Οι ευρωπαϊκές τράπεζες ανησυχούν για τα απόνερα της Ρωσο-ουκρανικής κλιμάκωσης και τις νέες κυρώσεις μετά την κίνηση της Μόσχας να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των ρωσόφωνων περιοχών Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ στην Ανατολική Ουκρανία με την αυστριακή Raiffeisen Bank να ετοιμάζει σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες, ιδιαίτερα της Αυστρίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας, έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση στη Ρωσία και για εβδομάδες τώρα βρίσκονταν σε ετοιμότητα στην περίπτωση επιβολής κυρώσεων από τις δυτικές κυβερνήσεις.
Ο επικεφαλής της HSBC, μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες στην Ευρώπη, δεν έκρυψε την ανησυχία του για τον κίνδυνο ευρύτερης μετάδοσης της κλιμακούμενης κρίσης στις αγορές παρόλο που η έκθεση του ομίλου στη Ρωσία είναι περιορισμένη.
Η Raiffeisen Bank που έχει σημαντική δραστηριότητα στη Ρωσία και την Ουκρανία είδε τη μετοχή της να χάνει 5% την Τρίτη, ενώ ο ολλανδικός όμιλος ING που επίσης έχει σημαντική παρουσία στη Ρωσία προειδοποίησε ότι μια περαιτέρω κλιμάκωση θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις.
Στη Γερμανία η Ένωση Τραπεζών τόνιζε την ανάγκη για ακριβείς και όχι ασαφείς κυρώσεις που δεν θα αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών και που θα δυσκόλευαν τον χρηματοοικονομικό κλάδο στην υλοποίηση τους. Ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες καθώς μη συμμόρφωση μπορεί να επιφέρει μεγάλες ποινές. Στις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών παρακολουθεί στενά την κατάσταση μέχρις ότου αποσαφηνιστούν οι κυρώσεις.
Με τις ανησυχίες ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία να κλιμακώνονται, η ιταλική UniCredit έκανε πίσω σε μια εξαγορά στη Ρωσία με τη Raiffeisen Bank να βάζει στην άκρη προβλέψεις για να καλύψει τις επιπτώσεις των κυρώσεων.
Αυτό που φοβίζει περισσότερο τις ευρωπαϊκές τράπεζες είναι το ενδεχόμενο αποκοπής της Ρωσίας από το σύστημα πληρωμών, εξέλιξη που μερικοί τραπεζίτες περιγράφουν ως ατομική βόμβα για τον κλάδο καθώς θα εμπόδιζε την αποπληρωμή δανείων.
Οι ιταλικές, γαλλικές και αυστριακές τράπεζες έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση στη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (ΒΙS). Η έκθεση των γαλλικών τραπεζών ήταν γύρω στα $25 δισ. και αντίστοιχα ήταν τα ποσά για τις ιταλικές το τρίτο τρίμηνο του 2021. Η έκθεση των αυστριακών ήταν γύρω στα $17,5 δισ. και των αμερικανικών στα $14,7 δισ..
Σύμφωνα με τη JP Morgan, oι ευρωπαϊκές τράπεζες με θυγατρικές στη Ρωσία είναι οι πλέον εκτεθειμένες στους κινδύνους των κυρώσεων και η ομάδα αυτή περιλαμβάνει τις UniCredit, Raiffeisen Bank, Societe Generale και ING.
Ποιες κυρώσεις είναι ήδη σε ισχύ:
Αντιδρώντας στην προσάρτηση της Κριμέας από τη Ρωσία το 2014 οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν κυρώσεις που στόχευσαν σε συγκεκριμένα πρόσωπα και επεδίωξαν να περιορίσουν την πρόσβαση των κρατικών ρωσικών τραπεζών στις κεφαλαιαγορές της Δύσης. Επέβαλαν επίσης απαγορευτικά στο εμπόριο όπλων και περιορισμούς στο εμπόριο τεχνολογίας. Έκτοτε η έκθεση των ξένων τραπεζών στη Ρωσία συρρικνώθηκε κατά το ήμισυ, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
Ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία για τις ευρωπαϊκές τράπεζες
Η κύρια ανησυχία είναι αν η Ρωσία αποκοπεί από το παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT το οποίο διεκπεραιώνει διεθνή εμβάσματα και χρησιμοποιείται από περισσότερα από 11,000 χρηματοοικονομικά ιδρύματα σε 200 χώρες. Υπάρχει προηγούμενο για τέτοια κίνηση. Το Ιράν απεκόπη πριν από μια δεκαετία.
Οι νέες κυρώσεις πιθανότατα θα διευρύνουν τον κύκλο των ρωσικών ιδρυμάτων που θα επηρεαστούν με σκοπό να εμποδίσουν τον ενεργειακό κλάδο της χώρας να αναπτυχθεί περαιτέρω και θα συμπεριλάβουν σε μαύρη λίστα άτομα και επιχειρήσεις που βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο Πούτιν.
Χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται σε swaps, futures, forwards και άλλα παράγωγα και συναλλάσσονται με αντισυμβαλλόμενα μέρη στη Ρωσία μπορεί επίσης να συμπεριληφθούν στις νέες κυρώσεις. Απαγόρευση του trading σε ρωσικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά θα σήμαινε ότι όσοι τα διακρατούν θα αναγκάζονταν να τα πωλήσουν. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι αντίθετες στο μέτρο αυτό.
Την περασμένη εβδομάδα η Raiffeisen Bank πήρε προβλέψεις 115 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της επίπτωσης κυρώσεων και στα τέλη Ιανουαρίου η UniCredit απέσυρε την προσφορά της για εξαγορά της κρατικής ρωσικής τράπεζας Οkritie Bank λόγω της κρίσης. Η ING έχει έκθεση 4,7 δισ. ευρώ στη Ρωσία.
