Η γενική εικόνα του ελληνικού τουρισμού στο «άνοιγμα» της φετινής σεζόν προμηνύει ρεκόρ, οι κρατήσεις παρουσιάζουν εκρηκτική άνοδο, οι πληρότητες είναι σε υψηλά επίπεδα και οι εκτιμήσεις αναλυτών, όπως της Oxford Economics προβλέπουν για φέτος μια από τις ισχυρές χρονιές. Τα πάντα δείχνουν πως οδεύουμε για επιδόσεις 2019. Αχίλλειος πτέρνα της τουριστικής βιομηχανίας, τα πανάκριβα φέτος ακτοπλοικά.
Η Ελλάδα έχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα έναντι των ανταγωνιστών της που μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στον τελικό λογαριασμό των τουριστικών εσόδων. Οι δημοφιλέστεροι τουριστικοί της προορισμοί είναι νησιωτικοί, άρα οι προυπολογισμοί των διακοπών σηκώνουν πολύ μεγαλύτερο βάρος, λόγω των ακριβών ναύλων. Κάτι που άλλοι προορισμοί, όπως Ισπανία, Ιταλία και Τουρκία δεν έχουν στον ίδιο βαθμό, λαμβάνοντας φυσικά υπόψιν ότι τα αυξημένα μεταφορικά αποτελούν τροχοπέδη για όλους. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στα δημοφιλή νησιά για τα μεγάλα πορτοφόλια, όπως Μύκονος και Σαντορίνη, αλλά και σε προορισμούς που απευθύνονται στην μεσαία τάξη.
Χαρακτηριστικό είναι ότι για να ταξιδέψει φέτος μια τετραμελής οικογένεια στην Σίφνο, σε οικονομική θέση και με ΙΧ, θέλει μετ’ επιστροφής 650 ευρώ. Ενα ποσό, αυξημένο κατά 25% από πέρυσι, που θα την κάνει να σκεφτεί το ταξίδι δεύτερη φορά. Για να πάει η ίδια οικογένεια σε Κω και Ρόδο, με καμπίνα και ΙΧ, ο λογαριασμός, πάντα μετ ‘επιστροφής ανεβαίνει στα 800 ευρώ, για Χίο και Μυτιλήνη φτάνει τα 850 ευρώ, ενώ για Κρήτη, κινείται σε πάνω από 500 ευρώ. Για όλους τους νησιωτικούς προορισμούς τα ναύλα φέτος είναι αυξημένα κατά 25%-30%.
Αλλά και για συντομότερες διαδρομές, όπως η Νάξος η ίδια οικογένεια (μαζί με αυτοκίνητο) θα πρέπει να προϋπολογίσει πάνω από 500 ευρώ.
Είναι ικανά τα ακριβά ακτοπλοικά να «διώξουν» τουρίστες προς άλλες μεσογειακές, ανταγωνίστριες, χώρες; Ενδείξεις μετρήσιμες ακόμη δεν υπάρχουν. Οι εσωτερικές όμως μετακινήσεις και τα ταξίδια από νησί σε νησί - island hoping - που παραδοσιακά δίνουν και το στίγμα του ελληνικού τουρισμού, και που ανέκαθεν επιβάρυναν τον προυπολογισμό, φέτος είναι παράγοντας που καθιστά για πολλούς τις διακοπές απαγορευτικές. Και αποτελούν ένα αρνητικό παράγοντα για το ελληνικό τουριστικό αφήγημα συγκριτικά με άλλες χώρες, όπως η Τουρκία, όπου ο συνδυασμός από την κατάρρευση της λίρας και την απουσία ακτοπολικών μετακινήσεων κάνει φέτος ακόμη πιο φθηνές τις διακοπές.
Αυξημένο το κόστος μετακίνησης από νησί σε νησί
To μεγαλύτερο ερώτημα, λοιπόν, το οποίο προς το παρόν δεν μπορεί να απαντηθεί,καθώς βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της φετινής τουριστικής σεζόν, είναι το τι μέλλει γενέσθαι με τους ξένους, κυρίως, τουρίστες που αποφασίζουν να περάσουν ένα χρονικό διάστημα 10-15 ημερών διακοπών σε περισσότερα από ένα νησιά, συνήθως των Κυκλάδων αλλά και της Δωδεκανήσου.
Στην περίπτωση αυτή, το κόστος ανεβαίνει σημαντικά, λόγω των επί μέρους μετακινήσεων. Να σημειωθεί ότι ένα εισιτήριο από την Πάρο προς Σαντορίνη κοστίζει από 30 ως 50 ευρώ (ανάλογα με τον τύπο του πλοίου και τον χρόνο του ταξιδιού), ενώ από την Σύρο στην Πάρο το κόστος είναι περί τα 35 ευρώ, ενώ από Σύρο για Μύκονο, για μια διαδρομή 35-40 λεπτών το εισιτήριο κοστίζει από 16 ως 38 ευρώ.
