Του Κωνσταντίνου Μαριόλη*
Το 2018 δεν ήταν ένα έτος κρίσης, παρ'' όλα αυτά οι αγορές «συμπεριφέρθηκαν» σαν να έχει γίνει κάτι καταστροφικό, με τον Δεκέμβριο να είναι ο χειρότερος στην ιστορία της Wall Street. Ολοι, πλέον, προσπαθούν να εντοπίσουν την επόμενη κρίση και στην πλειονότητά τους οι αναλυτές εκτιμούν ότι το 2019 θα είναι ένα έτος στο οποίο θα επικρατήσουν οι «αρκούδες», θα επιβραδυνθεί η παγκόσμια οικονομία και θα κυριαρχήσει η μεταβλητότητα στις αγορές.
Το φθηνό χρήμα τελείωσε, οι… εύκολες αποδόσεις το ίδιο. Οι δύο καταλύτες που θα επηρεάσουν τις αγορές, το επενδυτικό κλίμα και την οικονομική ανάπτυξη, είναι η «στροφή» των κεντρικών τραπεζών και η «απόσχιση» της αμερικανικής οικονομίας από τον υπόλοιπο κόσμο.
Το… καθυστερημένο ράλι στο τέλος του έτους δεν είναι ικανό να επαναφέρει τα χαμόγελα στον επενδυτικό κόσμο, τουλάχιστον μέχρι να γίνει σαφές αν η διόρθωση συνεχίζεται. Οι βασικές προβλέψεις κάνουν ακόμη χειρότερο το κλίμα.
Άλλοι «βλέπουν» περαιτέρω πτώση κατά 15% στη Wall και οι απαισιόδοξοι προειδοποιούν ακόμη και για την αρχή της ύφεσης στις ΗΠΑ ή την απότομη προσγείωση της Κίνας. Οι πολιτικές εξελίξεις αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο, ενώ μέχρι και η κλιματική αλλαγή θεωρείται ότι διαμορφώνει πλέον τις διακυμάνσεις. Όπως και να 'χει, το 2019 οι επενδυτές αναμένεται να ψάξουν περισσότερο για καταφύγια παρά για «παχυλές» αποδόσεις.
Capital Economics: Έτος επιβράδυνσης και πολιτικών εξελίξεων
Η αμερικανική οικονομία θα πατήσει… περισσότερο το φρένο, καθώς η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής σε συνδυασμό με την εξασθένηση των επιπτώσεων των φετινών μέτρων ενίσχυσης της οικονομίας, θα επηρεάσουν αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα. Στο ίδιο μοτίβο αναμένεται να κινηθεί η Κίνα, παρά τα μέτρα ενίσχυσης από την κεντρική τράπεζα της χώρας, αλλά και η Ευρώπη, με την ιταλική οικονομία να «φλερτάρει» με την ύφεση.
Η Capital Economics τοποθετεί την παγκόσμια ανάπτυξη στο 3,3% το 2019 και στο 3% το 2020, έναντι 3,7% το 2018. Αν η μείωση του ρυθμού μεγέθυνσης του παγκόσμιου ΑΕΠ στο 3% σε δύο χρόνια από σήμερα δεν σας φαίνεται και πολύ… δραματική εξέλιξη, αρκεί να σημειωθεί ότι αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη, τότε θα πρόκειται για το τρίτο χειρότερο έτος από την αρχή του 21ου αιώνα.
Οι πολιτικές εξελίξεις θα είναι και το 2019 ο βασικός παράγοντας που θα επηρεάσει τις αγορές και την παγκόσμια οικονομία. Στην Ευρώπη, μετά τη συμφωνία Κομισιόν-Ιταλίας για τον προϋπολογισμό, τα βλέμματα όλων στρέφονται στη Μ. Βρετανία και τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Οπως εκτιμά ο Νιλ Σίαρινγκ, επικεφαλής αναλυτής της Capital Economics, το πιθανότερο είναι να αποφευχθεί το «no deal», όμως αυτό θα οδηγήσει σε παρατεταμένη αβεβαιότητα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις αναφορικά με τη μελλοντική σχέση της Μ. Βρετανίας με την Ευρώπη.
