Μία χαραμάδα ελπίδας αλλά και πολλούς κινδύνους κρύβουν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό και οι εκτιμήσεις των ειδικών για την ακρίβεια, αν και ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανατρέψει τα δεδομένα. Όπως ανακοίνωσε χθες η Eurostat, ο δείκτης γενικού πληθωρισμού στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 7,4% τον Μάρτιο, έναντι των προκαταρκτικών εκτιμήσεων που έκαναν λόγο για 7,5%. Παρά την οριακή βελτίωση, παραμένει στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί στην ιστορία του ευρώ.
Το βασικό σενάριο των αναλυτών σήμερα προβλέπει ότι οι αυξήσεις στις τιμές, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται στους δείκτες γενικού και δομικού πληθωρισμού, θα συνεχιστούν τους επόμενους μήνες, επιφέροντας μεγάλο πλήγμα στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Η κορύφωση του πληθωρισμού τοποθετείται λίγο πάνω από το 8% μέσα στο καλοκαίρι. Αποτέλεσμα θα είναι να δούμε μεγάλη πτώση στην καταναλωτική δαπάνη φέτος, ως απόρροια και της αβεβαιότητας. Έτσι το 2022 είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει έτος στασιμοπληθωρισμού για την Ευρωζώνη, που σημαίνει ότι η ανάπτυξη θα κινηθεί σε πολύ… ρηχά νερά σε σύγκριση με τον πληθωρισμό.
Εκεί που αρχίζει να φαίνεται μία χαραμάδα ελπίδας είναι ο ενεργειακός πληθωρισμός. Σύμφωνα με την Capital Economics, το φαινόμενο δεν θα συνεχίσει να κλιμακώνεται για πολύ. Οι αναλυτές της βρετανικής εταιρείας μελετών υποστηρίζουν ότι η άνοδος των ενεργειακών τιμών σε ετήσια βάση σύγκρισης έχει πιθανότατα κορυφωθεί, υποδεικνύοντας ότι οι αυξήσεις στα καύσιμα θα αρχίσουν σύντομα να υποχωρούν. Ανάλογη θα είναι και η εξέλιξη των τιμών στους λογαριασμούς φυσικού αερίου και ρεύματος των νοικοκυριών της Ευρωζώνης.
Βέβαια, το γεγονός ότι ο ενεργειακός πληθωρισμός θα σταματήσει να ανεβαίνει δεν σημαίνει ότι θα επιστρέψουν σύντομα οι τιμές στα προ κρίσης επίπεδα. Στην ουσία, αναμένεται να σταματήσουν οι αυξήσεις και όχι να δούμε μειώσεις. Οι συνθήκες δε, που έχουν διαμορφωθεί, είναι τέτοιες που εκτιμάται ότι ο ενεργειακός πληθωρισμός θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα τουλάχιστον έως τον Οκτώβριο. Αυτό σημαίνει ότι κάθε μήνα στο επόμενο εξάμηνο οι τιμές της ενέργειας θα είναι πολύ υψηλότερες από τις αντίστοιχες περσινές. Για παράδειγμα, οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν κατά 44% τον Μάρτιο, έναντι του Μαρτίου 2021 και κάπως έτσι να συνεχιστεί η τάση.
Και επειδή διανύουμε μία περίοδο που δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία μπορεί να αλλάξει προς το χειρότερο την κατάσταση. Αν ο πόλεμος συνεχιστεί και η Δύση επιβάλει νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας στο μέλλον, πόσω μάλλον αν φτάσουμε στο σημείο να διακοπεί πλήρως η ροή ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, τα πάντα θα ανατραπούν και η άνοδος των τιμών δεν θα έχει ταβάνι.
Ο πληθωρισμός όμως δεν εξαρτάται μόνο από την ενέργεια. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει μεγάλη διαταραχή στην αγορά αγροτικών προϊόντων κάνοντας αρκετούς αναλυτές να μιλούν μέχρι και για παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Σαν αν μην έφτανε αυτό, το αυστηρό lockdown στη Σαγκάη αυξάνει τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και κάπως έτσι συντηρείται η απειλή της ακρίβειας. Στην Ευρωζώνη, προβλέπεται πλέον ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων θα φτάσει στο 5,5% τους καλοκαιρινούς μήνες.
Επίσης, υπάρχει ο δομικός πληθωρισμός που εξαιρεί ορισμένα από τα πιο ευμετάβλητα στοιχεία της ενέργειας και των τροφίμων που και αυτός αναμένεται να κινηθεί ανοδικά τους επόμενους μήνες. Υπάρχει δε, ένα σημείο που προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Η Capital Economics χωρίζει τους παράγοντες που ευθύνονται για τον δομικό πληθωρισμό σε τρεις κατηγορίες: α) το άνοιγμα της οικονομίας μετά την πανδημία, β) τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και γ) οι υπόλοιποι παράγοντες. Η συνεισφορά της κατηγορίας «άλλοι παράγοντες» διαμορφώνεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008, γεγονός που υποδεικνύει ότι η ακρίβεια που βιώνουμε σήμερα δύσκολα θα αντιστραφεί.
