Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη στην βιομηχανική πολιτική της χώρας μας ήταν το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που καθυστέρησε στην υιοθέτηση του Τarget Μodel.
Εξηγούμε εν συντομία ότι το ευρωπαϊκό μοντέλο-στόχος αποσκοπεί στην ενοποίηση των επιμέρους αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου των κρατών μελών της Ε.Ε. και τη δημιουργία μιας ουσιαστικά ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.
Η ενιαία αυτή αγορά θα επιτρέψει την εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης δια της σύζευξης των επιμέρους ευρωπαϊκών ενεργειακών αγορών, τη σταδιακή σύγκλιση των τιμών ενέργειας, την ασφάλεια εφοδιασμού και εν τέλει τη μείωση του ενεργειακού κόστους προς όφελος όλων των καταναλωτών.
Βασικά εργαλεία για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι η ρυθμιστική εναρμόνιση των κανόνων λειτουργίας της ενεργειακής αγοράς εντός των ευρωπαϊκών χονδρεμπορικών αγορών ενέργειας, η υιοθέτηση συνθηκών ελεύθερου ανταγωνισμού σε όλες τις επιμέρους αγορές και η κοινή μεθοδο-λογία υπολογισμού της μεταφορικής ικανότητας και της διαχείρισης της συμφόρησης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων.
Ήδη, τα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν εναρμονισθεί με τις κανονιστικές απαιτήσεις του Τarget Μodel στο σχεδιασμό και στην παρακολούθηση των αγορών τους και τα Ευρωπαϊκά Χρηματιστήρια Ενέργειας όπως το EPEX SPOT, GME, OMIE, TGE κ.α εφαρμόζουν κοινό αλγόριθμο επίλυσης των προ-ημερησίων αγορών τους.
Ο λόγος που η χώρα μας άργησε τόσο στην υιοθέτηση του, καταδικάζοντας στην ουσία την ελληνική βιομηχανία με τραγικά κόστη, δόθηκε πρόσφατα από τον Υπουργό Ενέργειας κ.Κώστα Χατζηδάκη, ο οποίος εξήγησε ότι αν είχε υιοθετηθεί έγκαιρα το TargetModel«θα τερματίζονταν διάφορα ειδικά καθεστώτα και δώρα των κυβερνήσεων στον έναν και στον άλλον που στρεβλώνουν την αγορά και προξενούν αδικίες. Και κυρίως θα έπεφταν οι τιμές για τη βιομηχανία και τους απλούς καταναλωτές».
Άνισος ανταγωνισμός
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξέλιξη της χονδρικής τιμής ρεύματος το πρώτο τρίμηνο του 2020, η χώρα καταγράφει την ακριβότερη μεσοσταθμική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των 27 χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σημαντική μάλιστα απόκλιση από τη μέση τιμή της Ε.Ε. και απότις γειτονικές βαλκανικές χώρες.
Η μεσοσταθμική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρική αγορά της Ελλάδας- υπόψιν ότι αποτελεί και τη βάση τιμολόγησης της λιανικής τιμής- διαμορφώθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2020 στα 50 ευρώ/μεγαβατώρα, ήτοι 47% υψηλότερα από τη μέση τιμή της Ε.Ε., που διαμορφώθηκε στα 34 ευρώ/μεγαβατώρα.
Για λόγους σύγκρισης θα αναφέρουμε ότι τις χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ των χωρών της Ε.Ε παρουσιάζουν η Νορβηγία και η Σουηδία με 15 και 17 ευρώ η μεγαβατώρα, κάτι αναμενόμενο βέβαια από τη στιγμή που το βασικό μείγμα καυσίμου ηλεκτροπαραγωγής των δύο χωρών είναι από υδροηλεκτρικά και αιολικά πάρκα.
Η χώρα μας έχει πληρώσει αδρά το ότι εξαρτάται παραδοσιακά από εισαγωγές ρεύματος από χώρες που οι τιμές κινούνται επίσης σε υψηλά επίπεδα, έχει περιορισμένα διασυνοριακά δίκτυα και υφίσταται μεγάλες επιβαρύνσεις λόγω του υψηλού κόστους των ρύπων, μιας και ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής γίνεται ακόμα από λιγνίτη.
Το αποτέλεσμα; Η ελληνική βιομηχανία είναι εκτεθειμένη ασύμμετρα στον διεθνή ανταγωνισμό, μιας και τροφοδοτείται στο σύνολό της από τη ΔΕΗ, η οποία τιμολογεί με βάση τη χονδρική τιμή ρεύματος -Οριακή Τιμή Συστήματος-τη στιγμή που οι Ευρωπαίοι ανταγωνιστές έχουν τη δυνατότητα να συνάπτουν διμερή συμβόλαια με παραγωγούς, διασφαλίζοντας χαμηλές τιμές.