Στις ΗΠΑ, αν η αμερικανική οικονομία επιβραδύνει θα είναι πολύ δύσκολο για τον Ντόναλντ Τραμπ να αφήσει τη ρητορική του προστατευτισμού, ειδικά εν όψει των εκλογών του 2020. Όμως δεν αποκλείεται να ξεφύγουμε από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, που έχει ως επίκεντρο τους δασμούς και τις εμπορικές ανισορροπίες και να ξεσπάσει ένας άλλος πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου. Αυτή τη φορά η κόντρα θα είναι τεχνολογική, με επίκεντρο τα πνευματικά δικαιώματα, τη βιομηχανική στρατηγική και την εθνική ασφάλεια.
BofAML: Κερδισμένοι όσοι συμφιλιωθούν με τη μεταβλητότητα
Μαζί με το 2018 τελείωσε και ο κύκλος της ανόδου για μετοχές και ομόλογα. Η «bear market» που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο αναμένεται να συνεχιστεί μέσα στο 2019, με την Bank of America Merrill Lynch να εκτιμά ότι οι αγορές θα βρουν… τα χαμηλά τους στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Παράλληλα, η αμερικανική τράπεζα «βλέπει» αρκετές επενδυτικές ευκαιρίες το νέο έτος για τους επενδυτές εκείνους που έχουν συμφιλιωθεί με τη μεταβλητότητα.
Σύμφωνα με την BofAML, η πτώση του Δεκεμβρίου δεν αντανακλά τα φτωχά θεμελιώδη αλλά οφείλεται σε μία αλληλουχία ασυνήθιστων αναταράξεων, που προκαλούν για άλλους σοβαρούς κινδύνους και για άλλους ευκαιρίες. Για το 2019 οι αναλυτές της προβλέπουν ήπια κέρδη για τις μετοχές, πτώση για το δολάριο και άνοδο των αποδόσεων στα ομόλογα. Και όλα αυτά σε περιβάλλον έντονης μεταβλητότητας και επιβραδυνόμενης αλλά υγιούς ανάπτυξης. Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν θα τελειώσει ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας και αν θα ξεσπάσει πολιτική κρίση στην Ευρώπη ή ακόμη και στις ΗΠΑ.
Η παγκόσμια ανάπτυξη θα τρέξει με ρυθμό 3,6% το 2019, έναντι 3,8% που προβλέπεται για το 2018, με τον πληθωρισμό κοντά στο 3%. Οι περισσότερες μεγάλες οικονομίες θα δουν την οικονομική δραστηριότητα να περιορίζεται, με την ανάπτυξη να τοποθετείται στο 1,4% σε Ευρώπη και Ιαπωνία και στο 4,6% κατά μέσο όρο στις αναδυόμενες. Οσο για το δολάριο, που ήταν η καλύτερη επένδυση του 2018, αναμένεται άτακτη υποχώρηση. Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 1,25 δολάρια και η ισοτιμία δολαρίου/γεν στα 105 γεν. Η πορεία του δολαρίου θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από τις εξελίξεις στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας.
HSBC: Νέα κρίση στην ευρωζώνη και κλιματική αλλαγή
Αν χρειαστούν μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας, η ευρωζώνη ενδέχεται να έχει πρόβλημα σε ένα έτος πιθανών πολιτικών αλλαγών. Σε μία τέτοια εξέλιξη, το ευρώ μπορεί να φτάσει έως την πλήρη ισοτιμία με το δολάριο, ενώ ελέω Brexit η στερλίνα θα πέσει θύμα της αβεβαιότητας. Παράλληλα, η HSBC αναφέρει ότι πιθανή αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου θα δώσει ώθηση στο επενδυτικό κλίμα και θα έχει θετικό αντίκτυπο για τις αναπτυξιακές προοπτικές και ιδιαίτερα για την Κίνα.
