Στα 15.435 εκατ. ευρώ ανήλθε το 2019 το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου, έναντι πλεονάσματος 13.895 εκατ. ευρώ το 2018, κατάγράφοντας αύξηση της τάξης του 11,1%, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στη μεγαλύτερη αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων (κατά 2.093 εκατ. ευρώ ή 13,0%) από αυτή των ταξιδιωτικών πληρωμών (κατά 553 εκατ. ευρώ ή 25,2%). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2019 έναντι του 2018 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 48 ευρώ ή 9,9% (2019: 535 ευρώ, 2018: 486 ευρώ), καθώς και της αύξησης της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 2,8%.
Αναλυτικότερα, αύξηση κατά 10,2% παρουσίασε η δαπάνη ανά διανυκτέρευση (2019: 77 ευρώ, 2018: 70 ευρώ), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής διαμορφώθηκε στις 7,0 διανυκτερεύσεις, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το 2018. Ο συνολικός αριθμός διανυκτερεύσεων το 2019 παρουσίασε αύξηση κατά 2,5% και διαμορφώθηκε στις 236.547 χιλ. διανυκτερεύσεις (2018: 230.727 χιλ. διανυκτερεύσεις).
Ταξιδιωτικές εισπράξεις
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2019 διαμορφώθηκαν στα 18.179 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13,0% σε σύγκριση με το 2018. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 κατά 11,7%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 12.295 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 67,6% του συνόλου των εισπράξεων, καθώς και στην άνοδο των εισπράξεων από τους κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-28 κατά 15,9%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 5.385 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 7.732 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,9%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 4.563 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 16,8%.
Όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών, οι εισπράξεις από τη Γερμανία μειώθηκαν ελαφρά κατά 0,1% και διαμορφώθηκαν στα 2.959 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 14,2% και διαμορφώθηκαν στα 1.090 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσαν άνοδο κατά 32,4% και διαμορφώθηκαν στα 2.564 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, αύξηση κατά 14,3% παρουσίασαν οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.189 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 27,2% και διαμορφώθηκαν στα 433 εκατ. ευρώ.
Ταξιδιωτικές εισπράξεις ανά λόγο ταξιδιού
Αναφορικά με την κατανομή της ταξιδιωτικής δαπάνης μη κατοίκων στην Ελλάδα ανά λόγο ταξιδιού, ο κύριος όγκος των εισπράξεων σχετίζεται με ταξίδια για προσωπικούς λόγους, των οποίων το μερίδιο στο σύνολο των δαπανών ανήλθε σε 95,1% το 2019, έναντι 94,6% το 2018, ενώ οι συναφείς εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 13,6%. Εντός της κατηγορίας των ταξιδιών για προσωπικούς λόγους, τη μεγαλύτερη συμμετοχή στο σύνολο των δαπανών έχουν τα ταξίδια αναψυχής (2019: 87,3%, 2018: 85,3%), των οποίων οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15,7% και διαμορφώθηκαν στα 15.879 εκατ. ευρώ. Τα ταξίδια για επίσκεψη σε συγγενείς/οικογένεια αντιστοιχούν στο 4,4% του συνόλου και παρουσίασαν μείωση στις εισπράξεις τους κατά 18,6%. Αύξηση κατά 20,2% παρουσίασαν τα ταξίδια για λόγους υγείας και οι συναφείς εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 59 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι εισπράξεις από ταξίδια για επαγγελματικούς λόγους εμφάνισαν αύξηση κατά 3,0%, μειώνοντας όμως τη συμμετοχή τους στο σύνολο των εισπράξεων (2019: 4,9%, 2018: 5,4%).
Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση
Όπως προαναφέρθηκε, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση το 2019 αυξήθηκε κατά 2,8% και διαμορφώθηκε στις 34.005 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 33.072 χιλ. ταξιδιωτών το 2018. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 1,6%, ενώ αυτή μέσω οδικών σταθμών αυξήθηκε κατά 9,0%. Στη διαμόρφωση της ταξιδιωτικής κίνησης συνέβαλαν οι χώρες της ΕΕ-28, με ποσοστό συμμετοχής 64,9%, και οι χώρες εκτός της ΕΕ-28, με ποσοστό 27,3%.1 Το 2019 η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-28 αυξήθηκε κατά 3,1% σε σύγκριση με το 2018. Η εξέλιξη αυτή
οφείλεται στην αύξηση κατά 10,2% της ταξιδιωτικής κίνησης από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε στις 10.982 χιλ. ταξιδιώτες, καθώς η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ζώνης του ευρώ μειώθηκε κατά 3,2% και διαμορφώθηκε στις 11.071 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28 παρουσίασε άνοδο κατά 6,5% και διαμορφώθηκε στις 9.295 χιλ. ταξιδιώτες.
Ειδικότερα, μείωση κατά 8,1% εμφάνισε η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία, η οποία διαμορφώθηκε στις 4.026 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 1,2% και διαμορφώθηκε στις 1.542 χιλ. ταξιδιώτες. Η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο σημείωσε αύξηση κατά 18,9% και διαμορφώθηκε στις 3.499 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, η ταξιδιωτική κίνηση από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 7,4% και διαμορφώθηκε στις 1.179 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία αυξήθηκε κατά 12,1% και διαμορφώθηκε στις 583 χιλ. ταξιδιώτες.
Διανυκτερεύσεις
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 236.547 χιλ. το 2019, έναντι 230.727 χιλ. το 2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,5%. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην άνοδο κατά 10,4% των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών εκτός της ΕΕ-28, καθώς οι διανυκτερεύσεις των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-28 παρουσίασαν μικρή μείωση κατά 0,7%. Η μείωση των διανυκτερεύσεων των κατοίκων των χωρών της ΕΕ-28 είναι αποτέλεσμα της μείωσης των διανυκτερεύσεων από τις χώρες της ζώνης του ευρώ κατά 5,5%, καθώς οι διανυκτερεύσεις από τις χώρες της ΕΕ-28 εκτός της ζώνης του ευρώ αυξήθηκαν κατά 7,5%. Οι διανυκτερεύσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία μειώθηκαν κατά 12,4% και 5,8% αντιστοίχως, ενώ οι διανυκτερεύεις από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 18,0%. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-28, άνοδο κατά 6,8% παρουσίασαν οι διανυκτερεύσεις από τις ΗΠΑ, ενώ αυτές από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 17,9%.
Κρουαζιέρες
H Τράπεζα της Ελλάδος διεξάγει από το 2012 συμπληρωματική έρευνα στον τομέα της κρουαζιέρας, με σκοπό τον εμπλουτισμό των στατιστικών στοιχείων που αντλούνται από την Έρευνα Συνόρων.2 Ακολουθώντας την παγιωμένη πλέον μεθοδολογία, για το 2019 συλλέχθηκαν λεπτομερή στοιχεία από 16 ελληνικούς λιμένες, τα οποία κάλυψαν το 85,8% των συνολικών αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στη χώρα.
Κατά την επισκοπούμενη περίοδο καταγράφηκαν 3.914 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων (2018: 3.214 αφίξεις), με 5.566 χιλ. επισκέψεις επιβατών, έναντι 4.734 χιλ. επισκέψεων επιβατών το 2018. Από τη συμπληρωματική έρευνα προέκυψε ότι το 90,6% των επιβατών ήταν διερχόμενοι επισκέπτες, οι οποίοι κατά μέσο όρο πραγματοποίησαν 2,0 στάσεις σε ελληνικά λιμάνια, έναντι 1,5 στάσεων τo 2018.
Το 2019 οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν κατά 14,3% σε σύγκριση με το 2018 και ανήλθαν στα 556 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 57 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 499 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Στο Διάγραμμα 7 παρουσιάζεται η κατανομή των συνολικών εισπράξεων κρουαζιέρας ανά λιμάνι. Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 42,9% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Κέρκυρας και το λιμάνι της Σαντορίνης, με 13,5% και 10,5% των εισπράξεων αντιστοίχως. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 89,8% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 83,1% των συνολικών επισκέψεων επιβατών.
Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν κατά 10,1% και διαμορφώθηκαν στις 5.288 χιλ. διανυκτερεύσεις, επηρεάζοντας θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα. Οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας για την επισκοπούμενη περίοδο εκτιμώνται σε 2.771 χιλιάδες, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,4% σε σύγκριση με το 2018.
Ταξιδιωτικό ισοζύγιο ανά περιφέρεια
Όπως προκύπτει από την Έρευνα Συνόρων, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις (πλην κρουαζιέρας) το 2019 διαμορφώθηκαν στα 17.680 εκατ. ευρώ. Ο κύριος όγκος των εισπράξεων (Πίνακας 8), σε ποσοστό 87,8% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (5.175 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Κρήτης (3.601 εκατ. ευρώ), Περιφέρεια Αττικής (2.592 εκατ. ευρώ) Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (2.250 εκατ. ευρώ) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (1.911 εκατ. ευρώ). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 2.152 εκατ. ευρώ.
Το 2019 οι ταξιδιώτες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα πραγματοποίησαν συνολικά 36.643 χιλ. επισκέψεις στις 13 περιφέρειες της χώρας. Ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος από τη συνολική εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση, καθώς ένας ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφθεί περισσότερες από μία περιφέρειες κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του.
Ο μεγαλύτερος όγκος των επισκέψεων, σε ποσοστό 86,6% του συνόλου, πραγματοποιήθηκε σε έξι περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (6.893 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (6.761 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (5.923 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (5.288 χιλ.), Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (3.833 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (3.048 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ηπείρου, Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 4.897 χιλ. επισκέψεις.
Οι διανυκτερεύσεις ταξιδιωτών στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στις 232,464 χιλ. την επισκοπούμενη περίοδο. Σύμφωνα με την κατανομή των διανυκτερεύσεων στις 13 περιφέρειες της χώρας, το 83,9% των διανυκτερεύσεων πραγματοποιήθηκε σε πέντε περιφέρειες, ως εξής: Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (53.169 χιλ.), Περιφέρεια Κρήτης (43.256 χιλ.), Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (40.808 χιλ.), Περιφέρεια Αττικής (34.028 χιλ.) και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (23.744 χιλ.). Στο σύνολο των υπόλοιπων περιφερειών (Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Δυτικής Ελλάδας, Ηπείρου, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Δυτικής Μακεδονίας) πραγματοποιήθηκαν 37.458 χιλ. διανυκτερεύσεις.
1 Σημειώνεται ότι σε κάθε ημερήσια επίσκεψη, ανεξαρτήτως διάρκειας, αποδίδεται και μία διανυκτέρευση.
2 Επισημαίνεται ότι τα συνολικά στατιστικά στοιχεία για τις κρουαζιέρες αντλούνται από δύο πηγές πληροφόρησης και έρευνας:
α) Από την Έρευνα Συνόρων, στην οποία καταγράφονται οι ταξιδιώτες κρουαζιέρας που αναχώρησαν από κάποια πύλη εξόδου της χώρας (αεροδρόμιο, οδικό σταθμό ή λιμάνι). Σε αυτή την περίπτωση τα στατιστικά στοιχεία από κρουαζιέρες ενσωματώνονται στα συνολικά στοιχεία που εκτιμώνται από την Έρευνα Συνόρων.
β) Από συμπληρωματική έρευνα που άρχισε να διεξάγει η Τράπεζα της Ελλάδος το 2012 με βάση διοικητικά στοιχεία, όπου καταγράφονται οι υπόλοιποι ταξιδιώτες κρουαζιέρας και γίνεται διάκριση σε τρεις κύριες κατηγορίες: α) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι επιβίβασης (home port) για την πραγματοποίηση της κρουαζιέρας, β) ταξιδιώτες με ελληνικό λιμάνι αποβίβασης (last port) και γ) διερχόμενοι (transit) ταξιδιώτες, οι οποίοι πραγματοποιούν μόνο στάσεις σε ελληνικά λιμάνια.
