Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
H αυτοματοποίηση των διαδικασιών και η είσοδος της ρομποτικής στην παραγωγή, στη βιομηχανία και στην καθημερινή ζωή των πολιτών έρχεται να μειώσει το κόστος βασικών αναγκών της ζωής μας, όπως είναι για παράδειγμα η διατροφή, η στέγαση, η μετακίνηση και η ένδυση. Παράλληλα άλλοι τομείς της ζωής του ανθρώπου, όπως είναι η εκπαίδευση και η υγεία, θα αλλάξουν οριστικά πως το καλύτερο, αυξάνοντας περισσότερο τον δείκτη ευημερίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Φυσικά, όταν μιλάμε για ρομποτική δεν αναφερόμαστε μόνο στα μεγάλα ρομπότ που βλέπουμε στα εργοστάσια των αυτοκινητοβιομηχανιών και στα ναυπηγεία. Τα ρομπότ κάλλιστα μπορεί να είναι και μικρού μεγέθους και να υποκαθιστούν με ιδιαίτερη ευκολία το ανθρώπινο χέρι σε εργασίες που απαιτούσαν υψηλό βαθμό προσοχής και ακρίβειας. Εργασίες που απαιτούσαν άμεση ανταπόκριση και ευθυκρισία, όπως γίνεται στα πειράματα.
Η τεχνολογική πορεία προς την ψηφιακή εποχή και τη ρομποτική αυτοματοποίηση αναμένεται κατά την ολοκλήρωσή της να επιφέρει μεγάλες αλλαγές, αντίστοιχες με αυτές που είχε επιφέρει η εισβολή και υιοθέτηση των αγροτικών μηχανημάτων και της αγροτικής τεχνολογίας στις διαδικασίες της αγροτικής παραγωγής. Ας θυμηθούμε μόνο το γεγονός πως το 1840 το 70% του εργατικού δυναμικού στις ΗΠΑ απασχολούνταν στα χωράφια. Σήμερα, παρά την εκθετική αύξηση της αγροτικής παραγωγής, το ποσοστό των εργαζομένων στα μικρά αγροτικά νοικοκυριά, στις φάρμες και στις αγροτικές μονάδες είναι χαμηλότερο από το 2% του αμερικανικού εργατικού δυναμικού.
Για να αντιληφθούμε ακόμα καλύτερα την πορεία των πραγμάτων, θα μπορούσαμε να ανατρέξουμε στα ιστορικά δεδομένα και στις προβλέψεις που έχει παρουσιάσει η Διεθνής Ομοσπονδία Ρομποτικής. Πριν από 10 χρόνια, το 2009, ο αριθμός των εγκατεστημένων βιομηχανικών ρομπότ ανερχόταν στις 60.000 σε όλον τον κόσμο. Η παραγωγή τους διπλασιάστηκε μόλις σε έναν χρόνο και συνέχισε να αυξάνεται με υπερβολικούς ρυθμούς. Το 2018 λειτουργούσαν 421.000 ρομπότ και οι εκτιμήσεις είναι πως το 2021 θα βρίσκονται εν λειτουργία 630.000 ρομπότ.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, πρώτη χώρα στον αριθμό εγκατεστημένων βιομηχανικών ρομπότ έρχεται η Νότια Κορέα. Συγκεκριμένα υπάρχουν 710 ρομπότ ανά 10.000 εργαζομένους. Δεύτερη έρχεται η Σιγκαπούρη με 658 ρομπότ και τρίτη η Γερμανία με 322 ρομπότ ανά 10.000 εργαζομένους, κυρίως λόγω της ρομποτικής αυτοματοποίησης της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Αν σκεφθούμε πως στις ΗΠΑ και στην Κίνα υπάρχουν μόλις 200 και 97 ρομπότ αντίστοιχα ανά 10.000 εργαζομένους, τότε εύκολα μπορούμε να συμπεράνουμε το μέλλον της ρομποτικής βιομηχανίας στον πλανήτη.
Η παγκόσμια βιομηχανική παραγωγή βρίσκεται σταθεροποιημένη στα επίπεδα του τέλους του 2017 και οι μετοχές των βιομηχανικών εταιρειών έχουν και αυτές σταθεροποιηθεί στα ίδια επίπεδα. Επιπλέον ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος έχει αποθαρρύνει τους λάτρεις των επενδύσεων στους βιομηχανικούς κλάδους. Ο μοναδικός κλάδος όμως που δεν δείχνει να φοβάται τις εξελίξεις είναι αυτός των εταιρειών που εξελίσσουν και κατασκευάζουν ρομπότ.
