Τα Εκπαιδευτήρια «Πλάτων» πρωταγωνιστούν στο χώρο της Εκπαίδευσης, βασίζοντας την φιλοσοφία τους στις σημαντικότερες αρχές της μάθησης: Της ελεύθερης σκέψης και της κρίσης.
Στα 50 χρόνια λειτουργίας τους, συνδυάζουν την ελληνική παιδεία με τα διεθνή πρότυπα του International Baccalaureate, δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές τους να ολοκληρώσουν την προσωπικότητά τους και να επιλέξουν την εγχώρια ή διεθνή προοπτική για τις σπουδές τους.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
• Η βασική σας φιλοσοφία στα 50 χρόνια λειτουργίας των Εκπαιδευτηρίων «Ο Πλάτων» παραµένει µέχρι σήµερα ζητούµενο στην ελληνική εκπαίδευση. Πώς εφαρµόζεται και πώς συνδυάζεται µε το International Baccalaureate;
Η βασική φιλοσοφία του σχολείου µας ήταν πάντοτε να χτίσει ολοκληρωµένες προσωπικότητες, «ελεύθερα σκεπτόµενους» πολίτες. Αυτή η ελευθερία σκέψης σήµερα συσχετίζεται µε την ελευθερία µάθησης, το ότι τα παιδιά µαθαίνουν µε εντελώς διαφορετικούς τρόπους το καθένα.
Ως πρώτο βήµα, αναγνωρίζουµε τους διαφορετικούς µαθησιακούς τύπους, που σύµφωνα µε τις έρευνες της τελευταίας 20ετίας στο Harvard School of Education είναι 8 ή 9. Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικό τρόπο να µαθαίνει.
Το δεύτερο βήµα είναι η ενίσχυση του µαθήµατος σε κάθε ενότητα µε διαφοροποιηµένες δραστηριότητες, ώστε να απευθύνεται σε όλους τους διαφορετικούς µαθησιακούς τύπους.
Το «µαθαίνω πώς να µαθαίνω» δίνει έµφαση στην αυτογνωσία και την ανεξαρτησία του µαθητή και παράλληλα του λέει να ξεφύγει από το «µαθαίνω πληροφορία», καθώς η πληροφορία είναι πλέον άπειρη και παντού.
Εδώ είναι πολύ σηµαντική για εµάς η προσθήκη της φιλοσοφίας του International Baccalaureate, που ζητάει να κάνουµε τις µεγάλες ερωτήσεις, αυτές που δηµιουργούν νόηµα στον µαθητή και ενοποιούν την πληροφορία. Να ρωτάµε «πώς;» και «γιατί;» αντί να επικεντρωνόµαστε στις µικρές που διασπούν τη γνώση, το «ποιος;» και «πότε;»
• Η ανάπτυξη και η εκπαίδευση συνδέονται άµεσα, όπως αποδεικνύουν διεθνείς δείκτες οικονοµίας. Το σύστηµα του Reggio Emilia που εφαρµόζετε στα πρώτα χρόνια και οι µέθοδοι που ακολουθείτε στη συνέχεια δίνουν αποδεδειγµένα αυτή την προοπτική στην κοινωνία. Εξηγήστε µας πώς.
Το Reggio Emilia είναι µια παιδαγωγική µέθοδος προσχολικής αγωγής που πήρε το όνοµά της από τον οµώνυµο δήµο της Βόρειας Ιταλίας, Emilia Romana. Η παιδαγωγική αυτή είναι διεθνώς αναγνωρισµένη ως µία από τις καλύτερες στον κόσµο καθώς έχει µελετηθεί ότι επηρέασε µέσα στα χρόνια την πορεία ενός ολόκληρου δήµου προς την οικονοµική και κοινωνική ανάπτυξη.
Το 1950 οι γονείς και οι δάσκαλοι ξανάχτισαν τα σχολεία της περιοχής που είχαν καταστραφεί από τον πόλεµο. Εθεσαν ως στόχο της εκπαίδευσης των παιδιών τους την ελευθερία και άξονα τις πραγµατικές, µοναδικές απορίες των µικρών µαθητών.
Σήµερα στον δήµο αυτόν δραστηριοποιούνται µε µεγάλη επιτυχία επιχειρήσεις και βιοµηχανίες που παράγουν καινοτοµία και σύγχρονο design, ενώ σε κάθε γειτονιά εξακολουθούν να γίνονται ανοικτά µαθήµατα για τα παιδιά, τα οποία αποφασίζουν τι θα µάθουν και µε τι θα ασχοληθούν.
