Η αμερικανική McKinsey είναι ίσως η πιο γνωστή εταιρεία παροχής επιχειρηματικών συμβουλών στον κόσμο. Παρέχει συμβουλές, κυρίως σε οικονομικά και οργανωτικά θέματα σε επιχειρήσεις, κυβερνήσεις και άλλους οργανισμούς σε όλο τον κόσμο. Στα πλαίσια του Thrive 2022, μίας από τις πολλές εκδηλώσει που οργανώνει η εταιρεία, ο Ziad Haider, διεθνής διευθυντής του τμήματος γεωπολιτικού ρίσκου της McKinsey είχε μία τηλεδιάσκεψη με τρεις ανώτατους αξιωματούχους μεγάλων αμερικανικών επιχειρήσεων με ευρύτατη διεθνή παρουσία, κάποια στιγμή στο τέλος του περασμένου Νοεμβρίου.
Οι επιχειρήσεις ήταν η Google, τεχνολογικός κολοσσός και μέρος της Alphabet (GOOGL NASDAQ), η μεγάλη φαρμακευτική εταιρεία Pfizer (PFE NYSE) και η μεγάλη εταιρεία σχεδιασμού και παραγωγής μικροεπεξεργαστών Intel (INTC NASDAQ).
Οι τρεις αξιωματούχοι ήταν ο Karan Bhatia, προϊστάμενος του τμήματος σχέσεων με κυβερνήσεις στην Google, η Sally Susman, προϊστάμενη του τμήματος εταιρικών υποθέσεων στην Pfizer και ο Bruce Andrews, προϊστάμενος του τμήματος σχέσεων με κυβερνήσεις στην Intel. Το θέμα της συζήτησης ήταν οι γεωπολιτικές προκλήσεις που εκτιμούσαν πως θα αντιμετωπίσουν μέσα στο 2023.
Παρά το γεγονός πως το αντικείμενο εργασιών κάθε εταιρείας είναι αρκετά διαφορετικό, τα περισσότερα από τα προβλήματα που φαίνεται να τις απασχολούν είναι κοινά και για τις τρεις, και έχουν άμεση σχέση με γεγονότα που ζήσαμε την τελευταία τριετία. Η ανησυχία τους για την ασφάλεια των εφοδιαστικών τους αλυσίδων είναι ένα από αυτά. Η μεγάλη αναταραχή, αρχικά λόγω της πανδημίας και αργότερα εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, έχει κάνει τις διεθνείς επιχειρήσεις να πάρουν πολύ στα σοβαρά αυτό το θέμα.
Την σπουδαιότητα του ζητήματος περιέγραψε καλύτερα ο Bruce Andrews της Intel, ο οποίος είπε πως η εταιρεία του κατάλαβε πόσο αναγκαίο είναι να εξασφαλίσει πως θα μπορεί να ανταπεξέρχεται σε μεγάλες ξαφνικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της. Το ενδιαφέρον εδώ είναι πως ο Andrews δεν αναφέρθηκε μόνο στις εφοδιαστικές αλυσίδες αλλά και στην παραγωγική διαδικασία κάθε επιχείρησης, τον τρόπο με τον οποίον πουλά τα προϊόντα της, ακόμα και στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης.
Όπως τόνισε, σε όλους αυτούς τους τομείς η εταιρεία του (και κάθε εταιρεία) πρέπει να φροντίσει να έχει ανθεκτικότητα και να είναι προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει έκτακτες καταστάσεις όπως ελλείψεις βασικών απαραίτητων ειδών. Όπως ομολόγησε, αυτός ο τρόπος λειτουργίας είναι εντελώς διαφορετικός από αυτό που είχαν συνηθίσει για πάρα πολλά χρόνια με την παγκοσμιοποίηση και την ευκολία και ασφάλεια που χαρακτήριζαν την λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Με τις συνέπειες των δύο σημαντικών γεγονότων της τελευταίας τριετίας, του πολέμου και της πανδημίας έχει άμεση σχέση και το επόμενο πολύ σημαντικό θέμα: η σπουδαιότητα και η αναγκαιότητα που απέκτησε ξαφνικά η αλληλεπίδραση των επιχειρήσεων με τις κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Η Sally Susman της Pfizer επισήμανε το πόσο σημαντικό έγινε αυτό ξαφνικά λόγω της πανδημίας και της ανάγκης για την παρασκευή και διανομή των εμβολίων και πρόσθεσε πως η εκτίμησή της είναι πως η στενή συνεργασία με τις κυβερνήσεις είναι μία τάση που όχι μόνο δεν θα εξασθενήσει αλλά θα γίνεται πιο σημαντική με την πάροδο του χρόνου.
