Η Ρωσία δείχνει να βρίσκεται στο χείλος της πρώτης κρατικής χρεοκοπίας της εδώ και δεκαετίες, καθώς ορισμένοι κάτοχοι ομολόγων δήλωσαν ότι δεν είχαν λάβει τόκους υπερημερίας τη Δευτέρα μετά τη λήξη μιας βασικής προθεσμίας πληρωμής μια ημέρα νωρίτερα.
Η Ρωσία δυσκολεύεται να διατηρήσει τις πληρωμές σε εκκρεμή ομόλογα 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εισβολή της στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, καθώς οι σαρωτικές κυρώσεις έχουν ουσιαστικά αποκόψει τη χώρα από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και έχουν καταστήσει τα περιουσιακά της στοιχεία απροσπέλαστα για πολλούς επενδυτές.
Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα πει ότι δεν υπάρχουν λόγοι για τη Ρωσία να χρεοκοπήσει, αλλά δεν είναι σε θέση να στείλει χρήματα στους κατόχους ομολόγων λόγω των κυρώσεων, κατηγορώντας τη Δύση ότι προσπαθεί να την οδηγήσει σε τεχνητή χρεοκοπία. Οι προσπάθειες της Ρωσίας να αποφύγει αυτό που θα ήταν η πρώτη της μεγάλη χρεοκοπία στα διεθνή ομόλογα μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων πριν από περισσότερο από έναν αιώνα ήρθε αντιμέτωπη μ' ένα ανυπέρβλητο τείχος στα τέλη Μαΐου, όταν το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (OFAC) εμπόδισε ουσιαστικά τη Μόσχα να κάνει πληρωμές.
«Από τον Μάρτιο πιστεύαμε ότι μια ρωσική χρεοκοπία είναι πιθανώς αναπόφευκτη και το ερώτημα ήταν ακριβώς πότε», δήλωσε στο Reuters ο Ντένις Χράνιτζκι, επικεφαλής της δικηγορικής εταιρείας Quinn Emanuel. "Η OFAC παρενέβη για να απαντήσει σε αυτήν την ερώτηση για εμάς και η αδυναμία πληρωμής είναι πλέον μπροστά μας."
Κόστος δανεισμού
Ενώ μια επίσημη χρεοκοπία θα ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολική δεδομένου ότι η Ρωσία δεν μπορεί να δανειστεί διεθνώς αυτή τη στιγμή και δεν χρειάζεται χάρη στα άφθονα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, το στίγμα πιθανότατα θα αύξανε το κόστος δανεισμού της στο μέλλον. Οι εν λόγω πληρωμές είναι 100 εκατ. δολάρια σε τόκους σε δύο ομόλογα, ένα σε δολάρια ΗΠΑ και ένα άλλο σε ευρώ, η Ρωσία έπρεπε να πληρώσει στις 27 Μαΐου. Οι πληρωμές είχαν περίοδο χάριτος 30 ημερών, η οποία έληξε χθες Κυριακή.
Το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας δήλωσε ότι πραγματοποίησε τις πληρωμές στο δικό της Εθνικό Καταθετήριο Διακανονισμών, σε ευρώ και δολάρια, προσθέτοντας ότι έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του.
Ορισμένοι κάτοχοι των ομολόγων από την Ταϊβάν δεν είχαν λάβει πληρωμές τη Δευτέρα, ανέφεραν πηγές στο Reuters. Για πολλούς κατόχους ομολόγων, η μη έγκαιρη λήψη των χρημάτων που οφείλονται στους λογαριασμούς τους αποτελεί αθέτηση υποχρέωσης. Χωρίς να προσδιορίζεται ακριβής προθεσμία στο ενημερωτικό δελτίο, οι δικηγόροι λένε ότι η Ρωσία ενδέχεται να έχει προθεσμία μέχρι το τέλος της επόμενης εργάσιμης ημέρας για να πληρώσει τους κατόχους ομολόγων.
Η δαιδαλώδης νομική ερμηνεία
Η νομική κατάσταση γύρω από τα ομόλογα φαίνεται περίπλοκη. Τα ομόλογα της Ρωσίας εκδόθηκαν με ασυνήθιστη ποικιλία όρων και αυξανόμενο επίπεδο ασάφειας για αυτά που πουλήθηκαν πιο πρόσφατα, όταν η Μόσχα αντιμετώπιζε ήδη κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και ένα περιστατικό δηλητηρίασης στη Βρετανία το 2018.