Η φιλοσοφία αυτή έχει εµπνεύσει το σχολείο µας στην προσχολική αγωγή. Δουλεύουµε µε επίκεντρο την ελευθερία, όσον αφορά το τι και πού µαθαίνουν τα παιδιά.
Τα παιδιά αποφασίζουν για τα project τους, καθώς ο παιδαγωγός ακολουθεί τις απορίες τους και οργανώνει το περιβάλλον εντός και εκτός, µε ερεθίσµατα και υλικά για εξερεύνηση και απαντήσεις. Χρησιµοποιούν την πλατεία, το θέατρο, το forest room, το ατελιέ, τη βιβλιοθήκη, ή ακόµα και το χηµείο. Αξιοποιούν τους γονείς τους και µαθαίνουν να συζητούν µεταξύ τους για να επιλύουν προβλήµατα.
Το πρόγραµµα του Δηµοτικού, παρότι έχει συγκεκριµένη ύλη κατανεµηµένη σε συγκεκριµένα projects, ακολουθεί παρόµοια παιδοκεντρική µεθοδολογία βασισµένη στο σύστηµα του ΙΒ, που απευθύνεται σε όλες τις βαθµίδες εκπαίδευσης, προσφέροντας µια φυσική συνέχεια µέχρι το Λύκειο.
• Μια µέρα στον «Πλάτωνα». Ποιο είναι το κοινό σηµείο αναφοράς σε κάθε βήµα των παιδιών από τον παιδικό σταθµό ώς το Λύκειο; Στο τέλος της ηµέρας πώς θέλετε να νιώθουν οι µαθητές-τριές σας;
Τα κοινά σηµεία που βρίσκω στην εµπειρία των παιδιών σε όλες τις βαθµίδες στο σχολείο µας είναι η αίσθηση της οµάδας, η συνεργασία, η έρευνα, η δηµιουργικότητα και η ανεξαρτητοποίηση σε σχέση µε το διάβασµα.
Χρόνο µε τον χρόνο βλέπουµε στους µαθητές µας να αποκτούν όλο και περισσότερες δεξιότητες συνεργασίας, οργάνωσης της δουλειάς τους, συστηµατικής χρήσης της βιβλιοθήκης, σωστής χρήσης πηγών στις εργασίες τους και βιβλιογραφική αναφορά τους. Πολύ σηµαντικό θεωρούµε επίσης το ότι µαθαίνουν να χρησιµοποιούν µια πορεία, έναν κύκλο σχεδίασης καλλιτεχνικών και τεχνολογικών έργων, που περνά από την έρευνα στον σχεδιασµό, στην παραγωγή, στον αναστοχασµό και πάλι ξανά στην έρευνα.
Τελική επιδίωξή µας είναι να δούµε τους µαθητές µας να αξιοποιούν τις γνώσεις που έλαβαν, για έναν ευγενή και αξιόλογο σκοπό. Ετσι χτίζεται η εµπειρία τους, εξελίσσεται η δηµιουργικότητά τους και οχυρώνονται οι αξίες τους για τη ζωή.
• Πώς µπορούµε να προετοιµάσουµε καλύτερα τα παιδιά για τον εργασιακό χώρο;
Ακόµα και στις αναπτυγµένες χώρες σήµερα οι θέσεις εργασίας λιγοστεύουν στους ήδη υπάρχοντες χώρους. Προωθείται πλέον η τάση της επιχειρηµατικότητας σε συνδυασµό µε σχεδόν όλες τις ειδικότητες.
Το entrepreneurship προωθείται και στην Ελλάδα έντονα µετά την κρίση µε τα «εκκολαπτήρια ιδεών», που καλλιεργούν τις ιδέες σε νεοφυείς επιχειρήσεις.
Οι δεξιότητες που χρειάζονται τα παιδιά για να σκεφτούν δηµιουργικά και να εφεύρουν νέα προϊόντα και λύσεις που θα βοηθήσουν την ανθρωπότητα να προχωρήσει µπροστά ξεκινούν βεβαίως από τα σχολικά χρόνια. Το σχολείο αντί για την προσήλωση στο ένα µόνο σχολικό βιβλίο και την αναπαραγωγή δεδοµένων, µπορεί και πρέπει να καλλιεργεί την έρευνα στη βιβλιοθήκη και το διαδίκτυο και την παραγωγή ιδεών.
