Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από την Ευρώπη καθώς η μεγαλύτερη οικονομία της «παλεύει» με την ύφεση και με βάση τα σημερινά δεδομένα δύσκολα θα την αποφύγει. Το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,1% στο β' τρίμηνο του 2019 και ο δείκτης οικονομικού κλίματος ZEW κατέρρευσε σε χαμηλό 8 ετών τον Αύγουστο. Στον απόηχο των… κακών μαντάτων για τη Γερμανία, η Άνγκελα Μέρκελ δέχεται ισχυρές πιέσεις να προχωρήσει σε μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας για να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Η κατάσταση είναι δύσκολη και η ΕΚΤ αυτή τη φορά φαίνεται πως ξεμένει από πυρομαχικά που συνεπάγεται ότι θα χρειαστεί να ανοίξει το Βερολίνο τις κάνουλες των δαπανών για να αναθερμανθεί η οικονομική δραστηριότητα.
Είχαν προηγηθεί τα στοιχεία για την βιομηχανική παραγωγή την περασμένη εβδομάδα που έδειξαν πτώση 1,5% τον Ιούνιο και σχεδόν 2% στο β' τρίμηνο, μετά από σοβαρή συρρίκνωση στην παραγωγή αυτοκινήτων.
Τυπικά η γερμανική οικονομία δεν βρίσκεται σε ύφεση από τη στιγμή που δεν έχει εμφανίσει δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ και η κυβέρνηση «βλέπει» ανάπτυξη 0,5% στο σύνολο του 2019. Ωστόσο σύμφωνα με την Capital Economics τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι σχεδόν το 80% των γερμανικών εργοστασίων βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης εξαιτίας του εμπορικού πολέμου. Την ίδια ώρα, ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος του ινστιτούτου Ifo σημειώνει ελεύθερη πτώση τον Ιούλιο στο -5,7 που είναι το χαμηλότερο επίπεδο σε διάστημα 7 ετών.
Οι οιωνοί για το γ' τρίμηνο δεν είναι καλοί με τις συνθήκες ύφεσης να φαίνεται πως εξαπλώνονται και στην αγορά εργασίας, υποδεικνύοντας ότι η ατμομηχανή της Ευρώπης οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε ύφεση για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια, καθώς αυξάνεται καθημερινά ο αριθμός των βιομηχανιών που δηλώνουν ότι προτίθενται να σβήσουν τις μηχανές και να μειώσουν την παραγωγή στο επόμενο τρίμηνο.
Η Γερμανία γλίτωσε την ύφεση στο τέλος του 2018 και σήμερα βρίσκεται σε ακόμη πιο δύσκολη κατάσταση αφού ο εμπορικός πόλεμος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αρχίζει να αφήνει το αποτύπωμά του στην οικονομική δραστηριότητα ανά την υφήλιο. Η γερμανική κυβέρνηση διαφωνεί με όσους βλέπουν ύφεση και προβλέπει αναιμική ανάπτυξη 1,5% το 2020, ωστόσο ποιος μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια όταν η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας λαμβάνει απρόβλεπτες διαστάσεις;
Αναλυτές εκτιμούν ότι τα τελευταία στοιχεία για τη γερμανική οικονομία δείχνουν ότι τα πράγματα θα επιδεινωθούν τους επόμενους μήνες και επομένως δεν θα πρέπει να περιμένει κανείς κάποιο θαύμα που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη. Το επιχειρηματικό κλίμα – όπως καταγράφεται από το ινστιτούτο Ifo – επιδεινώνεται για τέσσερις σερί μήνες που σημαίνει ότι η ύφεση είναι μπροστά μας.
Δεν αποκλείεται η γερμανική οικονομία να δεχθεί ώθηση από την ενίσχυση των εξαγωγών προς τη Μ. Βρετανία ενόψει του Brexit στα τέλη Οκτωβρίου, όμως αυτή η ώθηση θα είναι μικρότερη από το 0,1% του γερμανικού ΑΕΠ που καταγράφηκε στο α' τρίμηνο, όταν και τότε αναμενόταν το Brexit. Επιπλέον, ο συνολικός αντίκτυπος για τη Γερμανία από ένα άτακτο Brexit θα είναι πολύ μεγαλύτερος από τα όποια προσωρινά οφέλη.
Στο μεταξύ, το παγκόσμιο εμπόριο βιώνει πρωτοφανείς στιγμές καθώς τα στοιχεία που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι η βιομηχανική παραγωγή στην Κίνα ενισχύθηκε τον Ιούλιο με τον χαμηλότερο ρυθμό σε διάστημα 17 ετών. Και όσο ο εμπορικός πόλεμος αφήνει το στίγμα του στην οικονομική δραστηριότητα τόσο η Γερμανία θα μάχεται να αποφύγει την ύφεση και η γερμανική κυβέρνηση θα δέχεται πιέσεις να αυξήσει τις δαπάνες.
Οι επιπτώσεις, τέλος, για την Ελλάδα από τη διαφαινόμενη ύφεση στη Γερμανία θα είναι σημαντικές από τη στιγμή που ένα μεγάλο κομμάτι των ελληνικών εξαγωγών πηγαίνει στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης αλλά και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Όσο η ευρωπαϊκή οικονομία επιβραδύνει τόσο η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλλει μεγαλύτερες προσπάθειες για να ανακάμψει, επιβεβαιώνοντας όσους φώναζαν ότι το τρένο χάθηκε την περασμένη τετραετία μαζί με την είσοδο στο QE.
