Η φοροδιαφυγή αντανακλάται πεντακάθαρα στα κοινωνικά επιδόματα. Καταλήγουν συχνά σε συμπολίτες μας που δεν τα δικαιούνται με αποτέλεσμα να τα στερούνται αυτοί που πραγματικά τα χρειάζονται.
Τέτοια είναι η περίπτωση των ελευθέρων επαγγελματιών όπου ένας στους πέντε, περίπου 135.000 επί ενός συνόλου 735.000, εισπράττει κάποιου είδους επίδομα, επειδή δηλώνει πολύ χαμηλά εισοδήματα.
Εξ αυτών μάλιστα, 21.000 δηλώνουν ότι ζουν στα όρια της φτώχειας, δηλαδή εμφανίζουν κάτω από 5.400 ευρώ, επομένως εισπράττουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα των 200-400 ευρώ. Στην πλειοψηφία των παραπάνω περιπτώσεων, το ποσό αυτό θα μηδενιστεί.
Όλα αυτά τώρα επαναξιολογούνται και πάνω από 100 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα κοπούν. Είναι τα χρήματα από τα οποία θα προέλθουν τα μέτρα στήριξης των νέων οικογενειών την οποία ανακοίνωσαν σήμερα οι Κ. Χατζηδάκης και Σ. Ζαχαράκη. Τα ποσά αυτά είναι που θα καλύψουν τα 90 εκατ. ευρώ του επιπλέον κόστους από την αύξηση του επιδόματος γέννησης από 400 έως και 1.500 ευρώ.
Εδώ και χρόνια, η πολιτεία καταβάλλει διάφορα επιδόματα με δικαιούχους 135.000 ελεύθερους επαγγελματίες, που δηλώνουν εισοδήματα ακόμη και στα όρια της φτώχειας και με το συνολικό ποσό να ανέρχεται στα 237 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Από αυτόν τον «κουμπαρά», πάνω από το 40%, πρόκειται να κοπεί. Το τελικό ποσό θα γίνει γνωστό τον Ιούνιο μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων από τους ελεύθερους επαγγελματίες για το 2023, αλλά οι υπολογισμοί, με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα του προηγούμενου έτους και με τη λογική ότι θα μπει τεκμήριο 10.920 ευρώ, μιλούν για περικοπές, της τάξης των 100 εκατ. ευρώ.
Τι αφορούν αυτά; Επιδόματα τέκνων, στέγασης και γέννησης, κατά κύριο λόγο. Στην ουσία, τα μέτρα που ανακοινώθηκαν σήμερα αφορούν μια αναδιανομή ποσών μέσα από το ίδιο ταμείο. Ενισχύσεις που καταβάλλονται επί χρόνια σε συμπολίτες μας χωρίς να τις δικαιούνται, ανακατευθύνονται στο εξής στη στήριξη για νέους γονείς και την αύξηση του επιδόματος γέννησης.
Και δεν είναι οι μόνες που χρειάζονται επανεξέταση. Η φοροδιαφυγή ενεργοποιεί κι άλλες παροχές, που καταβάλλονται με εισοδηματικά κριτήρια και δεν έχουν καταγραφεί ποτέ, από την ενίσχυση για το πετρέλαιο θέρμανσης μέχρι την εξασφάλιση θέσης στους βρεφονηπιακούς σταθμούς των Δήμων.
Το στίγμα των σημερινών ανακοινώσεων είναι ότι η κατανομή των προσδοκώμενων εσόδων από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και τον εντοπισμό του αδήλωτου εισοδήματος δεν θα γίνουν απλώς δημοσιονομικά «μαξιλάρια», παρά θα επιστρέψουν στο κοινωνικό σύνολο.
Σύμφωνα και με τον προϋπολογισμό, ο περιορισμός των δαπανών από τα επιδόματα, αλλά και τα επιπλέον έσοδα από τη μείωση της φοροδιαφυγής (874 εκατ. ευρώ ή 606 εκατ. ευρώ μετά την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος) θα επιστρέψουν στην κοινωνία, με περισσότερες δαπάνες για την Υγεία και την Παιδεία. Άνω των 400 εκατ. ευρώ στα νοσοκομεία, περίπου 100 εκατ. ευρώ για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών στην Παιδεία, ένα άλλο ποσό για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων κ.ό.κ.
Η προσπάθεια σύλληψης φυσικά μέρους της φοροδιαφυγής βρίσκεται μόνο στην αρχή. Το βασικό εργαλείο που θα προσφέρει επιπλέον έσοδα για κοινωνικές δαπάνες, είναι η τοποθέτηση POS παντού και η διασύνδεσή τους με τις ταμειακές μηχανές.
Εννέα ημέρες πριν τις 31 Ιανουαρίου, οπότε και εκπνέει η προθεσμία για τους εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις που υποχρεούνται να παραγγείλουν POS και τα στοιχεία της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι έχει συμμορφωθεί ένας σημαντικός αριθμός. Συνολικά έχουν δηλωθεί 1.007.894 POS από 553.950 επιχειρήσεις, ενώ εντός Φεβρουαρίου πρόκειται να ανοίξει ένας νέος κύκλος επιδοτήσεων (voucher) για την αγορά συσκευών από τους επαγγελματίες όπου επεκτάθηκε η υποχρεωτική χρήση.
Όσοι αγνοήσουν το μέτρο και δεν τα προμηθευτούν, η απόφαση ανέφερε ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα 1.500 ευρώ.
Η κρίσιμη ωστόσο ημερομηνία είναι η 29η Φεβρουαρίου, καθώς μέχρι τότε θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση ταμειακών μηχανών και POS. Σε λιγότερο από ενάμιση μήνα, POS και ταμειακές πρέπει να «συνομιλούν» για να τελειώσει επιτέλους η πρακτική της είσπραξης χρημάτων μέσω συσκευών, χωρίς να εκδίδεται ποτέ η απόδειξη από την ταμειακή και να διαβιβάζονται τα στοιχεία στην ΑΑΔΕ.
Ο στόχος είναι να μπει φρένο στην αλλοίωση των δεδομένων για τον τζίρο ή την «εξαφάνισή» του μέσω λογισμικών από τη μνήμη των ταμειακών. Θα δυσκολέψει η χρήση POS που εκκαθαρίζονται εκτός Ελλάδος. Ούτε θα μπορούν να δικαιολογούν τον τζίρο των καρτών με αποδείξεις άλλων συναλλαγών. Κι αυτό γιατί η πληρωμή με κάρτα θα πραγματοποιείται μόνο όταν η απόδειξη εκδοθεί από την ταμειακή.
Αμέσως μετά, εφόσον δεν δοθεί καμία παράταση θα ξεκινήσουν οι έλεγχοι και θα πέσουν οι πρώτες «καμπάνες».
Η μάχη με τη φοροδιαφυγή θα δυσαρεστήσει πολλούς. Ένα κομμάτι της μεσαίας τάξης, δηλαδή ψηφοφόροι της ΝΔ, θα ξεβολευτούν, αφού θα αναγκαστούν να πληρώσουν φόρους για εισοδήματα τα οποία σήμερα δεν εμφανίζουν. Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι από τα ζητήματα στα οποία θα κριθεί η κυβέρνηση στο τέλος της θητείας της.
