Η διαρροή της επιστολής Τσακαλώτου στην Τρόικα που εστάλη την περασμένη εβδομάδα εν είδει αναγγελίας προθέσεων και οι ατελέσφορες και «θορυβώδεις» τηλεδιασκέψεις που ακολούθησαν είναι δηλωτικά της στρατηγικής να οδηγηθούν τα πράγματα στο όριο, σε ένα φαινομενικό αδιέξοδο «κόκκινων γραμμών» που αναλόγως της εξέλιξής του είτε θα παρουσιαστεί ως ελληνική νίκη της κυβέρνησης επί των ανοιχτών θεμάτων, είτε ως δικαιολογία για μια νέα οπισθοχώρηση.
Του Βασίλη Γεώργα
Κοντά στο οριστικό κλείσιμο της διαπραγμάτευσης για τα τελευταία προαπαιτούμενα πριν την εκταμίευση της δόσης των 7,5 δισ. ευρώ φέρονται να βρίσκονται σύμφωνα με πληροφορίες από το βράδυ της Δευτέρας κυβέρνησης και δανειστές. Παρά το κλίμα σύγκρουσης και αδιεξόδου που προς στιγμήν καλλιεργήθηκε μετά τις ατελέσφορες τηλεδιασκέψεις των προηγούμενων ημερών, η παρ ολίγον κρίση φαίνεται πως αποσοβείται δια της πολιτικής οδού και μετά από διαδοχικές τηλεφωνικές επαφές του Ευκλείδη Τσκαλώτου με ομολόγους του στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό το βράδυ της Δευτέρας και μετά από νέο γύρο συζητήσεων, φαίνεται πως υπήρξε «πρόοδος» ειδικά στο θέμα του ΕΚΑΣ που δεν θα επιστραφεί τελικά από τους δικαιούχους για το πρώτο 6μηνο του έτους, ενώ την Τετάρτη αναμένεται η κατάθεση των νομοτεχνικών βελτιώσεων στη Βουλή.
Κορυφαία στελέχη της μιλούν για «διαπραγματεύσεις κορυφής δύο ταχυτήτων, μια με τους υπουργούς Οικονομικών και μια με τους τεχνοκράτες», ενώ πηγές από το κυβερνητικό στρατόπεδο με άριστη γνώση των όσων συζητήθηκαν στις μαραθώνιες τηλεδιασκέψεις των προηγούμενων ημερών περιγράφουν μιλώντας στο liberal.gr μια κατάσταση σύμφωνα με την οποία «τα ελάσσονος σημασίας ανοιχτά ζητήματα έχουν εξελιχθεί σε απαιτήσεις για άμεση νομοθέτηση επί μείζονος σημασίας θεμάτων τα οποία είναι αντίθετα με το πνεύμα της πολιτικής συμφωνίας του Eurogroup». Και υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση έχει πλέον στείλει σε όλους τους τόνους το μήνυμα πως δεν προτίθεται να κάνει πίσω, ακόμη και αν αυτό σημάνει περαιτέρω καθυστέρηση της εκταμίευσης, ζητώντας από τους εκπροσώπους των Θεσμών «να συμβουλευτούν εκ νέου τους πολιτικούς προϊσταμένους τους για το πώς επιθυμούν να προχωρήσουν.
«Αδικαιολόγητες απαιτήσεις»
Ενδεικτικό του κλίματος που καλλιεργείται στην Ελλάδα είναι πως κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης φέρεται να είπε στους εκπροσώπους των Θεσμών κατά την υψηλών τόνων τηλεδιάσκεψη το βράδυ της Κυριακής ότι «είτε κοροϊδεύετε τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης, είτε παρερμηνεύετε το περιεχόμενο της συμφωνίας του Eurogroup».
Οι ίδιες πηγές αναφέρονται συγκεκριμένα σε «αδικαιολόγητες απαιτήσεις» για εκ των υστέρων νομοθετικές ρυθμίσεις επί πολιτικά ευαίσθητων κοινωνικών θεμάτων που μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλοκές όλη τη διαδικασία της συμφωνίας. Τέτοια είναι μεταξύ άλλων:
-η κατάργηση του άρθρου που προβλέπει ότι το Δημόσιο θα καταβάλει τουλάχιστον το διπλάσιο της εθνικής σύνταξης σε περιπτώσεις εργατικών ατυχημάτων. Για το θέμα αυτό στο υπουργείο Εργασίας εμφανίζονταν μέχρι και χθες το βράδυ «ανένδοτοι».
- η μη αποδοχή της ελληνικής πρότασης να αξιοποιηθεί μέρος από το πλεόνασμα του 2015 προκειμένου η κυβέρνηση να καλύψει το κενό από την εξαγγελία του πρωθυπουργού για την μη επιστροφή των 70 εκατ. ευρώ του ΕΚΑΣ που πιστώθηκαν σε 80.000 συνταξιούχους. Σύμφωνα με πληροφορίες το βράδυ της Δευτέρας φαίνεται να έγινε αποδεκτή η ελληνική πρόταση περί μη αναδρομικής επιστροφής του. Τα νέα εισοδηματικά κριτήρια για το ΕΚΑΣ θα αρχίσουν να ισχύουν από την 1η Ιουνίου 2016 με αποτέλεσμα οι συνταξιούχοι να μην επιβαρυνθούν άμεσα επιστρέφοντας τα χρήματα, αλλά δεν θα γλιτώσουν τις περικοπές από εδώ και στο εξής.
