Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Όταν τον Απρίλιο του 2007 ο διευθύνων σύμβουλος της Lehman Brothers, Richard Fuld, απευθυνόταν στους μετόχους της τράπεζας υποστηρίζοντας ότι «τα χειρότερα έχουν περάσει», πολλοί ήταν αυτοί που δεν τον πίστεψαν. Είχε άλλωστε προηγηθεί η κατάρρευση της Bear Sterns, ενώ η φούσκα των ακινήτων είχε σχεδόν σκάσει.
Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να πει κανείς ότι συμβαίνει σήμερα με την Deutsche Bank, καθώς ο επικεφαλής του γερμανικού κολοσσού, John Cryan, εμφανίζεται βέβαιος ότι η γερμανική τράπεζα θα ξεπεράσει μόνη της τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει και δεν θα χρειαστεί κεφαλαιακή ενίσχυση. Ποιος, αλήθεια, τον πιστεύει;
Εδώ δύο είναι τα τινά: είτε ο Cryan προσπαθεί να κρύψει την αγωνία του επιλέγοντας το ρόλο του αποφασισμένου και σίγουρου τραπεζίτη, είτε πιστεύει ότι θα καταλήξει σε συμβιβασμό με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, μειώνοντας σημαντικά το ποσό των 14 δισ. ευρώ και ότι οι αγορές θα δείξουν επιείκεια στο μεγαθήριο που ονομάζεται Deutsche Bank, Όπως και να'' χει, οι επενδυτές δείχνουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο... μεγαθήριο. Από μόνο της η έλλειψη εμπιστοσύνης θα μπορούσε να αποβεί μοιραία για τη γερμανική τράπεζα.
Ήδη, μόλις δέκα ημέρες μετά την ανακοίνωση του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, πολλοί αναλυτές κάνουν λόγο για μία τράπεζα-ζόμπι που έχει χάσει τόσο το κύρος του παρελθόντος όσο και τη δύναμη να σταθεί ξανά στα πόδια της. Η συνεχής αναφορά στην έκθεσή της σε παράγωγα (η οποία σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ισοδυναμεί με το παγκόσμιο ΑΕΠ) και στη μεγάλη εξάρτησή της από τις επενδυτικές δραστηριότητες, πολλές φορές αποκτά υπερβολικές διαστάσεις, αφού το σίριαλ της Deutsche Bank, δεδομένα προσελκύει το ενδιαφέρον του κόσμου.
Όταν οι δράκοι των παραμυθιών παίρνουν σάρκα και οστά, αρχίζουν τα πραγματικά προβλήματα. Μήπως τελικά οι ανησυχίες για την DB είναι βάσιμες; Αρκεί να σημειωθεί ότι το μέγεθος της είναι σχεδόν τριπλάσιο, σε όρους ενεργητικού, από αυτό της Lehman Brothers. Αν η Lehman με τα 600 δισ. δολάρια ενεργητικό κατάφερε να ταρακουνήσει τον πλανήτη, σκεφτείτε τι μπορεί να κάνει ενδεχόμενη πτώση της Deutsche Bank.
Αναλυτές σημειώνουν ότι η σύγκριση μεταξύ της Lehman Brothers και της Deutsche Bank δεν μπορεί να μας οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα, όμως δίνει μία εικόνα του πως μπορούν να εξελιχθούν τα πράγματα στην περίπτωση που οι αρχές δεν... λάβουν τα μέτρα τους. Γιατί, όπως προσθέτουν, τα προβλήματα της γερμανικής τράπεζας είναι γνωστά και πλέον κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες έχουν το παράδειγμα του 2008, το οποίο ξέρουν ότι πρέπει να αποφύγουν με κάθε τρόπο.
Μόλις πέντε εβδομάδες μετά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του Fuld, η Lehman Brothers έχανε περίπου 13 δισ. ευρώ από την χρηματιστηριακή της αξία. Την ημέρα που ανακοινώθηκαν οι απαιτήσεις του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης κατά της Deutsche Bank, η κεφαλαιοποίησή της γερμανικής τράπεζας υποχώρησε κατά 1,3 δισ. ευρώ για να καταγράψει στη συνέχεια χαμηλό άνω των 20 ετών, ενώ από την αρχή του έτους έχει χάσει πάνω από το 50% της αξίας της.
Επίσης, η Lehman Brothers «ευθύνεται» για την επαναφορά του όρου «too big to fail» από τον Ben Bernanke το 2010 (είχε αρχικά χρησιμοποιηθεί το 1984) και την έκτοτε ευρεία χρήση του. Αναμφίβολα, η Deutsche Bank είναι μία «too big too fail» τράπεζα. Αυτό σημαίνει ότι αν φτάσει στο χείλος του γκρεμού, τότε θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η επέμβαση των αρμόδιων αρχών για τη διάσωσή της, ακριβώς για να μην ξεσπάσει μία κρίση πολύ μεγαλύτερη από αυτή του 2008.
Εκτιμάται δε, ότι πολύ δύσκολα θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών προς την Deutsche Bank, καθώς η υπόθεση με τις τιτλοποιήσεις στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ δεν είναι η μόνη που προκαλεί «πονοκέφαλο» στη διοίκησή της. Σημειώνεται ότι η κεφαλαιοποίηση της Deutsche Bank διαμορφώνεται περί τα 16 δισ. ευρώ, όταν το πρόστιμο που πρέπει να πληρώσει έχει αρχικά οριστεί στα 14 δισ. ευρώ.
Στο μεταξύ, οι επενδυτές δεν δείχνουν να πείθονται από τις υποσχέσεις του Cryan, ούτε όμως και από την σημασία που έχει για την Angela Merkel και τη γερμανική οικονομία η Deutsche Bank, με αποτέλεσμα να καταγράφονται διαδοχικά... margin calls. Αναλυτές από το City του Λονδίνου με δηλώσεις τους στο Liberal προειδοποιούν ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι επενδυτές τη γερμανική τράπεζα θυμίζει πολύ περιόδους σοβαρών κρίσεων και φέρνει στο νου καταστάσεις που δύσκολα «γύρισαν» στη συνέχεια. Προσθέτουν, πως αν δεν βελτιωθεί τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες το κλίμα για την γερμανική τράπεζα, πόσω μάλλον στην περίπτωση που υπάρξουν νέες αρνητικές ειδήσεις, τίποτα δεν μπορεί να αποκλείεται, ακόμη και η επιτάχυνση των εξελίξεων.
Σήμερα, εξάλλου, ο βαθμός ευαισθησίας των αγορών είναι πολύ μεγαλύτερος από το 2008, κάτι που φάνηκε με τον πιο «εκκωφαντικό» τρόπο κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους, όταν η Ελλάδα παρά το πολύ μικρό μέγεθός της κατάφερε να ταράξει τις διεθνείς αγορές και μάλιστα ουκ ολίγες φορές.
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι εξαιρετικά κρίσιμες για την Deutsche Bank, καθώς οι εξελίξεις θα δείξουν αν οι αγορές φοβούνται πραγματικά ή απλά τρομάζουν στην ιδέα να συμβεί κάτι απίθανο, ένας ακόμη «μαύρος κύκνος», όπως το Brexit. Τελικά στην εποχή μας οι μαύροι κύκνοι μάλλον ζουν ανάμεσά μας...
