Είναι το ερώτημα που απασχολεί περίπου 580.000 εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και φυσικά τους εργοδότες τους. Η επαναφορά των «τριετιών» -δηλαδή των προσαυξήσεων στον κατώτατο μισθό λόγω προϋπηρεσίας είναι συνδεδεμένη με την ανεργία. Πρέπει το μέσο ετήσιο ποσοστό -και όχι η ανεργία ενός μήνα- να διαμορφωθεί κάτω από το όριο του 10%.
Και όσον αφορά στον χρόνο που θα συμβεί αυτό, μια πρώτη εκτίμηση (αρκετά εμπεριστατωμένη όμως) θα δώσει το επικαιροποιημένο πρόγραμμα σταθερότητας. Βάσει των εκτιμήσεων που θα γίνουν σε αυτό, για φέτος, ο στόχος για μείωση της ανεργίας θα αναθεωρηθεί προς τα κάτω στο 11,8% (σ.σ αρχικά είχε εκτιμηθεί σε πάνω από 12%) για υποχωρήσει ακόμη περισσότερο το 2024. Ο στόχος για μέσο ποσοστό 10% εκτιμάται ότι μπορεί να επιτευχθεί μέσα στο 2025.
Αυτό θα οδηγήσει αυτομάτως σε επιπρόσθετες αυξήσεις μισθών καθώς κάθε μια τριετία οδηγεί και σε ένα +10% επί του κατώτατου μισθού όπως θα έχει διαμορφωθεί τότε.
Μπορεί ο στόχος να επιτευχθεί νωρίτερα; Γεγονός είναι ότι η εκτίμηση για ανεργία 11,8% φέτος (σε μέσο ετήσιο επίπεδο) χαρακτηρίζεται αρκετά συντηρητική. Στον τουρισμό μιλούν για ελλείψεις δεκάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας, πολλά προγράμματα επιδότησης είναι ανοικτά ενώ η ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει ήδη ποσοστό χαμηλότερο του 11,5% από τον Φεβρουάριο. Και επειδή για να πέσουμε στο πολυπόθητο 10% δεν είναι τίποτα περισσότερο από 60-70.000 θέσεις εργασίας, είναι αρκετά πιθανό η συζήτηση για το πώς θα υλοποιηθεί η αύξηση των μισθών μέσω των τριετιών να ξεκινήσει ήδη από το 2024.
Δεν θα είναι απλή συζήτηση. Το βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί πέρα από το «πότε» είναι και το «πως». Θα λειτουργήσει το μέτρο και αναδρομικά; Διότι σε μια τέτοια περίπτωση, όλοι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που είδαν τον μισθό τους να παγώνει το 2012 και έκτοτε να μην έχουν καμία μισθολογική αύξηση, θα πρέπει αυτομάτως να πάρουν ένα 30% επιπλέον. Θα σηκώσουν οι επιχειρήσεις μια τόσο απότομη αύξηση του μισθολογικού κόστους;
Ένα από τα βασικά ερωτήματα στα οποία θα κληθεί να απαντήσει η επόμενη κυβέρνηση καθώς το πώς θα γίνει η επαναφορά των τριετιών θα πρέπει να καθοριστεί με νόμο. Με νόμο άλλωστε -τον μνημονιακό του 2012- πάγωσαν οι τριετίες και τώρα θα πρέπει να εξηγηθεί το πώς θα πρέπει να γίνει το ξεπάγωμα.