Ο Ροντρίγκο Ολιβάρες Καμινάλ, πρόεδρος στο τμήμα τραπεζικού και χρηματοοικονομικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Queen Mary στο Λονδίνο, είπε ότι απαιτείται σαφήνεια σχετικά με το τι αποτελεί απαλλαγή για τη Ρωσία από την υποχρέωσή της ή τη διαφορά μεταξύ λήψης και ανάκτησης πληρωμών.
«Όλα αυτά τα ζητήματα υπόκεινται σε ερμηνεία από ένα δικαστήριο, αλλά η Ρωσία δεν έχει παραιτηθεί από καμία κυριαρχική της ασυλία και δεν έχει υποβληθεί στη δικαιοδοσία κανενός δικαστηρίου», δήλωσε στο Reuters. Κατά κάποιο τρόπο, η Ρωσία βρίσκεται ήδη σε χρεοκοπία.
Μια επιτροπή έκρινε ότι συνέβη ένα "πιστωτικό γεγονός" σε ορισμένους από τους τίτλους της, το οποίο προκάλεσε πληρωμή σε ορισμένα από τα swaps πιστωτικής αθέτησης της Ρωσίας. Αυτό προκλήθηκε από την αποτυχία της Ρωσίας να πραγματοποιήσει πληρωμή 1,9 εκατομμυρίων δολαρίων σε τόκους για μια πληρωμή που είχε καταβληθεί στις αρχές Απριλίου.
Μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία, μια κρατική χρεοκοπία φαινόταν αδιανόητη, με τη Ρωσία να βρίσκεται σε επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης μέχρι λίγο πριν από αυτό το σημείο.
Μια χρεοκοπία θα ήταν επίσης ασυνήθιστη καθώς η Μόσχα έχει τα κεφάλαια για να εξυπηρετήσει το χρέος της. Η OFAC είχε εκδώσει μια προσωρινή περίοδο χάριτος, γνωστή ως γενική άδεια 9Α, στις αρχές Μαρτίου για να επιτρέψει στη Μόσχα να συνεχίσει να πληρώνει τους επενδυτές. Το άφησε να λήξει στις 25 Μαΐου, καθώς η Ουάσιγκτον αυστηροποίησε τις κυρώσεις στη Ρωσία, διακόπτοντας ουσιαστικά τις πληρωμές σε επενδυτές και οντότητες των ΗΠΑ. Η λήξη της περιόδου χάριτος από την OFAC δεν είναι το μόνο εμπόδιο που αντιμετωπίζει η Ρωσία καθώς στις αρχές Ιουνίου η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε κυρώσεις στο Εθνικό Καταθετήριο Διακανονισμών, τον διορισμένο αντιπρόσωπο της Ρωσίας για τα ευρωομόλογα της.
Η Μόσχα προσπάθησε τις τελευταίες ημέρες να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες πληρωμές και να αποφύγει μια χρεοκοπία. Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα την περασμένη Τετάρτη για την έναρξη προσωρινών διαδικασιών και την παροχή στην κυβέρνηση 10 ημερών για να επιλέξει τράπεζες που θα χειρίζονται τις πληρωμές στο πλαίσιο ενός νέου συστήματος, τονίζοντας ότι η Ρωσία θα θεωρήσει εκπληρωμένες τις υποχρεώσεις της όταν πληρώσει τους ομολογιούχους σε ρούβλια.
«Το να λέει η Ρωσία ότι συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τους όρους του ομολόγου δεν είναι όλη η ιστορία», δήλωσε στο Reuters ο Ζία Ούλα, συνεργάτης και επικεφαλής του εταιρικού εγκλήματος και των ερευνών στη δικηγορική εταιρεία Eversheds Sutherland. «Εάν εσείς ως επενδυτές δεν είστε ικανοποιημένοι, για παράδειγμα, επειδή τα χρήματα έχουν κολλήσει σε έναν λογαριασμό, δηλαδή αυτό που θα συμβεί βάσει όσων λέει η Ρωσία, η απάντηση θα ήταν, μέχρι να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις της, ότι δεν έχει κανοποιήσει τους όρους του ομολόγου».
