Εδώ και πολλά χρόνια, η ετήσια γενική συνέλευση της Berkshire Hathaway (BRK-A, BRK-B, NYSE) που παραδοσιακά γίνεται στην Omaha της Νεμπράσκα στις Η.Π.Α. αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον και περνάει στην πρώτη σειρά των επιχειρηματικών ειδήσεων. Ο λόγος είναι οι απόψεις και δηλώσεις του Warren Buffet, ιδρυτή και διευθύνοντος συμβούλου της πολυσχιδούς αμερικανικής εταιρείας με την χρηματιστηριακή αξία των 640 δισεκατομμυρίων δολαρίων, και του αντιπροέδρου και μακροχρόνιου συνεργάτη του Charlie Munger. Ακόμα και φέτος, που ο Buffet είναι πλέον 90 ετών και ο Munger 97 και η γενική συνέλευση έγινε διαδικτυακά λόγω της πανδημίας, τα μάτια μεγάλου μέρους του επενδυτικού κόσμου ήταν στραμμένα πάνω στις οθόνες των υπολογιστών.
Και αυτή την φορά, το θρυλικό επενδυτικό δίδυμο που έχει χαρίσει στους μετόχους της εταιρείας τεράστιες αποδόσεις τα τελευταία πενήντα χρόνια, δεν απογοήτευσε. Και οι δύο δήλωσαν εντυπωσιασμένοι από την ισχυρή ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας, μετά την μεγάλη περσινή περιπέτεια με την πανδημία. Για την ακρίβεια είπαν πως η οικονομία είναι «καυτή» αυτή την στιγμή, και μάλιστα αποκάλυψαν πως έχουν εμφανιστεί ήδη πληθωριστικές πιέσεις σε πολλούς τομείς και ειδικότερα στον τομέα κατασκευής κατοικιών όπου η εταιρεία έχει εκτεταμένες δραστηριότητες. Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά, οι προμηθευτές της ανεβάζουν τις τιμές, η Berkshire τις ανεβάζει και αυτή, και προς το παρόν όλοι αποδέχονται τις αυξήσεις χωρίς πρόβλημα. Αναφέρθηκαν στο φαινόμενο των SPAC που κατά τον Buffet δυσκολεύει την αναζήτηση στόχων προς εξαγορά (δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ένα από τα μεγάλα ατού του Buffet και της εταιρείας ήταν παραδοσιακά η ικανότητα σύναψης μεγάλων επιχειρηματικών συμφωνιών). Έκαναν και έναν απολογισμό των λαθών τους μέσα στην προηγούμενη χρονιά, με μεγαλύτερα εξ’ αυτών τον μηδενισμό των μεγάλων συμμετοχών τους σε αεροπορικές εταιρείες και την πώληση ενός μέρους της γιγαντιαίας επενδυτικής θέσης σε μετοχές της Apple. Και βέβαια στηλίτευσαν το μοντέλο λειτουργίας των χρηματιστηριακών εταιρειών όπως η Robinhood και επανέλαβαν την αντιπάθειά τους προς τα κρυπτονομίσματα.
Όλα αυτά είναι πολύ ενδιαφέροντα, αυτό όμως που πρέπει πραγματικά να απασχολεί τους μετόχους της Berkshire Hathaway είναι το μέλλον της. Όχι τόσο το κοντινό μέλλον, αφού η καλή πορεία της οικονομίας και του χρηματιστηρίου είναι σχεδόν βέβαιο πως θα την βοηθήσουν να πετύχει καλά αποτελέσματα, αλλά το μεσοπρόθεσμο και σίγουρα το μακροπρόθεσμο. Όπως υπονοεί και ο τίτλος του σημερινού μας άρθρου, παραφράζοντας μέρος του τίτλου ραδιοφωνικής εκπομπής του τρίτου προγράμματος, ο Warren Buffet κάποια στιγμή θα πάψει να διευθύνει την εταιρεία. Μπορεί, όπως δηλώνει ο ίδιος, να έχει διαλέξει την διατροφή ενός 6χρονου αμερικανού (πολλά χάμπουργκερ και άφθονη κόκα κόλα) διότι σύμφωνα με τις μελέτες των ασφαλιστικών εταιρειών οι 6χρονοι έχουν το μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας, αλλά δεν ξέρουμε για πόσο ακόμα θα αποδίδει καρπούς αυτή η απόφασή του.