Στο ζήτημα της συνεργασίας με τις κυβερνήσεις αναφέρθηκε και ο Bruce Andrews της Intel, από άλλο πρίσμα όμως. Αυτό της υποχρέωσης της εταιρείας του, και πλήθους άλλων, να βρίσκονται σε συνεχή στενή επαφή με τις κυβερνήσεις καθώς πλήθος απαγορεύσεων, κυρώσεων, εξαιρέσεων και άλλων εκτάκτων μέτρων τέθηκαν σε εφαρμογή εξαιτίας του πολέμου και δεν φαίνεται πως θα σταματήσουν σύντομα να ισχύουν.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους περιορισμούς στις πωλήσεις τεχνολογικών προϊόντων στην Κίνα, ειδικά στους μικροεπεξεργαστές τους οποίους κατασκευάζει η Intel. Οι προβληματισμοί του Karan Bhatia της Google σχετικά με τις κυβερνήσεις έχουν να κάνουν περισσότερο με την συνεχή αλλαγή κανονισμών και την τάση των κυβερνήσεων να παρεμβαίνουν όλο και περισσότερο στον τομέα της λειτουργίας του διαδικτύου. Όπως είπε, το να πρέπει να τηρείς ταυτόχρονα δεκάδες διαφορετικούς κανονισμούς πάνω στο ίδιο ακριβώς αντικείμενο είναι μία πολύ δύσκολη δουλειά που φαίνεται πως θα γίνει ακόμα δυσκολότερη.
Παραμένοντας στο διαδίκτυο, η κυκλοφορία ψεύτικών πληροφοριών ή ειδήσεων είναι μία μεγάλη πρόκληση που απασχολεί πάρα πολύ την Pfizer και την Google. Η Susman της Pfizer επισήμανε πως η εταιρεία της έχει υποχρεωθεί να αναλάβει έναν ρόλο εκπαιδευτή για τους πολίτες και το ευρύ κοινό στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την παραπληροφόρηση και τις κακόβουλες διαδόσεις.
Η παραπληροφόρηση απασχόλησε πάρα πολύ την Google και θα συνεχίσει να την απασχολεί όλο και περισσότερο καθώς μέσα από τις υπηρεσίες της διακινείται ένας μεγάλος όγκος ψευδών πληροφοριών. Μία από τις μεθόδους που έχει αρχίσει να χρησιμοποιεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι η συνεργασία με τους υπαλλήλους της, κυρίως έξω από τις ΗΠΑ, για τον εντοπισμό των πιθανών εστιών παραπληροφόρησης.
Εκτός όμως από την παραπληροφόρηση υπάρχει και η πληροφόρηση. Ο Andrews της Intel επισήμανε πόσο πιο απαιτητική δουλειά έχει γίνει πλέον η συγκέντρωση και η εκτίμηση πληροφοριών από όλον τον κόσμο. Όπως εξήγησε, ο κόσμος έχει αλλάξει πλέον και δεν αρκεί η παρακολούθηση των εξελίξεων μόνο στις ΗΠΑ και κάποιες άλλες μεγάλες αγορές.
Ο κόσμος έχει γίνει πλέον πολυπολικός (multipolar) και μία επιχείρηση είναι πλέον αναγκασμένη εκ των πραγμάτων να παρακολουθεί ταυτόχρονα το τι γίνεται σε ένα πολύ μεγάλο πλήθος χωρών. Για το ίδιο θέμα, η Susman της Pfizer παρατήρησε πως πολλά μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζονται από προκαταλήψεις, κάτι που έχει κάνει αναγκαία την ύπαρξη πρωτογενών πηγών ειδήσεων για μία επιχείρηση σαν την δική της. Την σημασία της σωστής και «ολιστικής» ενημέρωσης τόνισε και ο Bhatia της Google.
Στο τέλος της συζήτησης, οι τρεις αξιωματούχοι αναφέρθηκαν στις μεγαλύτερες ανησυχίες τους για το 2023. Για την Sally Susman της Pfizer, ο μεγαλύτερος κίνδυνος έχει σχέση με το φαινόμενο της παραπληροφόρησης. Όπως είπε, η δημιουργία αμφιβολιών γύρω από την επιστημονική αλήθεια μπορεί να φέρει τον κόσμο σε μία πραγματικά φρικτή κατάσταση. Ο Karan Bhatia της Google αποκάλυψε πως αυτό που τον απασχολεί πάνω απ’ όλα είναι οι συνεχείς περιορισμοί που επιβάλλονται στην λειτουργία του διαδικτύου.
Το γεγονός πως οι περιορισμοί είναι διαφορετικοί από χώρα σε χώρα μπορεί να οδηγήσει στην «διάσπαση» του internet και στην σταδιακή απώλεια των ευεργετικών συνεπειών του παγκόσμιου ελεύθερου και ομογενούς διαδικτύου τις οποίες έχουμε μάθει να απολαμβάνουμε τα τελευταία 15 με 20 χρόνια. Όσο για τον Bruce Andrews της Intel, είπε πως βλέπει σαν εφιάλτη την προοπτική σημαντικής χειροτέρευσης των σχέσεων μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων της εποχής, της Κίνας και των ΗΠΑ. Όπως είπε, μία τέτοια εξέλιξη δεν θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα μόνο στην παγκόσμια επιχειρηματική κοινότητα αλλά και στην παγκόσμια σταθερότητα.
Τέτοιες συζητήσεις είναι πάντα διαφωτιστικές γιατί μας δίνουν την δυνατότητα να αντιληφθούμε τον τρόπο που σκέπτονται τα στελέχη των μεγάλων επιχειρήσεων και στην συγκεκριμένη περίπτωση, τι είναι αυτό που τους κρατά ξύπνιους τα βράδια. Πρέπει να ομολογήσουμε πως τα περισσότερα από αυτά μπορεί να μην κρατάνε και εμάς ξύπνιους αλλά σίγουρα δεν μας είναι καθόλου ξένα.
