Αν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής υπήρξε ο Ιδρυτής του μεταπολιτευτικού οικοδομήματος, ο Ανδρέας Παπανδρέου ο Βάρδος, ο Κώστας Σημίτης ο Λογιστής, ο Αλέξης Τσίπρας θα εισέλθει στην ιστορία ως ο Μηδενιστής.
Στην Ελλάδα, και όχι μόνο, οι μεγάλες ιστορικές περίοδοι σηματοδοτούνται από κάποιο μεγάλο γεγονός, μία επανάσταση, μία πολεμική σύγκρουση, μία εξέγερση. Η ιδρυτική ιδεολογική στιγμή της μεταπολίτευσης υπήρξε μία εξέγερση, εκείνη του Πολυτεχνείου, το 1973, ενώ το ουσιαστικό τέλος της, από την άποψη της ιδεολογίας, υπήρξε ο Δεκέμβρης του 2008. Η μεταπολίτευση είχε ολοκληρώσει την πορεία της, από την ακμή της, 1974-1989, στην ωρίμανση και την παρακμή της, το 2008.
Συχνά, οι εξεγέρσεις στον δρόμο προηγούνται της πολιτικής και θεσμικής ολοκλήρωσης. Το Πολυτεχνείο, το 1973, με τα συνθήματα του, «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία», προετοίμασε ιδεολογικά την είσοδο στη μεταπολιτευτική περίοδο, μετά την αποφασιστική κατάρρευση στην Κύπρο. Ο Δεκέμβρης του 2008, με μοναδικό του αίτημα την καταστροφή, ως ο θρίαμβος του μηδενισμού, σηματοδοτεί την είσοδο της Ελλάδας στη μηδενιστική φάση της μεταπολίτευσης, που θα εκδιπλωθεί σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια μετά το 2009-2010.
Όντως, την έναρξη ή την εξάντληση μιας ιστορικής περιόδου μπορούμε να τη διαπιστώσουμε από χιλιάδες παραμέτρους, αλλά οι πιο σημαδιακές είναι οι εξεγέρσεις της. Ο Μάης του 1968 στη Γαλλία, με κεντρικό σύνθημα «Απαγορεύονται οι απαγορεύσεις», σηματοδότησε το τέλος του αυταρχικού καπιταλισμού και την είσοδο στην περίοδο της επιτρεπτικότητας. Και ίσως σήμερα, με τις γενικευμένες εξεγέρσεις των μεταναστών τρίτης γενιάς, με αποκλειστικό αντικείμενο τη γενικευμένη καταστροφή του κόσμου αυτής της επιτρεπτικότητας, να ζούμε το λυκόφως αυτής της ιστορικής περιόδου. Ίσως.
Πάντως, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, δε χωράει καμία αμφιβολία, καθώς σήμερα έχουμε εκμετρήσει όλες τις συνέπειές του, πως ο Δεκέμβρης του 2008 υπήρξε η πρώτη και μόνη μέχρι σήμερα μηδενιστική «επανάσταση» η οποία και σφράγισε το τέλος μιας ιστορικής εποχής. Έκτοτε, η Ελλάδα θα ζήσει για δέκα χρόνια μία «μηδενιστική στιγμή», μία περίοδο κατά την οποία παίχτηκε η ίδια η επιβίωσή της, με ορατό τον κίνδυνο της κατρακύλας στην κατάσταση ενός failed state.
Η εμβληματικότερη φιγούρα αυτού του μηδενισμού υπήρξε κατ’ εξοχήν ο Αλέξης Τσίπρας, με την πλήρη και απόλυτη παραθεώρηση του εθνικού συμφέροντος που τον χαρακτήριζε. Σε μία στιγμή που η Ελλάδα κινδύνευε να βυθιστεί στο βάραθρο, έκανε τα πάντα για να ανέλθει στην εξουσία και να τη διατηρήσει, ακόμα και αν θα κόστιζε την τύχη της χώρας.