Ο ίδιος βέβαια γνωρίζει πως οι μέτοχοι θα ήθελαν να γνωρίζουν περισσότερα πράγματα για το μέλλον της εταιρείας, και κατά την διάρκεια της συνέλευσης επιβεβαίωσε πως όταν πάψει να είναι διευθύνων σύμβουλος, την θέση του θα αναλάβει ο Greg Abel, ο οποίος αυτή την στιγμή είναι επικεφαλής όλων των δραστηριοτήτων της εταιρείας, πλην των ασφαλιστικών. Έτσι όπως έχουν τώρα τα πράγματα, η εταιρεία έχει στην ουσία τρεις τομείς. Τον ασφαλιστικό, ο οποίος διευθύνεται από τον 70χρονο Ajit Jain και περιλαμβάνει μερικές από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις του κόσμου. Τον επενδυτικό, ο οποίος διευθύνεται άμεσα από τον ίδιο τον Buffet και δύο βοηθούς, μέσω του οποίου γίνονται οι επενδύσεις σε μετοχές εταιρειών εισηγμένων σε χρηματιστήριο, όπως οι αεροπορικές εταιρείες και η Apple που αναφέραμε προηγουμένως. Και τον τομέα που διευθύνει τώρα ο Abel, ο οποίος περιλαμβάνει πλήθος επιχειρήσεων, κυρίως παραγωγικών, σε διάφορους τομείς. Εταιρείες που κατασκευάζουν εξαρτήματα για αεροπλάνα, σιδηροδρομικές επιχειρήσεις από τις μεγαλύτερες των Η.Π.Α., εταιρείες κατασκευής οικιακού εξοπλισμού, ρούχων, μπαταριών, και πολλών άλλων προϊόντων. Για να καταλάβουμε το μέγεθος αυτού του ομίλου, αρκεί να αναφέρουμε πως ο ενεργειακός τομέας είναι ο δεύτερος σε παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στις Η.Π.Α και ο πέμπτος παγκοσμίως.
Με αποδεδειγμένη την ικανότητα και του Abel και του Jain, οι οποίοι εργάζονται στην εταιρεία εδώ και πάνω από 20 χρόνια, αυτό που απασχολεί περισσότερο τους μετόχους είναι το τι θα γίνει με το κομμάτι των επενδύσεων. Τα κέρδη και οι ταμειακές ροές που παράγουν οι δραστηριότητες που διευθύνουν ο Abel και ο Jain δίνουν παράγουν τόσα μετρητά ετησίως που, για όσο η εταιρεία συνεχίζει να μην διανέμει μερίσματα, κυριολεκτικά δεν ξέρει τι να τα κάνει. Αυτή την εποχή διαθέτει απόθεμα μετρητών 145 δις δολαρίων, το οποίο συνεχώς αυξάνεται παρά τις σημαντικές αγορές ιδίων μετοχών στις οποίες προβαίνει η εταιρεία. Τα μετρητά και το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της Berkshire είναι τόσο μεγάλου ύψους, που ίσως κανείς δεν μπορεί πλέον να πετύχει τις αποδόσεις που ιστορικά κατάφερνε ο «σοφός της Omaha», ούτε ο Abel ούτε οι δύο τωρινοί βοηθοί του Buffet.
Αν αυτή η εκτίμηση είναι σωστή, αργά ή γρήγορα, η δουλειά του Abel θα είναι να πείσει την αγορά, και κυρίως τους νεότερους επενδυτές, οι οποίοι δεν ενθουσιάζονται από τις απόψεις του Buffet για την Robinhood και τα κρυπτονομίσματα, πως αξίζει να είναι μέτοχοι στην Berkshire. Το τωρινό μοντέλο λειτουργίας δεν θα μπορεί εύκολα να αποδώσει χωρίς τον ιδρυτή της. Ίσως θα πρέπει να αποφασίσει την έναρξη διανομής μερισμάτων, αναγνωρίζοντας πως δεν έχει πλέον νόημα η συσσώρευση μετρητών σε αναζήτηση μεγάλων deals, και την σταδιακή εγκατάλειψη του επενδυτικού κομματιού της επιχείρησης. Επίσης, η εταιρεία θα πρέπει σύντομα να αντιμετωπίσει τις πιέσεις και τις προτάσεις των ακτιβιστών του E.S.G., τους οποίους μέχρι τώρα καταφέρνει να αγνοεί λόγω του μεγάλου «εκτοπίσματος» του Buffet. Όπως και να έχει το πράγμα, μπορεί να έχει πλησιάσει η ώρα που η Berkshire Hathaway θα αλλάξει χαρακτήρα και θα αρχίσει να προσαρμόζεται προς τα ισχύοντα (αυτές τις μέρες) στις χρηματιστηριακές αγορές, αναγνωρίζοντας πως η μέχρι τώρα διαφοροποίησή της ήταν δυνατή μόνο λόγω της παρουσίας του Warren Buffet. Αν δεν το κάνει, ίσως θα πρέπει κάποια στιγμή να σκεφθεί την έξοδό της από τα χρηματιστήρια, καθώς η κυριαρχία της επενδυτικής φιλοσοφίας E.S.G. και η γενικότερη υποχρεωτική «ομογενοποίηση» του τρόπου συμπεριφοράς των εισηγμένων εταιρειών, τα κάνει αφιλόξενα για μία εταιρεία με τα σημερινά χαρακτηριστικά της Berkshire Hathaway.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
