Μπορεί τα υψηλά επιτόκια να είναι… του διαβόλου, όπως συνήθιζε τα τελευταία χρόνια να δηλώνει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο, βλέποντας την τουρκική οικονομία να βυθίζεται και χωρίς να έχει πλέον μπροστά του τον κίνδυνο εκλογικής ήττας, ο Τούρκος πρόεδρος αφήνει τον Μεχμέτ Σιμσέκ να εφαρμόζει ορθόδοξες πολιτικές.
Μήπως όμως είναι αργά; Το country risk υποχωρεί όσο εφαρμόζονται ορθόδοξες πολιτικές, ωστόσο ο πληθωρισμός συνεχίζει να ροκανίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και η τουρκική λίρα συνεχίζει την κατρακύλα, αδυνατώντας να σταθεροποιηθεί και φτάνοντας στις 28,8 λίρες/δολάριο όταν πέρσι τέτοια εποχή η ισοτιμία ήταν 18,6 λίρες/δολάριο.
Ξαφνικά, ο Ερντογάν υπερηφανεύεται για το πρόγραμμα καταπολέμησης του πληθωρισμού που εφαρμόζει η κυβέρνησή του και προχθές δήλωσε ότι η τουρκική οικονομία θα εισέλθει σε έναν ενάρετο κύκλο, ενώ θα σταματήσει και η υποτίμηση της τουρκικής λίρας. Η χθεσινή απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας (CBRT) να αυξήσει το βασικό επιτόκιο κατά 500 μονάδες βάσης (ή 5 ποσοστιαίες μονάδες) στο 40%, ξεπερνώντας μάλιστα τις προσδοκίες των διεθνών αναλυτών κατά 2,5%, δείχνει τη μεγάλη στροφή που έχει κάνει, μετά τις εκλογές του περασμένου Μαΐου, ο Ερντογάν στην οικονομική του πολιτική.
Τα προηγούμενα χρόνια και παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός είχε φτάσει να καλπάζει για πολύ καιρό με ρυθμό έως και άνω του 85%, ο Τούρκος πρόεδρος δεν ήθελε να ακούει για αυξήσεις επιτοκίων και απέλυε όποιον κεντρικό τραπεζίτη τολμούσε να του φέρει αντίρρηση. Πλησιάζοντας στο 2023 και στο δρόμο προς τις κάλπες, ο Ερντογάν ενώ γνώριζε ότι η ακρίβεια φτωχοποιούσε ολοένα και περισσότερο τον πληθυσμό, πίστευε πως αν εφάρμοζε πιο σφιχτή πολιτική θα κινδύνευε να χάσει τις εκλογές. Πόνταρε, λοιπόν, στην ανάπτυξη με κάθε κόστος, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να κρύψει, τουλάχιστον έως την εκλογική αναμέτρηση, τα μεγάλα προβλήματα.
Ο Ερντογάν επανεξελέγη πρόεδρος και πλέον είναι ένας… κανονικός σουλτάνος, έχοντας συγκεντρώσει περισσότερες εξουσίες από ποτέ. Η πιο εντυπωσιακή μετεκλογική κίνησή του ήταν αναμφίβολα η επιλογή του Μεχμέτ Σιμσέκ στο τιμόνι του υπουργείου Οικονομικών. Του ανθρώπου που βρισκόταν στην ίδια θέση όταν η οικονομία της Τουρκίας… έβγαζε φωτιές την περίοδο 2009-2015. Παράλληλα, απολύθηκε ο Σαχάπ Καβτζίογλου από την κεντρική τράπεζα, αποδεικνύοντας ότι ο Ερντογάν τον είχε βάλει σε αυτή τη θέση μόνο και μόνο για να υλοποιήσει τις ανορθόδοξες μειώσεις επιτοκίων που οι σοβαροί οικονομολόγοι τον συμβούλευαν να μην κάνει.
Το θέμα είναι αν η τουρκική οικονομία προλαβαίνει να… σωθεί. Οι ειδικοί έχουν καλωσορίσει τη στροφή του Ερντογάν αλλά προειδοποιούν ότι η διαδικασία κατά την οποία θα διορθωθούν οι κακές πολιτικές επιλογές του παρελθόντος θα είναι δύσκολη και επίπονη για όλους. Ενδεικτικά της τραγικής κατάστασης που επικρατεί στην Τουρκία είναι τα στοιχεία που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας και δείχνουν ότι οι Τούρκοι πιστεύουν ότι δεν έχουν καμία ελπίδα να αγοράσουν σπίτι η αυτοκίνητο τον επόμενο χρόνο.
Ενώ ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης ενισχύθηκε στο 75,5 τον Νοέμβριο, παραμένει χαμηλότερα από το επίπεδο που βρισκόταν πριν από ένα χρόνο και κρύβει την πολύ κακή ψυχολογία των Τούρκων πολιτών. Στους επί μέρους δείκτες, ο δείκτης της προσδοκίας αγοράς σπιτιού μέσα στους επόμενους 12 μήνες διαμορφώθηκε στο 8,4 που αν λάβουμε υπόψη ότι η βάση αξίας είναι το 100, αντανακλά την απελπιστική κατάσταση των νοικοκυριών. Την ίδια ώρα, ο δείκτης που καταγράφει την πιθανότητα αγοράς αυτοκινήτου μέσα στους επόμενους 12 μήνες, ενώ ενισχύθηκε στο 15,5 τον Νοέμβριο είναι ο δεύτερος χαμηλότερος δείκτης εμπιστοσύνης μετά την αγορά σπιτιού.
