Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε τη Δευτέρα πως σχεδιάζει να καταστήσει την οικονομία της ικανή να ζήσει χωρίς τη στήριξη του πετρελαίου μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια, σε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο για μια χώρα η οποία εξάγει «μαύρο χρυσό» περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη στον κόσμο.
Το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας ενέκρινε το λεγόμενο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων «Saudi Vision 2030», το οποίο στοχεύει στη μείωση της εξάρτησης της οικονομίας από τα έσοδα της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Πρόκειται για μια αρκετά μεγάλη πρόκληση, καθώς ακόμα και εν μέσω της κατακόρυφης πτώσης των τιμών πετρελαίου στα μέσα του 2014, η Σαουδική Αραβία άντλησε από το πετρέλαιο το 70% των συνολικών εσόδων.
«Έως το 2020, θα είμαστε σε θέση να ζούμε χωρίς το πετρέλαιο», δήλωσε ο αναπληρωτής διάδοχος του θρόνου, Mohammed bin Salman, σχεδόν οκτώ δεκαετίες έπειτα από την ανακάλυψη του πετρελαίου στη χώρα.
Σύμφωνα με το marketwatch, η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας δεν πυροδοτήθηκε μόνο εξαιτίας της συρρίκνωσης των τιμών.
1) Απώλεια του ελέγχου
Η επιρροή της Σαουδικής Αραβίας στην αγορά του πετρελαίου έχει συρρικνωθεί εδώ και καιρό και εκείνη το ξέρει. Βλέπει την ικανότητά της να ελέγχει τις τιμές να εξαφανίζεται και για την «κυβέρνηση της χώρας ο μη έλεγχος της μακροπρόθεσμης τιμής του πετρελαίου είναι σχεδόν ταυτόσημος με τον μη έλεγχο της μακροπρόθεσμης οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας».
Ωστόσο, η απώλεια του ελέγχου δεν οφείλεται μόνο στη συρρίκνωση των τιμών του πετρελαίου, με την αποτυχία συνεννόησης μεταξύ των πετρελαιοπαραγωγών χωρών εντός και εκτός του Οργανισμού Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC) να συντηρεί τη διαμάχη για τις τιμές και τα μερίδια αγοράς.
Με αυτά τα δεδομένα, οι Σαουδάραβες «βλέπουν» πως η κανονικότητα των τιμών του πετρελαίου κινείται στα 45 με 65 δολάρια το βαρέλι.
2) Περισσότερες μάχες για τα μερίδια αγοράς
Τα μεγάλα πετρελαιοπαραγωγά κράτη είναι διστακτικά στη μείωση της παραγωγής πετρελαίου καθώς ο φόβος της απώλειας μεριδίων αγοράς ξεπερνά τη βύθιση των τιμών και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της της Σαουδικής Αραβίας αναδεικνύει ότι αυτές οι μάχες για τα μερίδια θα συνεχιστούν.
Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι η Σαουδική Αραβία θα διατηρήσει την τρέχουσα πολιτική της στις αγορές πετρελαίου, θα υπερασπιστεί το μερίδιο αγοράς και θα αγνοήσει τα αιτήματα μείωσης της παραγωγής.
Το «Saudi Vision 2030» δείχνει ότι η χώρα αντιλαμβάνεται το «σκοτεινό τοπίο» του κλάδου της ενέργειας και σχεδιάζει να κάνει κάτι για να απομακρυνθεί από αυτή, αναφέρουν αναλυτές.
3) Σε κίνδυνο τα πετροδολάρια;
Πίσω στη δεκαετία του '70 η Σαουδική Αραβία αποφάσισε να τιμολογήσει τις πωλήσεις πετρελαίου σε δολάρια σε αντάλλαγμα στρατιωτικής στήριξης. Αυτό σήμαινε πως όποια χώρα ήθελε να αγοράσει πετρέλαιο από εκείνη έπρεπε να αγοράσει πρώτα δολάρια προκειμένου να γίνει η συναλλαγή.
Ωστόσο, η σχέση της Σαουδικής Αραβίας με τις ΗΠΑ δέχθηκε πλήγμα, ιδιαίτερα όταν τα δυτικά κράτη κατέληξαν σε συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Πλέον, η αμερικανική Γερουσία εξετάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης των εξαγωγών όπλων ή επιβολής ορίων για τη Σαουδική Αραβία.
Η στρατιωτική στήριξη ήταν το «καρότο» που προσέφεραν οι ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία προκειμένου να επιτραπούν τα πετροδολάρια.
4) Ζήτηση
Όπως αναφέρεται και στο πρόγραμμα «Saudi Vision 2030» ο κόσμος δεν χρειάζεται πλέον όσο πετρέλαιο χρειαζόταν παλιά.
Παράλληλα, η μεταρρύθμιση για τη μετανάστευση θα οδηγήσει περισσότερα εργατικά χέρια στη χώρα, στηρίζοντας τη μετάβαση από το πετρέλαιο σε άλλα προϊόντα.
«Η ανακοίνωση δεν αλλάζει άμεσα τις κινήσεις του αργού πετρελαίου άμεσα, καθώς όπως φαίνεται η κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου το 2014 πυροδοτήθηκε από όταν κορυφώθηκε η ζήτηση».
Επομένως το σχέδιο μεταρρυθμίσεων της Σαουδικής Αραβίας ήρθε πάνω στην ώρα.
