«Εύρωστη» και πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και της ΕΕ παραμένει η αναπτυξιακή δυναμική της Ελλάδας το 2025 και 2026, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.
Η αύξηση του ΑΕΠ στην Ελλάδα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,1% το 2024 στο 2,3% το 2025 και στο 2,2% το 2026, υποστηριζόμενη από την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP).
Η πρόβλεψη της Επιτροπής για την αύξηση του ΑΕΠ το 2024 στην ευρωζώνη είναι 0,8% και 0.9% στην ΕΕ, ενώ για το 2025 το ΑΕΠ προβλέπεται να επιταχυνθεί κατά 1,3% στην ευρωζώνη και 1,5% στην ΕΕ και το 2026 κατά 1,6% και 1,8% αντιστοίχως.
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα προβλέπεται στο 3% το 2024 και αναμένεται να μετριαστεί σταδιακά στο 2,4% το 2025 και 1,9% το 2026. Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη το 2024 θα διαμορφωθεί στο 2,4% και θα μετριαστεί στο 2,1% το 2025 και στο 1,9% το 2026.
Η ανεργία, τώρα κάτω από το 10%, αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται αλλά πιο αργά από ό,τι στο παρελθόν.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται λόγω της μηδαμινής αύξησης των δαπανών. Μαζί με τη σταθερή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, αυτό συμβάλλει στη σταθερή μείωση του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ κοντά στο 140% του ΑΕΠ έως το 2026.
Αναλυτικότερα η έκθεση της Επιτροπής σημειώνει τα εξής:
Η ανάπτυξη θα παραμείνει ισχυρή
Η ελληνική οικονομία σημείωσε σταθερή ανάπτυξη 2,1% σε ετήσια βάση το α' εξάμηνο του 2024, κυρίως χάρη στην εγχώρια ζήτηση, ενώ οι καθαρές εξαγωγές αποτέλεσαν τροχοπέδη στην ανάπτυξη. Μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού, η ιδιωτική κατανάλωση επωφελήθηκε από τη σχετικά ταχύτερη αύξηση των μισθών στα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα.
Οι επενδύσεις σε εξοπλισμό επιταχύνθηκαν ενώ η αύξηση των εισαγωγών συνοδευόμενη από υποτονική αύξηση των εξαγωγών προκάλεσε μείωση των καθαρών εξαγωγών. Χάρη στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 2,1% το 2024.
Μελλοντικά, η ιδιωτική κατανάλωση θα συνεχίσει να επεκτείνεται με ισχυρό ρυθμό, υποστηριζόμενη από τη σταθερή αύξηση του πραγματικού εισοδήματος. Οι επενδύσεις προβλέπεται να επιταχυνθούν περαιτέρω, με αποκορύφωμα κοντά στο 9% το 2025, καθώς η εφαρμογή του ΣΑΑ μετατοπίζεται όλο και περισσότερο από τις μεταρρυθμίσεις προς τις επενδύσεις και οι συνθήκες χρηματοδότησης βελτιώνονται.
Η ανάκαμψη της εξωτερικής ζήτησης αναμένεται να ωφελήσει την ανάπτυξη των εξαγωγών, υποστηριζόμενη περαιτέρω και από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων. Η αύξηση των εισαγωγών προβλέπεται να παραμείνει ισχυρή. Συνολικά, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει πάνω από το μακροπρόθεσμο δυναμικό ανάπτυξης και προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,3% και 2,2% το 2025 και το 2026, αντίστοιχα.
Οι διαρθρωτικές προκλήσεις ενδέχεται να περιορίσουν την περαιτέρω βελτίωση της αγοράς εργασίας
Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε στο 54,9% σε εποχικά προσαρμοσμένους όρους το β' τρίμηνο του 2024, αλλά παραμένει ένα από τα χαμηλότερα στην ΕΕ. Το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 9,5% τον Αύγουστο, παραμένοντας ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ. Το ποσοστό κενών θέσεων αυξήθηκε περαιτέρω το α' εξάμηνο του 2024, ιδίως στις κατασκευές, τον τουρισμό και τους τομείς υψηλής ειδίκευσης.
