Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μερικές φορές νομίζει κανείς ότι οι Ιταλοί έχουν βαλθεί να... τρελάνουν την Ευρώπη. Από τη μία, τα πιο μετριοπαθή στελέχη της ιταλικής κυβέρνησης καθησυχάζουν τις αγορές για τις προθέσεις τους και από την άλλη οι ηγέτες των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού απειλούν με μετωπική σύγκρουση. Μέχρι τον Οκτώβριο και την κατάθεση προς έγκριση στην Κομισιόν, του ιταλικού προϋπολογισμού, η Ευρώπη θα συνεχίσει να βιώνει ένα διαρκές σκοτσέζικο ντους.
Και όλα αυτά συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά και με διαφορά λίγων λεπτών ή ωρών, με αποτέλεσμα σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη να φοβούνται ότι οι Ιταλοί στήνουν «παγίδα». Μία παγίδα που θυμίζει την ελληνική «δημιουργική ασάφεια» του 2015 αλλά έχει πιο βαθιές ρίζες και απειλεί με πολύ πιο σφοδρές αρνητικές επιπτώσεις.
Χθες, μετά τη σύσκεψη για τον πρώτο προϋπολογισμό της κυβέρνησης των ευρωσκεπτικιστών στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, δήλωσε ότι η Ιταλία θα διαπραγματευτεί με τις Βρυξέλλες, με γνώμονα τα συμφέροντα των πολιτών της, χωρίς ωστόσο να έχει παράλογες απαιτήσεις. «Θα είμαστε πολύ σοβαροί, αυστηροί αλλά όχι παράλογοι και ανόητοι στις απαιτήσεις μας», σημείωσε ο Κόντε.
Κι εκεί που οι διαβεβαιώσεις του Κόντε θα ηρεμούσαν τις αγορές, έρχονται οι... συνήθεις ύποπτοι, Λουίτζι Ντι Μάιο και Ματέο Σαλβίνι, να βάλουν μπουρλότο. Ο ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων δήλωσε ότι η Ιταλία θα επαναλάβει τη σκληρή στάση που επέδειξε στο προσφυγικό και τελικά κέρδισε κάτι από την Ευρώπη, για να κερδίσει αυτά που θέλει και σε δημοσιονομικό επίπεδο.
«Η Ευρώπη πρέπει να μας ακούσει», τόνισε ο Ντι Μάιο, στέλνοντας σε... δευτερόλεπτα την απόδοση του 10ετούς ιταλικού ομολόγου κοντά στο 3%. Με λίγα λόγια, ο Ντι Μάιο ζητάει από την Ευρώπη να αλλάξει τον τρόπο υπολογισμού του ελλείμματος για να μπορέσει η Ιταλία να εφαρμόσει όλα αυτά που θέλει (ενιαίο φορολογικό συντελεστή κλπ) χωρίς να φεύγει εκτός ορίων το έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Από την πλευρά του, ο Σαλβίνι κατηγόρησε την Ευρώπη για τις εμπορικές της πολιτικές, οι οποίες, όπως τόνισε, ανάγκσαν τους Ιταλούς αγρότες να παρανομήσουν για να αντικρούσουν τον ανταγωνισμό. «Αν η Ευρώπη δεν μας επέβαλλε την εισαγωγή ντομάτας από την Τυνησία, πορτοκαλιών από το Μαρόκο, ρυζιού από τη Βιρμανία, σιτηρών από τον Καναδά και γάλακτος σε σκόνη από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, θα ήταν πιθανότατα πιο εύκολο για τους αγρότες μας να επιβιώσουν», είπε χαρακτηριστικά.
Οι Ιταλοί, λοιπόν, ενώ υποστηρίζουν ότι δεν θέλουν να προκαλέσουν μετωπική σύγκρουση με τις Βρυξέλλες καλούν την Ευρώπη να αλλάξει τους υφιστάμενους κανόνες και όχι οι ίδιοι τα δημοσιονομικά μέτρα που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό. Θέλουν, επίσης, αλλαγή των εμπορικών κανόνων, αλλά δεν έχουν καμία πρόθεση να ζητήσουν παράλογα πράγματα. Αυτή η δημιουργική ασάφεια... made in Italy, προφανώς και θυμίζει την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, μόνο που αυτή τη φορά η Ιταλία έχει ήδη μία πρώτη νίκη στο προσφυγικό και πάει με... ανεβασμένη ψυχολογία στην τελική αναμέτρηση για τα δημοσιονομικά.
Την ίδια ώρα, οι φόβοι αναφορικά με το ενδεχόμενο η Ιταλία να ετοιμάζει παγίδα στην Ευρώπη ενισχύονται από τις φήμες που θέλουν τον ευρωσκεπτικιστή υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Πάολο Σαβόνα, να εκπονεί ένα πλάνο δημοσίων επενδύσεων 50 δισ. ευρώ, το οποίο η ιταλική κυβέρνηση θα ζητήσει από την Κομισιόν να μην συμπεριληφθεί στους υπολογισμούς για το έλλειμμα.
Έτσι είναι πολύ λογικό οι αγορές να μην ηρεμούν και να βλέπουν τον... ΣΥΡΙΖΑ στον ύπνο τους. Η διαπραγματευτική τακτική της ιταλικής κυβέρνησης αναγκάζει τις αγορές να αναμένουν τα πραγματικά «συστατικά» του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στις Βρυξέλλες στις 15 Οκτωβρίου. Ίσως γι'' αυτό ο Κόντε χθες αρνήθηκε ότι υπάρχει plan B ή C και ότι η Ιταλία θα προσπαθήσει να εφαρμόσει το ένα και μοναδικό σχέδιο που έχει καταρτίσει για την επόμενη χρονιά και την ανάκαμψη της οικονομίας.
Η κατάσταση θυμίζει τις δηλώσεις του Αλ. Τσίπρα, ότι θα μας παρακαλάνε να μας δανείσουν αν τους πούμε όλα αυτά που θέλουμε να κάνουμε, όταν ήταν προφανές ότι αυτά που θα ζητούσαμε ήταν κατά των υφιστάμενων κανόνων, όπως συμβαίνει σήμερα με την Ιταλία.
Η ιταλική οπερέτα έχει και ελληνικές προεκτάσεις. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το liberal.gr, στη Φρανκφούρτη οι ανησυχίες για τις προθέσεις της ιταλικής κυβέρνησης δεν έχουν μετριαστεί και σε αυτό το πλαίσιο εκτιμούν ότι ο Αλ. Τσίπρας θα μπορούσε να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο, στην περίπτωση που οι Ιταλοί σηκώσουν… το λάβαρο της επανάστασης μέσα στο επόμενο δίμηνο. Ο Ντράγκι δεν επιθυμεί δύο ανοιχτά μέτωπα συγχρόνως, με την Ιταλία και την Ελλάδα να ζητούν χαλάρωση των κανόνων και να δίνουν εύκολες υποσχέσεις που ξέρουν ότι δεν μπορούν να τηρήσουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τις διαβεβαιώσεις των Ιταλών, οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων παραμένουν κοντά στο 3% και των ελληνικών στο 4%. Αναλυτές εκτιμούν ότι αν η Ιταλία προχωρήσει τελικά σε ανοιχτή σύγκρουση με την Ευρώπη και η Ελλάδα ακολουθήσει, τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής, τότε το κόστος δανεισμού των δύο χωρών θα εκτοξευθεί σε επίπεδα κρίσης.