Επιπλέον απολαμβάνουν μια σειρά από κρυφές εκπτώσεις και επιδοτήσεις που παρέχουν τα κράτη στο πλαίσιο μιας μακροπρόθεσμης βιομηχανικής πολιτικής.
Πώς να ανταγωνιστείς μια γερμανική ή γαλλική βιομηχανία, από τη στιγμή που λειτουργείσε μια ενιαία αγορά όπου η ροή ενέργειας από την παραγωγή στην κατανάλωση γίνεται με βάση το χαμηλότερο κόστος παραγωγής;
Με την υιοθέτηση του ΤargetModel η δυνατότητα αυτή θα ανοίξει και για την ελληνική βιομηχανία, αν και σε περιορισμένο βαθμό προς το παρόν, λόγω μη επαρκών διασυνδέσεων.
Η αρχή όμως είναι το ήμισυ του παντός.
Στα νερά μιας νέας βιομηχανικής εποχής
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει βάλει σαν στρατηγικό στόχο την αναγέννηση της ελληνικής βιομηχανίας. Σαν πρώτο δείγμα των προθέσεων του αποφάσισε να ικανοποιήσει ένα πάγιο αίτημα της βιομηχανίας, ανακοινώνοντας πρόσφατα τη μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο ρεύμα για τις βιομηχανίες μέσης τάσης.
Υπάρχει όμως και συνέχεια. Δια στόματος του Υπουργού Ενέργειαςκ. Κωστή Χατζηδάκη δρομολογείται μια σειρά επιπλέον μέτρων, όπως για παράδειγμα η μείωση των χρεώσεων χρήσης συστήματος της βιομηχανίας και η διατήρηση του μηχανισμού αντιστάθμισης για το κόστος των ρύπων.
Η διαδρομή βέβαια για την εκλογίκευση του ενεργειακού κόστους της ελληνικής βιομηχανίας είναι μεγάλη, με τα περισσότερα χιλιόμετρα να ανήκουν στην ενεργειακή απεξάρτηση της Ελλάδας από τον ακριβό και ρυπογόνο λιγνίτη, μέσω της ανάπτυξης των ΑΠΕ.
Αρκετά από τα χιλιόμετρα αυτά τα έχουμε ήδη διανύσει χάρη σε διορατικούς Έλληνες επιχειρηματίες (Περιστέρης, Μυτιληναίος κ.α) .
Το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε ταχύτητα και να καλύψουμε την υπόλοιπη διαδρομή, ενώ ο προσανατολισμός της κυβέρνησης δημιουργεί βάσιμες ελπίδες ότι θα εξασφαλιστούν και οι κρίσιμες συνισταμένες που θα βοηθήσουν τη βιομηχανία να λειτουργήσει εντός μιας ανταγωνιστικής αγοράς ενέργειας.
Η συνάντηση αυτή την εβδομάδα μεταξύ του υπουργού κ. Κωστή Χατζηδάκη, της Γ.Γ. Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου και της αντιπροσωπείας του ΣΕΒ, αποτελούμενη από τον Πρόεδρο του Δ.Σ κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, τον Αντιπρόεδρο του Συνδέσμου κ. Ευάγγελο Μυτιληναίο και τον κ. Μιχάλη Στασινόπουλο, είχε σαν αντικείμενο το κόστος της ενέργειας στη βιομηχανική παραγωγή. Οι βιομήχανοι πίεσαν καταρχήν για τις συμβάσεις με τη ΔΕΗ, η οποία σύμφωνα με τα «πηγαδάκια της αγοράς» ζητά αυξήσεις(!).Κατά δεύτερο λόγο αιτήθηκαν –ορθώς- συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα μέτρων με στόχο την άμεση μείωση των χρεώσεων για τη βιομηχανία.
Σύμφωνα με τον υπουργό για να επιτευχθεί η μείωση του ενεργειακού κόστους στη βιομηχανία, οι δράσεις είναι δύο:H πρώτη πηγάζει άμεσα από την Πολιτεία και αφορά τις ρυθμιστικές χρεώσεις που ήδη ο υπουργός έχει δεσμευτεί ότι θα μειωθούν. Η δεύτερη αφορά άμεσα την αγορά και σχετίζεται με την επιτυχή λειτουργία του Τarget Model,το οποίο κάνει ντεμπούτο τον Νοέμβριο με στόχο μεσοπρόθεσμα να μειωθεί η τιμή της ενέργειας στη χονδρική.
Το γεγονός ότι το νέο μοντέλο θα περιορίσει τις χρεώσεις που επιβάλλονται εκτός αγοράς και θα επιτρέψει τη σύζευξη της ελληνικής με τις γειτονικές αγορές ενέργειας δεν άφησε ασυγκίνητες τις μετοχές πολλών βιομηχανικών ομίλων. Και να φανταστεί κανείς ότι είμαστε μόλις στην αρχή …
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο 3-4 Οκτωβρίου
