Η κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ και του χαρτοσήμου στα χρησιδάνεια που δίνουν οι επιχειρήσεις εισαγωγής και επεξεργασίας καφέ στο κανάλι της εστίασης είναι τα δύο βασικά χρονίζοντα αιτήματα των μελών της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, η επίλυση των οποίων θα επιφέρει σημαντική ανακούφιση στον κλάδο ο οποίος προσπαθεί να συγκρατήσει εδώ και ένα χρόνο, περίπου, τις τιμές σε λογικά επίπεδα.
Αναφερόμενος στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Καφέ κ. Γιάννος Μπενόπουλος κατά τη διάρκεια ενημερωτικής συνάντησης με εκπροσώπους του Τύπου, ανέφερε ότι “εδώ και ένα χρόνο, περίπου, αντιμετωπίζουμε μία ειδική συνθήκη με τον παγετό που χτύπησε την παραγωγή στη Βραζιλία με υπερδιπλασιασμό της τιμής του καφέ στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης σε λίγους μήνες, και ταυτόχρονη αύξηση των ναύλων που έφεραν πολύ μεγάλη πίεση στα κοστολόγια, ενώ ακολούθησαν οι ανατιμήσεις στα είδη συσκευασίας και στην ενέργεια.
«Πρώτο και βασικό θέμα», τόνισε, «είναι η κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Τον Σεπτέμβριο βγήκαμε να ζητήσουμε τη μείωση αν όχι την κατάργηση του ειδικού φόρου αλλά δεν κατέστη εφικτό. Έχουμε εξαιρετικά καλές σχέσεις με την Πολιτεία και στόχος μας είναι να είμαστε σοβαροί και αξιόπιστοι συνομιλητές με τους εκπροσώπους της».
Υπάρχουν και άλλα προβλήματα του κλάδου όπως η φύρα στον νωπό καφέ στις αποθήκες των εισαγωγέων αλλά και η κατάργηση του χαρτόσημου στα χρησιδάνεια που δίνουν στους πελάτες οι επιχειρήσεις στο κανάλι της εστίασης.
Όπως διευκρίνισε ο κ. Μπενόπουλος, τα μέλη της Ελληνικής Ένωσης Καφέ είναι εισαγωγείς ή επεξεργαστές. Επομένως η εστίαση είναι κατά βάση πελάτες μας. Στην εστίαση το μοντέλο λειτουργεί με χρησιδάνεια στο εστιατόριο, στο καφέ κλπ. Εκεί ισχύει ένα καθεστώς χρησιδανείων με χαρτόσημα. Πρόκειται για παλαιωμένο σύστημα με αυστηρές και περίεργες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Έτσι αν κάποιος δεν δηλώσει το χρησιδάνειο το πρόστιμο είναι 500 ευρώ, δηλαδή 10-15 φορές της αξίας του χαρτοσήμου. Το καθεστώς αυτό δυσκολεύει τη λειτουργία και αφήνει μία γκρίζα ζώνη.
Ένα άλλο θέμα, ανέφερε ο κ. Μπενόπουλος είναι η ένταξη του κλάδου μεταποίησης καφέ στο ΕΣΠΑ, καθώς έχει ήδη ενταχθεί στον αναπτυξιακό.
Όμως λόγω των ισχυουσών ευρωπαϊκών οδηγιών, ο κλάδος έχει αποκλεισθεί από το ΕΣΠΑ επειδή η πρώτη ύλη δεν φύεται στην Ευρώπη.
«Δεν θέλουμε ΕΣΠΑ για να φυτέψουμε φυτείες καφέ, αλλά για να αγοράσουμε μηχανήματα επεξεργασίας», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μπενόπουλος. Παράλληλα ανέφερε, ότι «ο κλάδος βρίσκεται σε συζητήσεις με στόχο να φύγει ο τομέας επεξεργασίας καφέ από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε ό,τι αφορά την απόδοση των αναπτυξιακών προγραμμάτων και να μεταφερθεί στο υπουργείο Ανάπτυξης».