Η αύξηση 25%-30% του κόστους στις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες δημιουργεί σκεπτικισμό, ειδικά σε τουρίστες που δεν επισκέπτονται τη χώρα μας με γκρουπ αλλά κινούνται ανεξάρτητα. Υπάρχει, λοιπόν και η πιθανότητα κάποιοι να προτιμήσουν άλλη μεσογειακή χώρα, ανταγωνίστρια μας, όπως για παράδειγμα την Ιταλία, τη Τουρκία, τη Κροατία ή την Ισπανία, όπου όλες οι επιμέρους μετακινήσεις είναι χερσαίες και η τιμή της βενζίνης είναι χαμηλότερη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Τουρκία η τιμή της βενζίνης είναι περί τα 1,45 ευρώ ανά λίτρο, ενώ και η τιμή ενοικίασης αυτοκινήτου ξεκινά από ένα εύρος 10 ως 17 ευρώ ανά ημέρα, έναντι 35 ευρώ που είναι η κατώτερη τιμή ενοικίασης στην Ελλάδα, με βάση τα στοιχεία του rentalcars.com .
Στην Ιταλία, το κόστος της ενοικίασης αυτοκινήτου είναι αρκετά μεγαλύτερο, κινείται στα 100 ευρώ ανά ημέρα, με την τιμή της βενζίνης, όμως να διαμορφώνεται χαμηλότερα από την Ελλάδα, στα 1,9 ευρώ ανά λίτρο.
Η Ισπανία είναι μάλλον λιγότερο ανταγωνιστική χώρα, σε ό,τι αφορά το κόστος των χερσαίων μετακινήσεων καθώς η χαμηλότερη τιμή ενοικίασης ενός αυτοκινήτου υπερβαίνει τα 100 ευρώ ημερησίως ενώ από την άλλη πλευρά και η τιμή της βενζίνης διαμορφώνεται σε επίπεδα λίγο χαμηλότερα της χώρας μας.
Τουρκία: Ζήτηση στα ύψη λόγω φθηνής λίρας
Η ελεύθερη πτώση της λίρας που συνεχίζεται μέσα στο 2022 καθιστά την Τουρκία έναν άκρως ελκυστικό προορισμό. Εκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού, προβλέπει ότι η γείτονα θα είναι το φετινό καλοκαίρι ο τέταρτος πιο δημοφιλής ευρωπαϊκός προορισμός για επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Η βουτιά της λίρας σε συνδυασμό με τις επενδύσεις της τουρκικής τουριστικής βιομηχανίας τα τελευταία χρόνια ανεβάζουν ψηλά τον πήχη των προσδοκιών, παρά την απουσία των Ρώσων και των Ουκρανών, δύο από τις μεγαλύτερες μέχρι πέρυσι πηγές τουριστικού εισοδήματος για τη χώρα. Στοιχεία δείχνουν ότι τον Μάιο επισκέφθηκε την χώρα ένας υπερτριπλάσιος αριθμός τουριστών σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, με τις εκτιμήσεις να θέλουν οι επιδόσεις της χώρας να επιστρέφουν σε επίπεδα 2019, όπως άλλωστε και της Ελλάδας.
Το βέβαιο είναι ότι ο ανταγωνισμός της Ελλάδας με τις φθηνότερες για διακοπές μεσογειακές χώρες, όπως η Τουρκία ή η Αίγυπτος, φέτος θα οξυνθεί περαιτέρω. Προς ώρας πάντως είναι νωρίς να εξάγει κανείς συμπεράσματα, καθώς οι υψηλές πληρότητες σχεδόν σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένης και της άγονης γραμμής ενισχύουν την εικόνα ότι οδεύουμε σε χρονιά -ρεκόρ. Από τα μέχρι στιγμής στοιχεία που έχει επεξεργαστεί ο ΣΕΤΕ, προκύπτει ότι ο δείκτης διανυκτερεύσεων σε ξενοδοχεία υπολείπεται μόλις κατά 17,6 % σε σχέση με το 2019.
Έτερο σημαντικό στοιχείο πρόσφατης έρευνας του ΣΕΤΕ δείχνει ότι ο δείκτης της καλής φήμης της Ελλάδας ως τουριστικός προορισμός, μπορεί, λόγω του πολέμου της Ουκρανίας, να έπεσε τον Απρίλιο στο 61, δηλαδή 12 μονάδες πιό κάτω από τον Μάρτιο, εντούτοις, όμως, παραμένει πιό πάνω από την Ισπανία και την Πορτογαλία.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η Ελλάδα παραμένει η υπ' άριθμόν ένα επιλογή για διακοπές συνταξιούχων, ενώ υπερβαίνει κατά 0,5 μονάδες τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε ό,τι αφορά τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Η εν λόγω έρευνα βασίζεται σε στοιχεία από αξιολογήσεις που έχουν κάνει επισκέπτες στην Ελλάδα, αναφορικά με την τουριστική τους εμπειρία. Τα στοιχεία έχουν προκύψει από πηγές κοινωνικών δικτύων (social media) και ταξιδιωτικούς ιστότοπους (ΟΤΑs).
Δεν αρκεί, όμως, μόνο η έξωθεν καλή μαρτυρία. Η προσέλκυση τουρισμού σε μία άκρως ανταγωνιστική εποχή, με τον πληθωρισμό και την ακρίβεια στα ύψη απαιτεί και ανταγωνιστικές τιμές, ειδικά όταν ο πήχυς είναι ψηλά. Και τα μεταφορικά δεν πρέπει να εξαιρούνται από τον κανόνα, όταν οι ακτοπλοικές μετακινήσεις θεωρούνται αναπόσπαστο κομμάτι των διακοπών σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα.