Οι ρομποτικοί αυτοματισμοί πλέον έχουν διεισδύσει και σε νέους και διαφορετικούς χώρους δραστηριοτήτων, όπως είναι για παράδειγμα το σύστημα των logistics, δηλαδή της εφοδιαστικής αλυσίδας, με τη ρομποτοποίηση της συσκευασίας, της αποθήκευσης και της διανομής προϊόντων. Το ΤΡ80, ένα ταχύτατο ρομπότ της ελβετικής εταιρείας Staubli, που κατασκευάζει μεσαίου μεγέθους βιομηχανικά ρομπότ, έχει τη δυνατότητα να κάνει πάνω από 100 picks/min, δηλαδή να κάνει πάνω από 100 επιλογές, αρχειοθετήσεις και επανατοποθετήσεις αντικειμένων ανά λεπτό.
Άλλο επιτυχημένο παράδειγμα είναι η εισβολή της ρομποτικής στον χώρο της υγείας, με εμβληματική τη συμμετοχή της στη χειρουργική, αλλά και στην έρευνα και στην ανάπτυξη νέων ιατρικών μεθόδων και διαδικασιών. Ηγέτιδα δύναμις στον χώρο των εταιρειών που κατασκευάζουν τους απαραίτητους ημιαγωγούς και τα ολοκληρωμένα κυκλώματα που απαιτούνται από αυτού του είδους τα επικουρικά ρομπότ είναι η Teradyne (TER).
Η Robotic Industries Association (RIA), δηλαδή η ένωση των εταιρειών ρομποτικής στις ΗΠΑ, παρουσίασε τα στοιχεία του Q2 του 2019, τα οποία επιβεβαιώνουν την ανάπτυξη και τις προοπτικές του κλάδου. Σύμφωνα με τη RIA, οι παραγγελίες για βιομηχανικά ρομπότ ανήλθαν το δεύτερο τρίμηνο του 2019 στις 8.572 μονάδες, με συνολική αξία στα $450 εκατ., καταγράφοντας αύξηση 19%.
Καταγράφεται επίσης και μια σημαντική διαφοροποίηση στις παραγγελίες ρομπότ. Υπερισχύουν πλέον τα μικρότερα ρομπότ, αυτά που ονομάζονται ρομπότ συνεργασίας ή co-bots (από το collaborative robots). Αυτά είναι ρομπότ που εργάζονται παράλληλα και δίπλα στους εργαζομένους. Αντίθετα, υπάρχει μείωση στη ζήτηση μεγάλων βιομηχανικών ρομπότ που χρησιμοποιούνται στις γραμμές παραγωγής και συναρμολόγησης των αυτοκινήτων, διότι η αβεβαιότητα και η επιβολή δασμών ανατρέπουν όλο τον επιχειρηματικό και παραγωγικό σχεδιασμό των αυτοκινητοβιομηχανιών.
Συνολικά στο πρώτο εξάμηνο του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία της RIA, η αγορά των ρομπότ μεγάλωσε κατά 7,2%. Αντίθετα με τους κατασκευαστές των μεγάλων βιομηχανικών ρομπότ της αυτοκινητοβιομηχανίας, η θυγατρική της Staubli στις ΗΠΑ, που εξειδικεύεται στην κατασκευή μικρότερων ρομπότ, έχει εισβάλει κυριολεκτικά στον χώρο της εστίασης. Ετσι κατασκευάζει ειδικά ρομπότ που παράγουν, μαγειρεύουν γεύματα, κόβουν σαλάτες και συσκευάζουν τα τελικά προϊόντα μέσα σε 100% αποστειρωμένες και υγιεινές συνθήκες.
Η Staubli, ακολουθώντας το παράδειγμα της Amazon (AMZN) που εξαγόρασε την κινεζική εταιρεία Kiva Systems, μπήκε και αυτή στον χώρο των AGV. Πρόκειται για τα λεγόμενα «Automated Guided Vehicle», δηλαδή αυτόματα μετακινούμενα ρομπότ, τα οποία μετακινούνται πάνω σε ράγες, ή πάνω σε προκαθορισμένες γραμμές, ή χρησιμοποιούν ραδιοκύματα, ή κάμερες με οπτικά σήματα, ή μαγνήτες, ή ακόμα και λέιζερ για την αυτόνομη οδήγησή τους. Υπάρχουν ρομπότ που έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν μέχρι και 20 τόνους εντός οργανωμένων βιομηχανικών και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων.
Εκτός από την Teradyne (TER) που αναφέραμε προηγουμένως, η οποία κατασκευάζει ουσιαστικά τον «εγκέφαλο» και «την καρδιά» των ρομπότ, εξ ου και η προτίμησή μας σε αυτήν, μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επιλογή είναι και αυτή του βιομηχανικού κολοσσού της ABB (ABB). H ABB κατασκευάζει όλη την γκάμα των βιομηχανικών ρομπότ, σχεδιάζοντας και παραδίδοντας ολόκληρες αυτοματοποιημένες ρομποτικές μονάδες για την παραγωγή διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων.
