Μια κλασσική ατάκα στις κινηματογραφικές ταινίες του Χόλυγουντ είναι το περίφημο «show me the money», δηλαδή δείξε μου το χρήμα.
Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει εκφράσεις για «το χρώμα του χρήματος», για τον «ήχο του χρήματος» ή και την έκφραση «put skin on the table», δηλαδή κάποιος να συμμετάσχει με χρήμα στο παιχνίδι. Όλες αυτές οι εκφράσεις συγκλίνουν στην άποψη, ότι χωρίς χρήμα δεν γίνεται τίποτα.
Και έτσι στην ερώτηση για το «πώς θα γίνει το restart της οικονομίας», η απάντηση είναι μία. Μέσω της έλευσης κεφαλαίων και εσόδων, που θα μετουσιωθούν σε παραγωγικές επενδύσεις, σε θέσεις απασχόλησης και σε επιπλέον διαθέσιμο εισόδημα. Και ποιες είναι αυτές οι πηγές κεφαλαίων που θα κινητοποιήσουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας;
Είναι τουλάχιστον πέντε, δείγμα ότι το restart της οικονομίας δεν βρίσκεται σε κάποιο φαντασιακό χώρο, αλλά μπροστά στα μάτια μας. Άλλωστε δεν είμαστε μόνο εμείς, αυτοί που πιστεύουμε στο restart. Είναι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, οι οίκοι αξιολόγησης, οι διεθνείς οργανισμοί και οι σημαντικοί θεσμικοί και στρατηγικοί επενδυτές από το εξωτερικό. Όλοι εκτιμούν και αναμένουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, που θα μας επαναφέρουν ταχύτατα, στα επίπεδα πριν από την υφεσιακή λαίλαπα, λόγω Covid-19.
Το πρώτο σημείο του restart θα δοθεί από τον τουρισμό. Η ικανοποιητική υγειονομική διαχείριση της πανδημίας, η απόλυτη επιτυχία του εμβολιαστικού προγραμματισμού, η ύπαρξη «no Covid» νησιωτικών προορισμών, μαζί με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα απέναντι σε γειτονικούς τουριστικούς προορισμούς που κτυπήθηκαν υπέρμετρα από την πανδημία, δίνουν στην εγχώρια τουριστική βιομηχανία, ένα σημαντικό πλεονέκτημα.
Τα έσοδα, σε καμιά περίπτωση δεν θα βρίσκονται στα επίπεδα του 2019. Ωστόσο θα ενεργοποιηθούν και πάλι οι ανενεργές θέσεις εργασίας. Θα αποτελέσουν επίσης, μια σημαντική μαγιά για την επανεκκίνηση του τουριστικού κλάδου, έτσι ώστε να ξαναγίνει η χώρα τουριστικός προορισμός όχι μόνο για το καλοκαίρι, αλλά και για τους υπόλοιπους μήνες. Έτσι ώστε να γίνουν και πάλι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη για παράδειγμα, προορισμoί για “weekend vacations” των Ευρωπαίων και ισραηλινών τουριστών.
Το δεύτερο σημείο του restart, σχετίζεται με τον τουρισμό, αλλά και με σύνολο του χώρου των ακινήτων. Μεγάλοι ξενοδοχειακοί οργανισμοί από το εξωτερικό, σημαντικοί επενδυτές του real estate, σε τουριστικά και εμπορικά ακίνητα, σε κτίρια και αποθήκες logistics, σκοπεύουν να επενδύσουν στη χώρα μας μέχρι το τέλος του 2022, πάνω από 4 δισ. ευρώ.
Αυτά τα 4 δισ. θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο, καθώς και θέσεις εργασίας στα αποθηκευτικά και διαμετακομιστικά κέντρα και στα εμπορικά projects που θα φιλοξενηθούν. Μέρος δε αυτών των χρημάτων θα εισρεύσουν στις τσέπες των πωλητών των ακινήτων, αλλά και στις τράπεζες από τους απαραίτητους διακανονισμούς των δανείων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Το τρίτο σημείο του restart, είναι οι τράπεζες. Οι εξαγορές και μεταβιβάσεις ξενοδοχείων και τουριστικών μονάδων θα βελτιώσουν τα στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων των τραπεζών. Η βελτιστοποίηση αυτή, μαζί με την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου όπως έγινε με την Τράπεζα Πειραιώς (1,3 δισ. ευρώ) και εκδόσεων ομολογιακών δανείων όπως έγινε με την Alpha Bank (500 εκατ. ευρώ) και την Eurobank (500 εκατ. ευρώ), θα επιτρέψουν τις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν με ευχέρεια τις επενδύσεις που θα γίνουν. Διότι τα κεφάλαια, που θα εισρεύσουν από το Ταμείο Ανάκαμψης απαιτούν την σύμπραξη τόσο των ιδιωτικών κεφαλαίων όσο και των τραπεζικών δανείων.
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το τέταρτο σημείο του restart. Μπορεί στο κείμενο, να βρίσκεται για λόγους επαγωγικής σκέψης στην τέταρτη θέση, όμως η αλήθεια είναι ότι το Ταμείο Ανάκαμψης μαζί με το Σχέδιο «Ελλάδα 2.0», αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της εθνικής προσπάθειας. Αναμένονται στο τέλος του καλοκαιριού οι πρώτες εισροές ευρωπαϊκών κεφαλαίων ύψους 4 δισ. ευρώ. Με την συμμετοχή των ιδίων κεφαλαίων από την πλευρά των ιδιωτικών επιχειρηματικών σχημάτων, που θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, αλλά και των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων θα υπάρχει μια περαιτέρω μόχλευση, που υπολογίζεται σε άλλα 2,5 με 3 δισ. ευρώ.
Το πέμπτο σημείο του restart είναι το Χρηματιστήριο της Αθήνας. Οι διαρκώς αυξανόμενες εισροές από τους θεσμικούς και στρατηγικούς επενδυτές τόσο στις μετοχές των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, όσο και των εταιρειών που μπορεί να αποτελούν turnaround stories, έχουν τα ακόλουθα απτά αποτελέσματα.
Αφενός, προσφέρουν νέα κεφάλαια σε εταιρίες που θα τα χρειαστούν για την ανάπτυξη τους. Αφετέρου, αγοράζοντας τις μετοχές από τα χέρια εγχώριων επενδυτών, δίνουν στους τελευταίους τη δυνατότητα και την ευκαιρία να προβούν σε άλλες επενδύσεις, όπως για παράδειγμα να αγοράσουν ένα ακίνητο, ή να χρηματοδοτήσουν ένα δικό τους επιχειρηματικό εγχείρημα.
Και τα πέντε σημεία που προαναφέραμε, αποτελούν πηγές κεφαλαίων και εσόδων, που πραγματικά δύνανται να απογειώσουν την οικονομία.
Βέβαια για μας δεν αρκεί το “show me the money”. Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται και από το “show me the changes”. Διότι όλα όσα γίνουν, θα πρέπει να συνοδεύονται από βαθιές και σημαντικές αλλαγές του τρόπου που λειτουργεί το διοικείν και το επιχειρείν, στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα 2.0
