Να «κουρευτούν» τα τέλη κυκλοφορίας διότι δεν χρησιμοποιήσαμε τα ΙΧ μας για ολόκληρο τον χρόνο. Από τέλη κυκλοφορίας, για τρεις μήνες είναι… τέλη ακινησίας. Οι εργαζόμενοι να πάρουν δώρο Χριστουγέννων επί του ονομαστικού τους μισθού και να μην χρησιμοποιηθεί ως βάση η αποζημίωση ειδικού σκοπού των 534 ευρώ. Να δοθεί έκτακτη οικονομική ενίσχυση στους χαμηλοσυνταξιούχους οι οποίοι έμειναν χωρίς αναδρομικά. Και να υπάρξει δώρο Χριστουγέννων για όλους τους υγειονομικούς οι οποίοι δίνουν καθημερινή μάχη στα νοσοκομεία και στις εντατικές.
Είναι μερικά μόνο από τα «αιτήματα» που καταφτάνουν τις τελευταίες ημέρες στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης καθώς εν μέσω lockdown οι ανάγκες για οικονομική στήριξη είναι τεράστιες. Σχεδόν σε όλες τις συνεντεύξεις στελεχών του οικονομικού επιτελείου, επαναλαμβάνεται η ίδια ερώτηση «αντέχει η ελληνική οικονομία;». Ή πιο απλά «λεφτά υπάρχουν»; Η απάντηση είναι πολύ εύκολη. Λεφτά υπάρχουν αλλά είναι όλα προϊόν δανείου. Τα νούμερα είναι αμείλικτα: Ο συνολικός λογαριασμός των μέτρων στήριξης, θα ξεπεράσει φέτος τα 26 δις. ευρώ. Κάποια είναι εγγυήσεις που έχουν χορηγηθεί από το κράτος αλλά τα 20 δις. ευρώ είναι καθαρό δημοσιονομικό κόστος. Και το 2021, ο προϋπολογισμός των μέτρων στήριξης θα αυξηθεί από τα 2,7 δις. ευρώ που είχαν προγραμματιστεί να δοθούν, σε πάνω από 6 δις. ευρώ (όπως θα φανεί και από τον κρατικό προϋπολογισμό που κατατίθεται την Παρασκευή στη Βουλή). Για να χρηματοδοτηθούν αυτά τα μέτρα, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης του 2020 θα ξεπεράσει τα 20 δις. ευρώ ενώ το έλλειμμα του 2021 θα είναι μεγαλύτερο από 10 δις. ευρώ. Δηλαδή, η πανδημία, μέχρι τώρα μας έχει «κοστίσει» σε δημοσιονομικό επίπεδο πάνω από 30 δις. ευρώ δηλαδή, όσο και αν δεν θέλουμε να θυμόμαστε τη λέξη, περίπου ένα «μνημόνιο».
Αυτά τα λεφτά έχουν «φορτωθεί» ουσιαστικό στο δημόσιο χρέος το οποίο στο τέλος του 2021 θα κλείσει στα 350 δις. ευρώ και για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στα όρια ή και πάνω από το 200% του ΑΕπ. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο στο οικονομικό επιτελείο συνιστούν ψυχραιμία όσον αφορά στον όγκο των μέτρων στήριξης. Αυτή τη στιγμή, όλα μοιάζουν εύκολα. Χθες το 10ετές ομόλογο έκανε νέο ιστορικό χαμηλό. Οι αγορές είναι πρόθυμες να δανείσουν την Ελλάδα ακόμη και με 1% στη 10ετία (ή και λιγότερο) ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στηρίζει με το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν ζητάει τον λόγο για τα υψηλά ελλείμματα λόγω της περίφημης ρήτρας διαφυγής. Υπάρχει όμως το εξής αμείλικτο ερώτημα: έως πότε;
Είναι δεδομένο ότι η Ευρώπη θα αλλάξει μόλις τελειώσει αυτή η μεγάλη περιπέτεια με την πανδημία. Δεν θα πάψει όμως ως δια μαγείας να είναι η συντηρητική Ευρώπη. Οι ρήτρες διαφυγής θα πάψουν να υπάρχουν, οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επανέλθουν και οι μελέτες για την βιωσιμότητα του χρέους θα ξεκινήσουν και πάλι να συντάσσονται. Δεν είναι μακρινός αυτός ο χρόνος. Απέχει μόλις μερικούς μήνες. Δώδεκα; Δεκαπέντε; Θα περάσουν γρήγορα. Και τότε, η χώρα θα πρέπει να είναι έτοιμη. Με υψηλά ταμειακά διαθέσιμα για να αντιμετωπίσει τον τερματισμό των μέτρων στήριξης της ΕΚΤ, με αναβαθμισμένα ομόλογα για να συγκρατήσει σε χαμηλά επίπεδα τις αποδόσεις και με τακτοποιημένα δημοσιονομικά για να αποφύγει τις σκληρές μεταμνημονιακές αξιολογήσεις και τους δυσθεώρατους στόχους όσον αφορά στο ύψος των πρωτογενών πλεονασμάτων.
Ναι λοιπόν, λεφτά υπάρχουν για να στηριχτεί η οικονομία στους επόμενους μήνες. Δεν είναι όμως ατελείωτα, και το κυριότερο είναι «ξένα λεφτά».