- η απόσυρση της διάταξης με την οποία προβλέπεται η δυνατότητα να ξεπαγώσουν τα ειδικά μισθολόγια μέχρι το τέλος του έτους.
- ζητήματα που τέθηκαν από τα κλιμάκια των δανειστών, αλλά σύμφωνα με την κυβέρνηση όχι με τις δραματικές διαστάσεις που περιγράφηκαν, ήταν επίσης η εκ των προτέρων νομική δέσμευση της κυβέρνησης ότι με αυτοματοποιημένη διαδικασία θα προχωρήσει η πλήρης ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ εφόσον δεν προχωρήσει αποτελεσματικά το σχέδιο πώλησης που συμφωνήθηκε στο Eurogroup (51% σε δημόσια εταιρεία και 49% σε ιδιώτες). Για το θέμα αυτό η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας υποστηρίζει πως δεν πρόκειται να υπάρξει καμία νομοθετική ρύθμιση.
- επίσης η απελευθέρωση της πώλησης και των εγγυημένων από το δημόσιο δανείων σε funds. Επί του θέματος για το οποίο η κυβέρνηση εκφράζει επιφυλάξεις για τον κίνδυνο να δημιουργηθεί δημοσιονομική τρύπα (σ.σ τα κόκκινα εγγυημένα δάνεια υπολογίζονται σε 1,5 δις. ευρώ), τις κυβερνητικές θέσεις περί εξαίρεσης από την πώληση ή απαλλαγής του δημοσίου από τις εγγυήσεις, στήριξε και ο διοικητικής της ΤτΕ Γιάννης Στουρνάρας. Κατά πληροφορίες αργά χθες το βράδυ φαίνεται ότι υπήρξε συμφωνία επί της νομοθετικής ρύθμισης με την οποία θα αντιμετωπίζεται το θέμα.
Στα άκρα οι συζητήσεις
Υπό το πρίσμα των παραπάνω, ο νέος κύκλος συζητήσεων που ξεκίνησε από την επομένη του Eurogroup της 24ης Μαΐου για τα τελευταία «προαπαιτούμενα» της συμφωνίας φαίνεται να αποκτά ξανά τα τελευταία 24ωρα τον γνώριμο χαρακτήρα «ηρωικής διαπραγμάτευσης». Η διαρροή της επιστολής Τσακαλώτου στην Τρόικα που εστάλη την περασμένη εβδομάδα εν είδει αναγγελίας προθέσεων και οι ατελέσφορες και «θορυβώδεις» τηλεδιασκέψεις που ακολούθησαν είναι δηλωτικά της στρατηγικής να οδηγηθούν τα πράγματα στο όριο, σε ένα φαινομενικό αδιέξοδο «κόκκινων γραμμών» που αναλόγως της εξέλιξής του είτε θα παρουσιαστεί ως ελληνική νίκη της κυβέρνησης επί των ανοιχτών θεμάτων, είτε ως δικαιολογία για μια νέα οπισθοχώρηση.
Δεν βιάζεται μόνο η ελληνική πλευρά
Η τακτική που δείχνει διατεθειμένη να ακολουθήσει η κυβέρνηση είναι και πάλι αυτή της «πολιτικής διαπραγμάτευσης», με βασικό επιχείρημα ότι ενώ υπάρχει ήδη κλεισμένη συμφωνία σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο στο Eurogroup και στο EuroWorkingGroup, αυτή επιχειρείται να αναθεωρηθεί σε βασικά σημεία της από τους τεχνοκράτες των Θεσμών. Στο πίσω μέρος του μυαλού αρκετών κυβερνητικών στελεχών είναι πως σε αυτήν τη φάση υπάρχει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα υπέρ της Ελλάδας, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι η εκταμίευση της δόσης μπορεί να καθυστερήσει περισσότερο, γιατί, όπως λένε, «όσο συμφέρει εμάς να την πάρουμε, άλλο τόσο καίγονται οι δανειστές να κλείσουν το θέμα της Ελλάδας πριν τον Ιούλιο και να μην φανούν αναποτελεσματικοί μόλις λίγες ημέρες μετά τη συμφωνία στο Eurogroup».
Έχοντας, πάντως, μπει στην τελική ευθεία και με τη βεβαιότητα πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αποφασίσει να επαναφέρει το waiver στη συνεδρίαση της Βιέννης την Τετάρτη - Πέμπτη, όλες οι πλευρές δείχνουν να τραβούν το σχοινί, με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) χθες να προειδοποιεί εμμέσως πλην σαφώς την Ελλάδα για επιτάχυνση 
στο κλείσιμο των προαπαιτούμενων ώστε να προλάβει να εκταμιεύσει τη δόση των 7,5 δισ. ευρώ πριν εκπνεύσει ο Ιούλιος. Ερωτηθείς επίσης χθες για τους ελληνικούς ισχυρισμούς περί νέων αξιώσεων των θεσμών, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς (ΦΩΤ.) ανέφερε ότι οι διαβουλεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών «βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν στο “εγγύς μέλλον”». Άλλες πηγές από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν έκρυβαν την ενόχληση τους για την τροπή των συζητήσεων τις τελευταίες ημέρες, θεωρώντας ωστόσο πως «είναι θέμα ημερών να κλείσουν όλα τα ζητήματα».