Οι αναλυτές της τράπεζας επισημαίνουν και τον κίνδυνο να υπάρξουν ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα οποία θα έχουν σοβαρό αντίκτυπο στις αγορές, ενισχύοντας την αποστροφή κινδύνου το 2019. Από την κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεαστεί μία μεγάλη γκάμα τίτλων, καθώς η προετοιμασία για την αντιμετώπιση των εν λόγω κινδύνων είναι δαπανηρή.
Goldman Sachs: Η Κίνα ο μεγαλύτερος κίνδυνος
Για την αμερικανική επενδυτική τράπεζα, η Κίνα είναι η μεγαλύτερη εστία αβεβαιότητας, όχι μόνο για το 2019 αλλά και για τον μεσοπρόθεσμο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Σε αυτό το πλαίσιο, η Goldman εκτιμά ότι τα μέτρα ενίσχυσης της κινεζικής οικονομίας θα συνεχιστούν σε μία ένδειξη ότι οι πολιτικοί δεν είναι ικανοποιημένοι με τις τρέχουσες επιδόσεις. Παρ' όλα αυτά, η ανάπτυξη στην Κίνα τοποθετείται για το 2019 στο 6,2%, που είναι ο χαμηλότερος ρυθμός μεγέθυνσης του κινεζικού ΑΕΠ από τις αρχές της δεκαετίας του '90.
Morgan Stanley: Οι αναδυόμενες ανακτούν τον ρόλο τους
Αντίθετες κατευθύνσεις θα ακολουθήσουν ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές το 2019, με τις αναδυόμενες να ανακτούν τον ρόλο τους ως «ατμομηχανές» της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης, η οποία σύμφωνα με τη Morgan Stanley θα διαμορφωθεί ελαφρώς χαμηλότερα από το 2018, στο 3,6%. Αυτή η αλλαγή... σκυτάλης, σε συνδυασμό με την άνοδο του πληθωρισμού, τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής και την πιθανή αποκλιμάκωση των εντάσεων στο διεθνές εμπόριο, σηματοδοτεί μία σημαντική εξέλιξη για τις προοπτικές του νέου έτους. Το 2019 θα είναι έτος στροφής προς τη νομισματική σύσφιξη, έναντι της νομισματικής χαλάρωσης των προηγούμενων χρόνων, γεγονός που θα επηρεάσει τις αναπτυγμένες οικονομίες.
Credit Suisse: Άγνωστος «Χ» ο πληθωρισμός
Το πιο σημαντικό ερώτημα για τις αγορές είναι κατά πόσο θα συγκρατηθεί ο πληθωρισμός. Αν ενισχυθεί πολύ περισσότερο από ό,τι αναμένουν οι αγορές, οι αποδόσεις των ομολόγων θα εκτιναχθούν και παράλληλα μετοχές και επενδύσεις ρίσκου θα κινηθούν έντονα πτωτικά. Το δολάριο, από την πλευρά του, μπορεί να αποσταθεροποιήσει την παγκόσμια οικονομία. Αν εμφανιστεί ισχυρό, όπως στο πρώτο μισό του 2018, θα προκαλέσει προβλήματα σε οικονομίες που εξαρτώνται από τη χρηματοδότηση σε δολάρια. Στον αντίποδα, αν το δολάριο αποδυναμωθεί, θα ασκήσει πιέσεις σε χώρες που... κρέμονται από τις εξαγωγές, όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία. Η καλύτερη εξέλιξη θα είναι ένα σταθερό δολάριο.
Ο εμπορικός πόλεμος θα δοκιμάσει τις αντοχές και την υπομονή της Κίνας. Αν η ηγεσία της κινηθεί με επιφυλακτικότητα, όπως το 2018, ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης θα μειωθεί σημαντικά και η ανάπτυξη θα συνεχιστεί. Στην Ευρώπη, η ανάπτυξη αναμένεται να εμφανιστεί ενισχυμένη, εν μέρει λόγω της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Η Credit Suisse κάνει λόγο για υποχώρηση των πολιτικών εντάσεων, καθώς δεν «βλέπει» σοβαρές αναταράξεις από τις διαπραγματεύσεις για το Brexit, τις πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία και την κόντρα Ιταλίας-Κομισιόν.
*Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο
Φωτογραφία αρχείου: APImages
