Τους τελευταίους μήνες, οι εκδόσεις των εντόκων γραμματίων αποτέλεσαν μια διέξοδο για τους αποταμιευτές οι οποίοι μπορούσαν να διασφαλίσουν μια καθαρή –και το κυριότερο– αφορολόγητη απόδοση άνω του 3% χωρίς κανένα ουσιαστικό ρίσκο. Ακόμη και στην περίοδο χρεοκοπίας της χώρας, τα έντοκα γραμμάτια δεν κουρεύτηκαν ενώ σήμερα, τα τεράστια ταμειακά διαθέσιμα της χώρας συνιστούν πρώτης τάξεως εγγύηση ότι αυτό που θα δανείσεις στο κράτος θα το πάρεις πίσω και με τον συμφωνημένο τόκο.
Η χθεσινή δημοπρασία για τα έντοκα γραμμάτια 6μηνης διάρκειας, έριξε για δεύτερη φορά την απόδοση κάτω από το 3%. Για να πάρεις 15.000 ευρώ ύστερα από έξι μήνες, πρέπει να καταθέσεις στο λογαριασμό του κράτους 14.787,15 ευρώ όταν πριν από έναν μήνα –στην αντίστοιχη έκδοση του Αυγούστου– αρκούσαν 14.769,3 ευρώ. Τόση φασαρία για τα 8 ευρώ παρά κάτι; Το ζήτημα είναι ότι σταδιακά κλείνει ένα παράθυρο για ασφαλείς αποδόσεις άνω του 3% ενώ με βάση όλες τις προβλέψεις, η πτωτική τάση θα συνεχιστεί.
Σημαίνει αυτό ότι θα σταματήσει το ενδιαφέρον για τοποθετήσεις σε έντοκα; Πιθανότατα όχι. Για τον απλούστατο λόγο ότι προς το παρόν, δεν υπάρχει εναλλακτική με όμοια χαρακτηριστικά. Με το που… σκέφτηκε η ΕΚΤ να προχωρήσει στις πρώτες μειώσεις επιτοκίων αμέσως προσαρμόστηκαν και οι αποδόσεις (οι ούτως ή άλλως πολύ χαμηλές αποδόσεις για ποσά έως 15.000 ευρώ) των προθεσμιακών καταθέσεων κάτι που σημαίνει ότι η ψαλίδα θα παραμείνει η ίδια αν όχι μεγαλύτερη. (σ.σ πρέπει να ληφθεί υπόψη και το ότι οι τόκοι των καταθέσεων φορολογούνται με συντελεστή 15% σε αντίθεση με την απόδοση των εντόκων που είναι αφορολόγητη).
Όσοι έχουν ρευστότητα δέχονται συμβουλές και παροτρύνσεις από τις τράπεζες να στραφούν και σε άλλα επενδυτικά προϊόντα, συνήθως αμοιβαία κεφάλαια. Είναι σαφές ότι δεν μιλάμε για το ίδιο επενδυτικό προϊόν. Οι επενδύσεις σε Α/Κ –ειδικά μεικτά και μετοχικά– έχουν μεγαλύτερο ρίσκο και γι’ αυτό υπόσχονται και μεγαλύτερες αποδόσεις. Ο Έλληνας αποταμιευτής στρέφεται σταδιακά και προς αυτή την κατεύθυνση –το αποδεικνύει η αύξηση του ενεργητικού των αμοιβαίων κεφαλαίων– όμως η διστακτικότητα είναι έντονη. Στελέχη και της τραπεζικής αγοράς, περιμένουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον να καταγράψουν τις τάσεις που θα αναπτυχθούν το επόμενο διάστημα.
Η Ελλάδα άλλωστε, έχει ένα πολύ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό όσον αφορά στις αποταμιεύσεις και τις τραπεζικές καταθέσεις: μιλάμε για κατακερματισμένα ποσά της τάξεως των 500-1000 ευρώ στους περισσότερους λογαριασμούς και έναν πολύ μικρό αριθμό ενδιαφερόμενων για επενδύσεις που θα προσφέρουν υψηλότερες αποδόσεις ακριβώς επειδή διαθέτουν μεγαλύτερη ρευστότητα. Η πρόσφατη έρευνα που κατέταξε την Ελλάδα στην 28η θέση της Ευρώπης όσον αφορά στις χρηματοοικονομικές επενδύσεις των Ελλήνων, έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: βγάζει ένα μέσο όρο λίγο πάνω από τα 30.000 ευρώ, αλλά δεν αποτυπώνει και τις κατανομές. Αν οι πολλοί έχουν ελάχιστα και οι λίγοι πάρα πολλά, ο μέσος όρος βγαίνει ψηλά αλλά ο αριθμός των ενδιαφερόμενων για τις υψηλότερες αποδόσεις εναλλακτικών επενδύσεων παραμένει μειωμένος.