Ποιος θα ξεχάσει τη στιγμή του θριάμβου του, όταν θα έλθει στην εξουσία, τον Ιανουάριο του 2015, πατώντας πάνω σε μία απάτη που έστησε μαζί με τον Καμμένο, τον Χαϊκάλη, τον Λαζόπουλο και τον γνωστό μεγαλοδημοσιογράφο;
Ποιος θα ξεχάσει ότι συντάχθηκε με τη Μέρκελ, τον Σόιμπλε και κάποιους Έλληνες ολιγάρχες που ήθελαν να ξαναρίξουν την Ελλάδα στα μνημόνια ενώ απέμενε μόνο το περιβόητο «mail Χαρδούβελη» και η οικονομία είχε αρχίσει να ανακάμπτει; Για να ανέλθει στην εξουσία και να καταστρέψει όσες προσπάθειες είχαν γίνει για την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, οδηγώντας τη στην απόλυτη απαξίωση, με τίμημα 90 δισεκατομμύρια. Ποιος θα ξεχάσει το ξεπούλημα όλων των ελληνικών τραπεζών, το Υπερταμείο και τη μεταβολή της χώρας σε ένα παίγνιο των διεθνών funds;
Ποιος θα ξεχάσει ότι μετέβαλε το κοινοβούλιο σε τσίρκο με θηριοδαμαστή τη Ζωή που σήμερα επιστρέφει; Ποιος θα ξεχάσει τον αποτρόπαιο νάρκισσο στον οποίο ανέθεσε τη διαχείριση της οικονομίας;
Και όμως, ήταν έτοιμος, μαζί με τον Λαφαζάνη, να αγκυροβολήσει τη χώρα στα λιμάνια της Πουτινίας για 5 δισεκατομμύρια δολάρια· και μας έσωσε μόνο το γεγονός ότι τον απέπεμψε ο Πούτιν, που ήθελε να εξευμενίσει τον Ολάντ και τη Μέρκελ, προκειμένου να χωνέψουν την κατοχή της Κριμαίας.
Και μόνο μετά από αυτή την αποπομπή θα «υποχρεωθεί», δήθεν, μέσα στον απόλυτο αμοραλισμό του, για να σώσει το τομάρι του, να υπογράψει το δρακόντειο τρίτο μνημόνιο του Ιουλίου του 2015.
Αν μελετήσει κανείς τις κινήσεις του, εντάσσονται όλες στην ίδια μηδενιστική λογική. Θα υπογράψει τη συνθήκη των Πρεσπών με τους χειρότερους δυνατούς όρους, μόνο και μόνο για να διασφαλίσει την εύνοια των Αμερικανών και των Γερμανών. Θα διαλύσει το εκπαιδευτικό σύστημα, επιβάλλοντας την απόλυτη αναξιοκρατία ως ρυθμιστική αρχή της εκπαίδευσης. Θα ψεύδεται με τον πιο αισχρό τρόπο για όσα συνέβησαν με την καταστροφή στο Μάτι. Θα μεταβάλει την Ελλάδα σε ένα απέραντο στρατόπεδο προσφύγων· θα αποδυναμώσει την άμυνα και τις εξοπλιστικές δαπάνες. Προπαντός δε, θα επιβάλει στο δημόσιο ήθος και στον ελληνικό λαό την αρχή «μην κάνεις Ποτέ όσα λες και υπόσχεσαι».
Δεν τον είδα ποτέ, σε οποιαδήποτε στιγμή, να προτάσσει το εθνικό συμφέρον απέναντι στο ατομικό του. Μόνο σε εκείνες τις στιγμές που αφορούσαν τη διατήρησή του στην εξουσία θα υπάρξει μία τέτοια, έστω φευγαλέα, ταύτιση, όπως οι συμφωνίες με τους Αμερικανούς για τις βάσεις και το άνοιγμα των σχέσεων με το Ισραήλ που αποτελούσε επίσης υπερατλαντική επιταγή.
Καθόλου τυχαίο, στις μέρες του, γέμισαν οι τοίχοι από το σύνθημα των «παιδιών» των αντίφα «να πεθάνει η Ελλάδα να ζήσουμε εμείς». Και καθώς απέρχεται με ένα ταραταζούμ, σχεδιάζει πάντα κάποια καινούργια κόλπα: Να πληρώσουν οι επίγονοι την κατάρρευση του οικοδομήματος που ξεκίνησε στις 21 Μαΐου· οικοδομήματος που ο ίδιος έστησε και δημιούργησε, και να επιφυλάξει στον εαυτό του τον ρόλο του μέντορα εκ του ασφαλούς και, ποιος ξέρει, του αυριανού Κιγκινάτου.
Ωστόσο, το μηδέν που εκπροσωπούσε, όταν γοήτευε και καλούσε τους Έλληνες, στην απελπισία τους, να βυθιστούν στη χοάνη του, δεν είναι πια εδώ. Τώρα που θα διαθέτει κάποιο χρόνο, ας διαβάσει το «Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ», του Όσκαρ Ουάιλντ. Ίσως του μάθει κάτι.
* Ο Γιώργος Καραμπελιάς είναι συγγραφέας και πολιτικός αναλυτής
