Την ώρα που η κυβέρνηση και εκπρόσωποι των δανειστών γράφουν τους νέους κανόνες για τη διαχείριση των προβληματικών δανείων και το πλαίσιο προστασίας δανειοληπτών από πλειστηριασμούς, στο τραπεζικό παρασκήνιο «επωάζονται» deal μεγάλης κλίμακας για την πώληση ή διαχείριση προβληματικών δανείων από εξειδικευμένους διεθνείς «παίκτες».
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, ανεξάρτητα από τα «ψιλά γράμματα» της συμφωνίας κυβέρνησης - θεσμών για τους νέους κανόνες παιχνιδιού, το νέο πλαίσιο που άρχισε να διαμορφώνεται ήδη από το καλοκαίρι, με το τρίτο μνημόνιο, στέλνει στους ενδιαφερόμενους από το εξωτερικό ένα σαφές μήνυμα: η Ελλάδα είναι “open for business”, καθώς βγαίνουν από τη μέση τα εμπόδια, που προβλημάτιζαν τις ειδικές εταιρείες διαχείρισης δανείων (μια μορφή εξελιγμένων εισπρακτικών εταιρειών) και τα εξειδικευμένα hedge funds.
Με τους νέους περιορισμούς που θα τεθούν για τη δικαστική προστασία της κύριας κατοικίας από πλειστηριασμούς, η εμβέλεια εφαρμογής του νόμου Κατσέλη περιορίζεται δραστικά και γίνεται ευκολότερη η άσκηση πίεσης από τους πιστωτές για εξυπηρέτηση των δανείων, με «μοχλό» και την απειλή πλειστηριασμού. Σημειωτέον ότι ήδη οι πλειστηριασμοί, με τις αλλαγές που έγιναν το καλοκαίρι -κυριότερη εξ αυτών η εκποίηση στην εμπορική αξία- έχουν απλουστευθεί σημαντικά.
Επιπλέον, ακόμη και αν υπάρξουν ορισμένοι περιορισμοί -π.χ., αν γίνει δεκτή η κυβερνητική πρόταση να πωλούνται σε επενδυτές μόνο μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια- το νέο θεσμικό πλαίσιο θα επιτρέψει χωρίς νομικά εμπόδια τις αγοραπωλησίες δανείων.
Με αυτά τα δεδομένα και καθώς οι τράπεζες βρίσκονται σε ασφυκτική πίεση να «γυρίσουν» δάνεια από την κατηγορία των «κόκκινων» στην κατηγορία των εξυπηρετούμενων, ή ακόμη και να «ξεφορτωθούν» από τους ισολογισμούς τους προβληματικά δάνεια (κυρίως μεγάλων επιχειρήσεων) δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι κάνει πάλι την εμφάνισή του στην ελληνική αγορά ένα από τα μεγαλύτερα διεθνή private equity fund, που ειδικεύεται σε εταιρικές εξαγορές και αναδιαρθρώσεις, το αμερικανικό KKR.
Το αμερικανικό fund, που έγινε παγκοσμίως γνωστό από την εξαγορά της καπνοβιομηχανίας RJR Nabisco, το 1988, διαπραγματεύεται, σύμφωνα με πληροφορίες, την εξαγορά μεγάλης αξίας χαρτοφυλακίου επιχειρηματικών δανείων της Eurobank.
Το deal θα γίνει, ασφαλώς, σε «χτυπημένη» τιμή, έναντι της ονομαστικής αξίας των δανείων, ενώ η KKR αναμένεται να δεσμεύσει ένα σημαντικό ποσό για να προσφέρει χρηματοδότηση στις εταιρείες που έχουν λάβει τα δάνεια, στο πλαίσιο ενεργειών για την αναδιάρθρωσή τους.
Το ενδιαφέρον του αμερικανικού fund για την ελληνική αγορά μεγάλων επιχειρηματικών δανείων δεν είναι νέο. Τον Δεκέμβριο του 2014 είχε συνάψει συμφωνία 1,2 δισ. ευρώ με την Τράπεζα Πειραιώς για ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο προβληματικών επιχειρηματικών δανείων, αλλά τέσσερις μήνες αργότερα το deal ματαιώθηκε, πιθανότατα εξαιτίας της γενικότερης αβεβαιότητας που υπήρχε τότε για το μέλλον της Ελλάδας στην ευρωζώνη.
Συμφωνίες της ίδιας μορφής, για το «ξεφόρτωμα» μεγάλων επιχειρηματικών δανείων αναμένεται να κλείσουν αρκετές το προσεχές διάστημα, καθώς οι τράπεζες δεν έχουν την επάρκεια, ούτε και τη ρευστότητα, για να προωθήσουν οι ίδιες τις διαδικασίες αναδιάρθρωσης των προβληματικών επιχειρήσεων.
Για τα «μικρά» δάνεια, στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά, οι τράπεζες φαίνεται ότι επιλέγουν μια διαφορετική λύση: δεν θα τα «ξεφορτωθούν», εκποιώντας τα σε χαμηλές τιμές σε επενδυτικά σχήματα.
Όσα ακούγονται για «γύπες» που θα αγοράσουν δάνεια και θα πάρουν τα σπίτια των Ελλήνων, είναι μύθος, λένε τραπεζικά στελέχη, αφού και για τις τράπεζες είναι εντελώς ασύμφορη μια τέτοια μαζική εκποίηση μικρών δανείων, για τα οποία δεν προσφέρονται δελεαστικές τιμές.
Η λύση που θα ακολουθηθεί για αυτή την κατηγορία δανείων είναι η συνεργασία με «προχωρημένες» εισπρακτικές εταιρείες της διεθνούς αγοράς, που θα αναλάβουν να διαχειρισθούν τα δάνεια, χωρίς όμως να τα αγοράσουν.
«Πιλότος» για τέτοιες συμφωνίες είναι αυτή που έκλεισε πέρυσι η Alpha Bank με την ισπανική Aktua Financial Solutions, «καρπός» της οποίας ήταν η εταιρεία Aktua Hellas, στην οποία έχει πλειοψηφική συμμετοχή η Aktua (55%).
Σύμφωνα με πληροφορίες, και η Eurobank βρίσκεται σε συζητήσεις για να προσχωρήσει σε αυτό το σχήμα και να αναθέσει στην Aktua Hellas τη διαχείριση «κόκκινων» δανείων καταναλωτικής πίστης.
