Μπορεί ένας πολιτικός που πολλοί παρομοιάζουν με τον Ντόναλντ Τραμπ και άλλοι με τον… Γούλβεριν, να σώσει την Αργεντινή; Η νίκη του Χαβιέρ Μιλέι στις προεδρικές εκλογές της περασμένης Κυριακής συνεπάγεται ότι η πολύπαθη οικονομία της Λατινικής Αμερικής θα γίνει αντικείμενο ενός ακόμη πειράματος.
Ο εκκεντρικός νέος πρόεδρος της χώρας υπόσχεται ένα οικονομικό σοκ, μία θεραπεία με αμφιλεγόμενες πρακτικές, που θα μπορούσε αρχικά να δώσει ώθηση στην Αργεντινή, όμως τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα σε ό,τι αφορά τη μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ανάκαμψή της.
Ο Μιλέι δεν είναι ένας συμβατικός πρόεδρος, αλλά η πρώτη αντίδραση των αγορών δείχνει ότι οι επενδυτές αντιμετωπίζουν με συγκρατημένη αισιοδοξία την έλευση ενός «άτακτου» ηγέτη. Ίσως γιατί η Αργεντινή έχει περάσει διαδοχικές κρίσεις, μακρόχρονες περιόδους σπατάλης του δημοσίου χρήματος και ακραία διαφθορά με αποτέλεσμα να έχει φτάσει στο σημείο να θεωρείται ευκαιρία μία μη συμβατική λύση. Το μότο «σε έκτακτες συνθήκες απαιτούνται και έκτακτες λύσεις» είναι αυτό που συνοδεύει τον Μιλέι, ο οποίος αυτοχαρακτηρίζεται αναρχοκαπιταλιστής.
Σε μία ένδειξη κλίματος, οι τιμές των μετοχών των επιχειρήσεων που προέρχονται από την Αργεντινή και είναι εισηγμένες στη Wall Street δέχθηκαν ώθηση στον απόηχο του εκλογικού αποτελέσματος. Δύσκολα ωστόσο η συνέχεια θα είναι ανάλογη.
Ενώ ο Μιλέι πλασάρεται ως φιλελεύθερος και θαυμαστής της Μάργκαρετ Θάτσερ, οι προτάσεις του, όπως αυτή που προβλέπει την κατάργηση της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό. Ο πληθωρισμός στην Αργεντινή τρέχει με 142,7% - βάσει των στοιχείων για το μήνα Οκτώβριο – και τα ελλείμματα έχουν μεγαλώσει, απειλώντας με μία νέα κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών, ενώ η οικονομία λειτουργεί σε καθεστώς capital controls. Το επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας που θέλει να καταργήσει ο Μιλέι διαμορφώνεται στο 133%, η αξιολόγηση της χώρας από την Standard & Poor’ s είναι «CCC-», μία ανάσα από τη χρεοκοπία και τα ασφάλιστρα κινδύνου ή CDS αντιστοιχούν σε πιθανότητα χρεοκοπίας 17,18%.
Στο μεταξύ, το δημόσιο επιβαρύνεται με χρέος 44 δισ. δολαρίων προς το ΔΝΤ, το 40% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχιας και τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Η εκτίμηση της Capital Economics είναι χαρακτηριστική του κλίματος που επικρατεί στην επενδυτική κοινότητα. Οι επενδυτές δεν έχουν πολλά να χάσουν και γι’ αυτό ποντάρουν στην όποια ανάκαμψη της οικονομίας, σημειώνει ο οίκος.
Εξάλλου, το αντίπαλο δέος του Μιλέι, ήταν ο υφιστάμενος υπουργός Οικονομικών της χώρας που έχει συνδεθεί με την οικονομική πολιτική που έφερε σε αυτά… τα χάλια την Αργεντινή. Κάπως έτσι, οι αγορές δείχνουν να «αγοράζουν» τις υποσχέσεις και τις αμφιλεγόμενες ιδέες ενός πολιτικού που έχει γίνει γνωστός για τις τηλεοπτικές του εμφανίσεις και την εκκεντρικότητά του. Στο πρόγραμμα του Μιλέι συμπεριλαμβάνονται μέτρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την πλήρη δολαριοποίηση της οικονομίας με την αντικατάσταση του πέσο από το δολάριο, τη μείωση των δημοσίων δαπανών σε ποσοστό άνω του 50% και τη διακοπή των εμπορικών δεσμών με Βραζιλία και Κίνα.
Ο νέος πρόεδρος θέλει επίσης να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά, καταργώντας όλα τα επιδόματα για ρεύμα και φυσικό αέριο, καθώς και όλες τις προνομιακές συντάξεις σε κρατικούς αξιωματούχους και στρατιωτικούς, ιδιωτικοποιώντας παράλληλα 34 κρατικές εταιρείες και μειώνοντας δραστικά τα υπουργεία.
Στη λογική του «χειρότερα δεν γίνεται», ο Μιλέι όχι μόνο βγήκε νικητής στις εκλογές αλλά και βλέπει τις αγορές να πιστεύουν – έστω προς ώρας – στο θαύμα. Επειδή όμως θαύματα δεν γίνονται συχνά, πολύ γρήγορα θα κληθεί να βρει λύσεις σε σοβαρά προβλήματα. Η κυβέρνησή του δεν διαθέτει πλειοψηφία για να περάσει τα πιο αμφιλεγόμενα μέτρα του προγράμματός της και η κεντρική τράπεζα δεν διαθέτει αρκετά συναλλαγματικά αποθέματα για να εγκαταλείψει το πέσο. Ο ίδιος έχει πει ότι χρειάζονται 40 δισ. σε δολάρια όταν τα καθαρά αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας είναι αρνητικά, αλλά δεν έχει εξηγήσει που θα τα βρει… Μήπως ποντάρει στην επανεκλογή του φίλου του Τραμπ τον Νοέμβριο του 2024;