Η αύξηση της απασχόλησης αναμένεται να συνεχιστεί, αν και με βραδύτερο ρυθμό, καθώς η αναντιστοιχία δεξιοτήτων και οι διαρθρωτικές δυσχέρειες, μεταξύ άλλων, όπως η έλλειψη λύσεων για τη φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων ή το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη μερική απασχόληση, περιορίζουν την αύξηση της προσφοράς εργασίας.
Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί σε περίπου 9,0% έως το 2026, στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Οι πραγματικοί μισθοί ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,1% κατά μέσο όρο ετησίως κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, υποστηριζόμενοι επίσης από τη μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να υποχωρεί αλλά με βραδύτερο ρυθμό
Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 3,1% σε ετήσια βάση το γ' τρίμηνο του 2024, περίπου 1 ποσοστιαία μονάδα πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ο αποπληθωρισμός περιορίστηκε από την ενίσχυση των τιμών των υπηρεσιών, τον αντίκτυπο των πλημμυρών του 2023 στις τιμές των τροφίμων και την πρόσφατη άνοδο των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει την υποχώρησή του το δ' τρίμηνο του 2024, αλλά οι μισθολογικές πιέσεις που τροφοδοτούνται από την αυξανόμενη έλλειψη εργατικού δυναμικού και τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού θα ασκήσουν ανοδικές πιέσεις στις τιμές μελλοντικά.
Ο συνολικός πληθωρισμός προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 3,0%, 2,4% και 1,9% το 2024, το 2025 και το 2026 αντίστοιχα. Ο δομικός πληθωρισμός - που δεν υπολογίζει τις ευμετάβλητες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων - προβλέπεται να παραμείνει υψηλότερος, σε 3,4%, 2,7% και 2,0% το 2024, 2025 και 2026 αντίστοιχα.
Ο λόγος του δημόσιου χρέους αναμένεται να συρρικνωθεί εν μέσω βελτίωσης του δημοσιονομικού ισοζυγίου
Το συνολικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί από 1,3% του ΑΕΠ το 2023 σε 0,6% του ΑΕΠ το 2024, αντανακλώντας την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από 2,1% του ΑΕΠ το 2023 σε 2,9% του ΑΕΠ φέτος. Η μείωση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών και στην αύξηση των εσόδων από τη φορολογία εισοδήματος.
Το 2025, το συνολικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,1% του ΑΕΠ. Η πρόβλεψη αυτή συνυπολογίζει την καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2024, καθώς και μια σειρά νέων δημοσιονομικών μέτρων που ανακοινώθηκαν φέτος με καθαρή επίπτωση 0,2% του ΑΕΠ.
Από την πλευρά των δαπανών, οι μισθοί του δημόσιου τομέα αναμένεται να αυξηθούν τον Απρίλιο του 2025, ώστε να ευθυγραμμιστεί ο βασικός μισθός στο δημόσιο τομέα με τον κατώτατο μισθό στον ιδιωτικό τομέα. Από την πλευρά των εσόδων, ο συντελεστής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης πρόκειται να μειωθεί κατά 1 ποσοστιαία μονάδα και ανακοινώθηκε αύξηση του φόρου διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία.
Το 2026, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μετατραπεί σε πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ, εν μέσω ευνοϊκών μακροοικονομικών εξελίξεων. Η βελτίωση αυτή αναμένεται να προέλθει από την αύξηση των φορολογικών εσόδων και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης που αντισταθμίζουν τις αυξημένες δαπάνες για συνταξιοδοτικές παροχές και μισθούς στο δημόσιο.
Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώνεται τα τελευταία χρόνια και αναμένεται να φθάσει στο 153,1% του ΑΕΠ το 2024, και αργότερα να μειωθεί περαιτέρω στο 146,8% του ΑΕΠ το 2025 και στο 142,7% το 2026.
Οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε κινδύνους ανά χώρα. Οι καθοδικοί κίνδυνοι απορρέουν από τις εκκρεμείς νομικές υποθέσεις, κυρίως από τις δικαστικές υποθέσεις με την ΕΤΑΔ. Από την άλλη πλευρά, οι προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσει τη φορολογική συμμόρφωση μέσω της ψηφιοποίησης ενδέχεται να αποφέρουν υψηλότερα έσοδα το 2025.
Αναλυτικά ολόκληρη η έκθεση της Κομισιόν εδώ