιράν κυρίως σε ενεργειακό επίπεδο. Όμως, με την τουρκική λίρα να συνεχίζει την ελεύθερη πτώση της και να παραμένει κοντά σε ιστορικά χαμηλά, ο Τούρκος πρόεδρος πηγαίνει την κόντρα με τις ΗΠΑ ένα βήμα παραπέρα.
Μέχρι… προχθές, ο σουλτάνος καλούσε τους Τούρκους πολίτες να ρευστοποιήσουν τα δολάρια που κατέχουν και να στηρίξουν τη λίρα, σε μία κίνηση ξεκάθαρα επικοινωνιακού χαρακτήρα, αφού τα εθνικά νομίσματα δεν στηρίζονται από βαρύγδουπες δηλώσεις στις πλατείες αλλά από την πορεία της οικονομίας και την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Βλέποντας ότι η παρότρυνσή του έπεσε στο κενό, ο Ερντογάν προχώρησε σε μία άλλη κίνηση απελπισίας, κηρύσσοντας στην ουσία «ιερό πόλεμο» κατά του δολαρίου. Στόχος του Τούρκου προέδρου, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι να δώσει τέλος στην παγκόσμια κυριαρχία του αμερικανικού νομίσματος, παίρνοντας και άλλες μεγάλες δυνάμεις με το μέρος του.
Στην παρούσα φάση όλα αυτά μοιάζουν μακρινά σενάρια που απλώς ικανοποιούν το εσωτερικό ακροατήριο σε Ρωσία, Τουρκία και Ιράν. Το δολάριο είναι ο βασιλιάς της παγκόσμιας οικονομίας και για να... κουνηθεί από τη θέση του πρέπει να έρθουν τα πάνω κάτω. Πόσω μάλλον, όταν η διαδικασία... εγκατάλειψης του αμερικανικού νομίσματος έχει χαρακτηριστικά «πολέμου», κατά τον οποίο το πιθανότερο σενάριο είναι οι μεγάλες δυνάμεις να προτιμήσουν να μην χαλάσουν τη συμμαχία με τον θείο Σαμ. Ακόμη και η Κίνα που βρίσκεται σε ευθύ εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Πόσο, φοβάται, λοιπόν, ο Ντόναλντ Τραμπ την σύμπλευση της Ρωσίας με την Τουρκία και το Ιράν; Καθόλου είναι μία εύκολη απάντηση, διότι αυτός είναι ο Τραμπ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει κάθε λόγο να μην πτοείται από τις απειλές του σουλτάνου, αφού το παιχνίδι σε παγκόσμιο επίπεδο δεν μπορεί να επηρεαστεί σημαντικά από την τουρκική κρίση.
Όσο για την τουρκική οικονομία, τα στοιχεία για το ΑΕΠ β' τριμήνου είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα και δείχνουν το μπάχαλο που επικρατεί. Η στατιστική υπηρεσία της Τουρκίας τοποθετεί την ανάπτυξη στο 5,2% στο β' τρίμηνο, ωστόσο οι μηνιαίοι λογαριασμοί δείχνουν ότι οι δραματικές επιπτώσεις από την κατάρρευση της τουρκικής λίρας άρχισαν να φαίνονται σε όλη τους τη… μεγαλοπρέπεια στο τέλος του α' εξαμήνου, άρα θα φανούν στα νούμερα του ΑΕΠ για το γ' τρίμηνο.
Σύμφωνα με την Capital Economics, η τουρκική οικονομία εισέρχεται σε απότομη ύφεση στο γ' τρίμηνο, με τον τεράστιο πληθωρισμό και την «βύθιση» της λίρας να εξαφανίζουν την ανάπτυξη. Παρά το γεγονός ότι στο σύνολο του έτους η τουρκική οικονομία εκτιμάται ότι θα εμφανίσει ανάπτυξη 3%, εξαιτίας των τρελών ρυθμών του α' και β' τριμήνου, στην πλειονότητά τους οι αναλυτές συμφωνούν ότι η Τουρκία δεν… γλιτώνει από την ύφεση. Μάλιστα, στο τελευταίο τρίμηνο του 2018 και στο πρώτο εξάμηνο του 2019 οι προβλέψεις κάνουν λόγο για συρρίκνωση του τουρκικού ΑΕΠ της τάξης του 2%-4%.
Έτσι, λοιπόν, ο Ερντογάν αναζητεί τρόπους να εξασφαλίσει τη στήριξη του κόσμου, όταν η κρίση θα φτάσει και στο τελευταίο νοικοκυριό και κάνει πομπώδεις δηλώσεις για να τονώσει το εθνικό φρόνημα των Τούρκων. Το θέμα είναι ότι ο Ερντογάν χάνει την όποια στήριξη είχε στην Κωνσταντινούπολη και στα παράλια της Μ. Ασίας και μέσα στο επόμενο εξάμηνο αναμένεται η αντίδραση των παραδοσιακών του ψηφοφόρων.
Διαβάστε ακόμα:
- Τουρκία: Ένα βήμα πριν την αύξηση των επιτοκίων η κεντρική τράπεζα
- Ο Ερντογάν αυτοδιορίστηκε πρόεδρος του επενδυτικού ταμείου της Τουρκίας
