Σε δυναμική είσοδο στην πολλά υποσχόμενη αγορά των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα προχωρά η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που ανακοίνωσε συνεργασία με την Ocean Winds. Η τελευταία αποτελεί joint venture δύο κορυφαίων διεθνών ενεργειακών ομίλων, της EDP Renewables (EDPR) και της ENGIE, με 5,5 GW έργων υπό κατασκευή και υπό ανάπτυξη.
«Δεν πρέπει να χαθεί και αυτή η ευκαιρία, όπως χάθηκε η ευκαιρία του 2010», ανέφερε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, Γιώργος Περιστέρης, παρουσιάζοντας το όραμα των τριών ομίλων για τον βέλτιστο τρόπο ανάπτυξης της νέας αυτής αγοράς στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια ημερίδας της ΕΛΕΤΑΕΝ για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα.
Ακριβώς επειδή το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα είναι ακόμη υπό επεξεργασία και προκειμένου να μην χαθεί χρόνος, όπως είπε ο κ. Περιστέρης, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους ιδιώτες επενδυτές να προχωρήσουν άμεσα στις σχετικές διαδικασίες μελέτης και ωρίμανσης έργων, τα οποία λόγω της μεγάλης εγχώριας προστιθέμενης αξίας τους θα αποδειχθούν εξαιρετικά επωφελή για την ελληνική οικονομία.
Η ελληνική αγορά είναι ουραγός στα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Σήμερα στην Ευρώπη λειτουργούν ή είναι υπό κατασκευή 16GW offshore wind. Από αυτά, τα 233 MW είναι πλωτά σε φάση λειτουργίας ή υπό κατασκευή, για τα οποία μεγάλη εμπειρία έχουν αναπτύξει ευρωπαϊκές χώρες στη Βόρεια Θάλασσα, διαθέτοντας εργαλεία και χωροταξικά σχέδια, προκειμένου να τα εντάξουν στα σχέδια τους. Το νέο πλαίσιο που βρίσκεται υπό επεξεργασία από το ΥΠΕΝ έχει σαν στόχο να έχει ολοκληρωθεί έως τον Ιούνιο, όπως ανέφερε ο υπ. ΠΕΝ Κ.Σκρέκας, λαμβάνοντας φυσικά υπόψιν τις πολλές ιδιαιτερότητες των ελληνικών θαλασσών.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι χώρες με έντονη δραστηριότητα στα πλωτά λόγω γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών, είναι οι Γαλλία, Γερμανία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο. Σε αυτές, εκτός από τα 233 MW, που προαναφέρθηκαν, αδειοδοτούνται επιπλέον 10,6 GW με ιδιωτική πρωτοβουλία, τα οποία αναμένεται να κατασκευαστούν μέχρι το 2027-2030. Μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι έχουν αναπτύξει κοινοπραξίες όπως η OCEAN WINDS, EQUINOR, Iberdrola, Shell, Total και έχουν κάνει προτάσεις για περιοχές που έχουν επιλέξει.
Στην πράξη, μέσω αυτής της διαδικασίας έχει καταστεί εφικτό σε κάποιες από αυτές τις χώρες να προκηρυχθούν διαγωνισμοί επί συγκεκριμένων περιοχών για 31 GW τα οποία αναμένονται να κατασκευαστούν έως το 2030-2035, δηλαδή σε 2η φάση. Με άλλα λόγια, η ευρωπαική εμπειρία για την ανάπτυξη πλωτών αιολικών πάρκων δείχνει ότι οι ιδιώτες αναλαμβάνουν τα πρώτα χρόνια το κόστος και τα ρίσκα της ανάπτυξης, καθώς το κράτος δημιουργεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για να εντάξει μεγαλύτερο ανταγωνισμό και να αδειοδοτήσει ευρύτερες περιοχές για διαγωνισμό.
Βασικές αρχές του νέου θεσμικού πλαισίου
Ειδική αναφορά έκανε ο επικεφαλής της ΤΕΝΕΡΓ, στις βασικές κατευθύνσεις του προτεινόμενου, για τα πλωτά αιολικά, θεσμικού πλαισίου, οι οποίες προβλέπουν:
- Η εγκατάσταση πλωτών θαλάσσιων αιολικών πάρκων θα πρέπει να γίνεται μέσα σε περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ) του Ν.2742/1999, με τη μορφή Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Πλωτών Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΠΑΠ).
- Για τη δέσμευση συγκεκριμένης θαλάσσιας έκτασης ως Ευρύτερης Περιοχής Διερεύνησης ΠΟΑΠΑΠ ακολουθείται διαδικασία προέγκρισης. Η προέγκριση χορηγείται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από υποβολή αίτησης προέγκρισης από το φορέα υλοποίησης, εισήγηση της Διεύθυνσης Χωροταξικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΝ και σύμφωνη γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων.
- Με την έκδοση της απόφασης προέγκρισης, ο ανάδοχος υποχρεούται να καταβάλει ετήσιο αντάλλαγμα χρήσης για τη διάρκεια που δεσμεύει την εγκεκριμένη περιοχή και να προσκομίσει εγγυητική επιστολή τραπέζης, ως εγγύηση για τυχόν περιβαλλοντική αποκατάσταση από τις δραστηριότητες έρευνας που θα διεξάγει.
- Στη συνέχεια, ο ανάδοχος φορέας εκκινεί τις απαραίτητες θαλάσσιες έρευνες και μετρήσεις.
- Μόλις ολοκληρωθούν οι έρευνες και μετρήσεις, ο φορέας αιτείται την τελική χωροθέτηση του έργου. Δηλαδή, το ευρύτερο θαλάσσιο πολύγωνο που είχε καθοριστεί με την απόφαση προέγκρισης για έρευνα, περιορίζεται πλέον σε μικρότερο και οριστικοποιείται, με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και των Υπουργών Οικονομικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας, ύστερα από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων. Με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα εγκρίνεται και η σχετική Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
- Μετά την έκδοση του ΠΔ της ΠΟΑΠΑΠ, το έργο εισέρχεται στο στάδιο της καθαυτό ενεργειακής και περιβαλλοντικής αδειοδότησής του. Στη συνέχεια, ακολουθούν η εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οριστική και δεσμευτική προσφορά σύνδεσης και η εξασφάλιση τιμής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας.
- Με δεδομένο το μεγάλο ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί για την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος του ΑΔΜΗΕ, αλλά και του ΔΑΠΕΕΠ και της ΡΑΕ, κυρίως στη διαμόρφωση μιας βέλτιστης τιμολογιακής πολιτικής για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα (στους σχετικούς διαγωνισμούς εξασφάλισης τιμής), η οποία αφενός θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα των μεγάλων αυτών επενδυτικών έργων, αφ’ ετέρου θα εντάσσεται με ισορροπημένο τρόπο στο μακροχρόνιο σχεδιασμό βιωσιμότητας του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ.