Τόσο η μετοχή της ΑΒΒ (ABB) όσο και η μετοχή της Teradyne (TER) δεν θα έπρεπε να απουσιάζουν από το χαρτοφυλάκιο ενός επενδυτή που αντιλαμβάνεται τις εξελίξεις στον κόσμο. Η ΑΒΒ, για τον τομέα των μεγάλων βιομηχανικών ρομπότ, με το ρίσκο των εξελίξεων του εμπορικού πολέμου αλλά και την αναπτυξιακή πορεία των Yumi co-bots, που η ίδια έχει λανσάρει. Και η Teradyne, για τα εντελώς απαραίτητα για τη ρομποτική βιομηχανία, ρομποτικά τσιπάκια, αλλά και τα co-bots, στον χώρο των οποίων εισήλθε μετά την εξαγορά της Universal Robots.
Οι αλλαγές που φέρνουν οι Generation Y και Generation Z
To άρθρο του Jan Oravec, του προέδρου του Σλοβακικού Ιδρύματος F.A. Hayek και της Ένωσης Σλοβάκων Επιχειρηματιών, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Liberal.gr με τη συνεργασία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, αναφερόταν στην παγκόσμια έρευνα της Deloitte για τις τάσεις της γενιάς των Millennials ή Generation Y και της γενιάς των Generation Z.
H πρώτη είναι η γενιά των νέων που γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1983 και στο 1994, και η δεύτερη είναι η γενιά των νέων που γεννήθηκαν από το 1995 έως το 2005. Το άρθρο εστιάζει στις πολιτικές και κοινωνικές ανησυχίες αυτών των γενεών και στις εν δυνάμει ανατροπές που μπορεί να επέλθουν.
Τα βασικά χαρακτηριστικά των Generation Y και Generation Z είναι πως δεν σχεδιάζουν το αύριο, αποφεύγουν τις δεσμεύσεις, ζουν για το σήμερα και αμφισβητούν ανοικτά όλους τους παραδοσιακούς θεσμούς και τις αξίες που τους περιβάλλουν. Με δυο λόγια, ανατρέπουν μέσα τους τη θεώρηση για τον κόσμο και για τη ζωή που είχαν οι προηγούμενες γενιές και ταυτόχρονα αμφισβητούν όλο το περιβάλλον που έχει δομηθεί τριγύρω τους.
Οι αλλαγές στον τρόπο θεώρησης της ζωής, οι αλλαγές στην ιεράρχηση των αξιών και στην καταναλωτική συμπεριφορά αλλάζουν ουσιωδώς και τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και της αγοράς. Η αναβολή στις δεσμεύσεις, στον γάμο και στην απόκτηση παιδιών, στην αγορά κατοικίας, στη διεκδίκηση μιας σταθερής εργασίας και στη δημιουργία σταθερών σχέσεων, σταθερού περιβάλλοντος και προοπτικών, αλλάζει εντελώς τις καταναλωτικές συμπεριφορές των Generation Y και Generation Z.
Έτσι, αλλάζει για παράδειγμα η βαρύτητα του τραπεζικού συστήματος, η έννοια των δανειοδοτήσεων, των στεγαστικών δανείων, των καταναλωτικών καρτών κ.λπ. Οι γενιές αυτές βρίσκουν διεξόδους στην οικονομία του διαμοιρασμού, στις σχέσεις εργασίας μερικής απασχόλησης και δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν αντικείμενα, αποταμιεύσεις και περιουσιακά στοιχεία, αντιστρατευόμενες με αυτόν τον τρόπο το μοντέλο μέσα στο οποίο μεγάλωσαν οι προηγούμενες γενιές.
Ίσως οι νέες γενιές που απασχόλησαν την έρευνα της Deloitte να αρνούνται την ενσωμάτωση στη ζωή που τους έχει ορισθεί και έτσι να εναντιώνονται στο σύστημα που προς το παρόν τους προσφέρει μικρότερες αποδοχές και μεγαλύτερες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις.
Είναι φανερό πως πρέπει να αναζητηθούν διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα και προσεγγίσεις σε αυτό το κοινό, που έχει αλλάξει τα μέχρι τώρα γνωστά δεδομένα. Φυσικά, πιο ενδιαφέρουσα είναι η μεταβολή στη προσέγγιση των Generation Y και Generation Z απέναντι στην επιχειρηματικότητα, στην έννοια του κέρδους, αλλά και η μεταβολή στην κοινωνική και πολιτική σκέψη αυτών των νέων ανθρώπων, που πλέον θα οδηγήσουν την κοινωνία στην επόμενη ημέρα.
Τέλος, ο περιορισμός της κατανάλωσης και η αποφυγή των συναλλαγών στην αγορά θα οδηγήσουν αναπόφευκτα στην επινόηση νέων επιχειρηματικών μοντέλων, το υπόβαθρο των οποίων θα είναι το διαδίκτυο, οι ψηφιακές εφαρμογές και οι αρχές της οικονομίας του διαμοιρασμού σε όλη την γκάμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 6 Σεπτεμβρίου