Ανατιμήσεις και στοιχεία για την κατανάλωση
Σε ό,τι αφορά τις ανατιμήσεις στον καφέ, λόγω του ευρύτερου κύματος αυξήσεων σε πρώτη ύλη, μεταφορικά, ενέργεια εμφανίζεται μια επιβάρυνση 2-3 ευρώ στο κιλό σε επίπεδο χονδρικής πώλησης και σε σύγκριση με πέρυσι.
Σύμφωνα με στοιχεία προερχόμενα από το λιανεμπόριο στα ράφια των σούπερ μάρκετ οι ανατιμήσεις είναι περίπου από 0,50 ευρώ έως και 2 ευρώ το κιλό με ΦΠΑ. Η αύξηση των τιμών στο σύνολο των καφέδων που διατίθενται από το κανάλι της λιανικής στα σούπερ μάρκετ κινείται ποσοστό που μεσοσταθμικά ανέρχεται στο 7%. Σημειώνεται ότι ένα μεγάλο μέρος των επιβαρύνσεων έχει απορροφηθεί από τις εταιρείες καφέ.
Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση, στο α΄τετράμηνο του 2022 παρατηρείται μια μείωση του όγκου κατά 5 ως 6%, μεσοσταθμικά αλλά σε αξία δεν υπάρχει μείωση δεδομένου ότι οι απώλειες σε όγκο καλύπτονται από τις αυξήσεις σε αξία που είναι μεσοσταθμικά 7%.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι αυτό της αύξησης της κατανάλωσης στα δύο χρόνια της πανδημίας, κατά 10% σε όγκο, στα έτη 2020-2021. Η αύξηση σε σχέση με το 2019 ανέρχεται στο 4-5%.
Σε ότι αφορά τους συντελεστές κόστους, η αύξηση πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας μεσοσταθμικά είναι επιπλέον 2-3 ευρώ το κιλό και η επιβάρυνση που προκύπτει από την ενέργεια βρίσκεται στο επίπεδο του 100%. Ενδεικτικά, η τιμή του καφέ από τη Βραζιλία για τον «πράσινο» ωμό καφέ είναι αυτή τη στιγμή περίπου 5 ευρώ το κιλό συν τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης. Ενώ οι καφέδες από Λατινική Αμερική είναι περίπου 8 ευρώ για τον ωμό καφέ προ επεξεργασίας (ψήσιμο).
Πιο αναλυτικά, με βάση τα στοιχεία για την κατανάλωση, ο ελληνικός καφές είναι σταθερά πτωτικός στα σούπερ μάρκετ, ο στιγμιαίος είναι εντονότερα πτωτικός με πολύ πιο σαφή τρόπο από ότι ο ελληνικός. Ο καφές φίλτρου είναι ελαφρώς ανοδικός και ο εσπρέσο στις διάφορες μορφές είναι ανοδικός διαχρονικά.
Στα σούπερ μάρκετ πρώτος σε μερίδια είναι ο ελληνικός που αποτελεί το 50% της κατανάλωσης. Ο στιγμιαίος είναι περίπου 20% και ο φίλτρου μαζί με τον εσπρέσο είναι το υπόλοιπο 25%. Η κατηγορία που κερδίζει τα τελευταία χρόνια είναι αυτή των καψουλών επειδή λόγω της στροφής των καταναλωτών σε premium προϊόντα.
Η αξία των πωλήσεων όλων των ειδών καφέ στα σούπερ μάρκετ ήταν συνολικά 300 εκατ. ευρώ για το πρώτο τρίμηνο του 2022, με το 10% να προέρχεται από τις κάψουλες εσπρέσο.
Η συνολική αξία κατανάλωσης καφέ στον κλάδο εστίασης είναι περίπου 3 δισ. ευρώ και υπολογίζεται με βάση την τιμή του ροφήματος που πωλείται ως τελικό προϊόν στον καταναλωτή.
