Οι χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου, η ουδέτερη δημοσιονομική κατεύθυνση και η χαλαρή νομισματική πολιτική στηρίζουν την εγχώρια ζήτηση, ενώ ενισχύουν και την ανάκαμψη, όπως αναφέρει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε έκθεσή του για την Ευρωζώνη.
Ωστόσο, το Ταμείο σημειώνει πως ο πληθωρισμός αλλά και οι πληθωριστικές προσδοκίες διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα και χαμηλότερα του στόχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το ΔΝΤ εκτιμά πως η ανάπτυξη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ζώνης του ευρώ θα συρρικνωθεί από το 1,6% φέτος στο 1,4% το 2017, κυρίως λόγω του αρνητικού αντίκτυπου του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στη Βρετανία, ενώ στηριζόμενος από τις σταδιακά αυξανόμενες τιμές ενέργειας, ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί από το 0,2% φέτος στο 1,1% το επόμενο έτος.
Παράλληλα, όμως έχουν αυξηθεί οι καθοδικοί κίνδυνοι. Εξωτερικά, μια περαιτέρω επιβράδυνση μπορεί να εξαπλωθεί και να εκτροχιάσει την εγχώρια ανάκαμψη η οποία στηρίζεται στην κατανάλωση. Σε εγχώριο επίπεδο, οι κίνδυνοι είναι κυρίως πολιτικοί. Οι δευτερογενείς επιδράσεις της μετα-δημοψηφίσματος εποχής στη Βρετανία, το προσφυγικό ζήτημα και η αύξηση των ανησυχιών για θέματα ασφαλείας μπορούν σε συνεισφέρουν σε μια μεγαλύτερη αβεβαιότητα, πλήττοντας την ανάπτυξη και εμποδίζοντας την πρόοδο των πολιτικών και των μεταρρυθμίσεων.
Άλλοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν τις αδυναμίες του τραπεζικού και χρηματοπιστωτικού κλάδου σε κάποια κράτη. Επιπλέον, η παρατεταμένη χαμηλή ανάπτυξη και ο αποδυναμωμένος πληθωρισμός κάνουν την ευρωζώνη ολοένα και πιο ευάλωτη στις κρίσεις, ενώ τα πολιτικά «μαξιλάρια» για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων είναι λιγοστά, σημειώνει το ΔΝΤ.
Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές είναι μέτριες, με τα κληροδοτήματα της κρίσης -όπως η υψηλή ανεργία, το αυξημένο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, και οι βαθιά ριζωμένες διαρθρωτικές αδυναμίες- να επιβαρύνουν τις προοπτικές ανάπτυξης και παραγωγικότητας. Ως αποτέλεσμα, η ανάπτυξη τα επόμενα πέντε χρόνια αναμένεται να κινηθεί περίπου στο 1,5%, ενώ ο πληθωρισμός θα φθάσει μόλις το 1,7%.
Αυτό που απαιτείται, σύμφωνα με το ΔΝΤ, για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων είναι ολοκληρωμένες και πιο ισορροπημένες πολιτικές οι οποίες θα λαμβάνονται συλλογικά. Παράλληλα, θα πρέπει να δοθούν κίνητρα για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη βελτίωση της παραγωγικότητας και στη μείωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών.
Με δεδομένο το περιορισμένο δημοσιονομικό περιθώριο σε εθνικό επίπεδο, η επέκταση της κεντρικής δημοσιονομικής στήριξης είναι απαραίτητη, αλλά θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα ισχυρότερο πλαίσιο διακυβέρνησης που θα διασφαλίζει ότι τα μέλη συμμορφώνονται με τους δημοσιονομικούς και διαρθρωτικούς κανόνες. Τα μέτρα αυτά μπορούν να συμπληρώνουν την τρέχουσα κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, παρέχοντας ένα πιο ισορροπημένο μείγμα πολιτικής.
Η Ευρωζώνη βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, σημειώνεται στην έκθεση. Χωρίς πιο αποφασιστικές δράσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης και την ενδυνάμωση της νομισματικής ένωσης, η ζώνη του ευρώ παραμένει υπό τους κινδύνους αστάθειας και επαναλαμβανόμενων κρίσεων εμπιστοσύνης.
Η τόνωση της ανάπτυξης και η δημιουργία «μαξιλαριών» ασφαλείας απαιτεί ολοκληρωμένο σχέδιο πολιτικών:
* Προτεραιότητα σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στη διακυβέρνησή τους. Η αυστηρότερη εφαρμογή και η καθιέρωση της αναφοράς βάσει αποτελεσμάτων θα δώσει καλύτερα κίνητρα στις μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων, που στηρίζουν τη βραχυπρόθεσμη ζήτηση, όπως η μείωση των εμποδίων εισόδου των επιχειρήσεων και η συρρίκνωση της εργατικής φορολογικής επιβάρυνσης, πρέπει επίσης να μπουν σε προτεραιότητα.
* Προώθηση επενδύσεων και βελτίωση της δημοσιονομικής διακυβέρνησης. Με τα εθνικά δημοσιονομικά περιθώρια να είναι περιορισμένα σε πολλές χώρες, τα κεντρικά συστήματα επενδύσεων πρέπει να επεκταθούν. Οι χώρες με δημοσιονομικά περιθώρια θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσουν για την προώθηση των επενδύσεων και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ενώ η ισχυρότερη επιβολή των δημοσιονομικών κανόνων θα ενισχύσει την αξιοπιστία του πλαισίου και τη δημιουργία «μαξιλαριών». Η μεγαλύτερη συμμόρφωση είναι κρίσιμη για την οικοδόμηση υποστήριξης στον καταμερισμό των κινδύνων και την περαιτέρω ενοποίηση.
* Διατήρηση της νομισματικής χαλάρωσης για την ενίσχυση του πληθωρισμού. Η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ έχει βελτιώσει τις οικονομικές συνθήκες και την πιστωτική επέκταση. Η ΕΚΤ πρέπει να διατηρήσει τη χαλαρή της στάση και να είναι έτοιμη να προχωρήσει σε περαιτέρω χαλάρωση εάν ο πληθωρισμός διατηρηθεί χαμηλότερα από την αναμενόμενη πορεία προσαρμογής του.
* Ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και διόρθωση των ισολογισμών. Ένα κοινό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων και μια κοινή δημοσιονομική στήριξη για την τραπεζική ένωση παραμένουν ουσιαστικής σημασίας. Ο μεγαλύτερος επιμερισμός του κινδύνου θα πρέπει να προχωρήσει χέρι-χέρι με τη μείωση των κινδύνων του τραπεζικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την επιτάχυνση των λύσεων για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Η ταχύτερη πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας ένωσης κεφαλαιαγορών θα προωθήσει το μεγαλύτερο επιμερισμό του ιδιωτικού κινδύνου.
