«Μέσω της δωρεάν τετραψήφιας γραμμής 1889 και των συμβατικών τηλεφωνικών γραμμών για την εξυπηρέτηση Ατόμων με Αναπηρίες, από τον Ιούλιο του 2019 έως σήμερα, έχουν απαντηθεί και αντιμετωπιστεί πάνω από 2.000 ερωτήματα», ανέφερε, μεταξύ άλλων, η υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδια για τις Μεταφορές, Χριστίνα Αλεξοπούλου.
Στις σημαντικότερες νομοθετικές πρωτοβουλίες και δράσεις που αφορούν την ασκούμενη κυβερνητική πολιτική σε σχέση με την Εθνική Στρατηγική έναντι των Ατόμων με Αναπηρία (ΑΜεΑ), αναφέρθηκε η υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, μιλώντας την Πέμπτη (23/05) στην κοινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Υποεπιτροπής για τα θέματα των Ατόμων με Αναπηρία που αφορούσε την υπό διαβούλευση Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024 - 2030: «Μια Ελλάδα με Όλους για Όλους».
Η Χ. Αλεξοπούλου μίλησε για την αντικατάσταση του στόλου των παλαιών λεωφορείων με νέα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας «στα οποία έχουν πλήρη πρόσβαση τα άτομα με αναπηρία. Ήδη έχουν παραληφθεί 250 νέα ηλεκτρικά λεωφορεία και από τον Ιούλιο έως τις αρχές του 2025 παραλαμβάνουμε άλλα 300 νέα οχήματα που θα κινούνται με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG). Τον Ιούλιο μάλιστα προκηρύσσεται διαγωνισμός για την προμήθεια 700 επιπλέον ηλεκτρικών οχημάτων, στα οποία θα προστεθούν τουλάχιστον ακόμη 50 οχήματα υδρογόνου».
Στη συνέχεια όπως τόνισε, «σε νομοθετικό επίπεδο μεταξύ άλλων θεσμοθετήθηκαν τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που προβλέπουν για τους φορείς εκπόνησης την υποχρέωση εξέτασης θεμάτων προσβασιμότητας και οδικής ασφάλειας, με ειδική αναφορά στα άτομα με αναπηρία και στα εμποδιζόμενα άτομα, επιψηφίστηκαν ρυθμίσεις για τον καθορισμό δικαιούχων Ενιαίας Κάρτας Διοδίων για διέλευση ΑΜεΑ και δημιουργήθηκε Μητρώο Παροχών Αναπηρίας στο οποίο καταγράφονται οι διευκολύνσεις, τα ωφελήματα και οι παροχές που δικαιούνται οι εν λόγω συμπολίτες μας».
Η υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών πρόσθεσε, πως, «συνεχίζεται η υλοποίηση της κυβερνητικής στρατηγικής για αύξηση της προσβασιμότητας και διεύρυνσης της συμπερίληψης όλων των πολιτών στις συγκοινωνίες και στις μεταφορές, ενώ προχωρά άμεσα η έκδοση του «Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ)».
«Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, λύθηκε το πρόβλημα με τον κυβισμό των αυτοκινήτων και έτσι μπορούν πλέον τα άτομα με αναπηρία να αποκτήσουν κάρτα στάθμευσης, ανεξάρτητα με τον κυβισμό του αυτοκινήτου τους.
Σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία προχωρά επίσης η δημιουργία ενιαίας ευρωπαϊκής κάρτας στάθμευσης για να μπορούν οι πολίτες με αναπηρία που ταξιδεύουν σε χώρες της Ε.Ε. να σταθμεύουν σε συγκεκριμένους κοινόχρηστους χώρους και επιλύονται ζητήματα που αφορούν στη χορήγηση δελτίου στάθμευσης στους Δικαστικούς Συμπαραστάτες που ασκούν την επιμέλεια του ΑμΕΑ»
«Αλλά και στο ίδιο το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως και στους εποπτευόμενους φορείς μας, κάνουμε πράξη πολιτικές αύξησης της προσβασιμότητας, από την επανασχεδίαση των ιστοσελίδων ως τις προσλήψεις. Έτσι, με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού, καθορίστηκαν οι θέσεις εργασίας που θα καλυφθούν ανά φορέα, κατηγορία και κλάδο/ειδικότητα, από άτομα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%», δήλωσε η Χ. Αλεξοπούλου.
Τέλος, όπως συμπληρωσε η Χ. Αλεξοπούλου: «Σε μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία που αναλάβαμε, στις αρχές του έτους. Τον περασμένο Ιανουάριο, συστάθηκε στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ειδική Επιτροπή για τη μελέτη των μέτρων που απαιτούνται, ώστε να επιτύχουμε καθολική πρόσβαση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των ΤΑΞΙ και των ΚΤΕΛ, λαμβάνοντας υπόψη και όσα ισχύουν σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία στους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς.
Σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς, με το αναπηρικό κίνημα και με την Κοινωνία των Πολιτών, υλοποιούμε στην πράξη πολιτικές που βελτιώνουν τη ζωή των συνανθρώπων μας αυτών και βρισκόμαστε στο πλάι τους, για την ικανοποίηση των αναγκών τους».
Αναλυτικά η ομιλία της Χ. Αλεξοπούλου
«Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να εξάρω την πολύ μεθοδική δουλειά που έχει γίνει στη σύνταξη του κειμένου της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024 - 2030, με συγκεκριμένες δράσεις και εμφανή στόχευση στην παραγωγή αποτελεσμάτων.
Η πλήρης συμπερίληψη της κατηγορίας αυτής των συμπολιτών μας, αποτελεί προγραμματική δέσμευση της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως έχει εκφραστεί από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, αμέσως μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας τον Ιούλιο του 2019, στο πλαίσιο της επιτελικής λειτουργίας του κράτους..
Μέσα σε λίγους μήνες αρχίσαμε να εφαρμόζουμε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης 2020-2023 για τα ΑΜεΑ και από φέτος περνάμε στην Εθνική Στρατηγική 2024-2030, την οποία συζητάμε σήμερα.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, μαζί με τους εποπτευόμενους φορείς του, συμμετέχει εξ αρχής στην προσπάθεια αυτή, με συγκεκριμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες και δράσεις.
Για την οικονομία του χρόνου θα αναφερθώ περιληπτικά μόνο στις κυριότερες από αυτές, ξεκινώντας από την αλληλεπίδραση με την Κοινωνία των Πολιτών, στην οποία αποδίδουμε πολύ υψηλή προτεραιότητα.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στατιστικά στοιχεία που τηρεί το αρμόδιο τμήμα μας, μέσω της δωρεάν τηλεφωνικής γραμμής 1889 για ΑΜεΑ και των συμβατικών τηλεφωνικών γραμμών της υπηρεσίας, από τον Ιούλιο του 2019 έως σήμερα έχουν απαντηθεί και αντιμετωπιστεί περισσότερα από 2.000 ερωτήματα και προβλήματα πολιτών με αναπηρία, είτε μιλώντας απευθείας μαζί τους, ή σε συνεργασία με τις Περιφέρειες και τους Δήμους της χώρας.
Από το 2019, επίσης, στο πλαίσιο της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, έχουμε ξεκινήσει τη διαδικασία αντικατάστασης παλαιών λεωφορείων – αρχίζοντας από όσα διαθέτουν μειωμένη ή ανύπαρκτη προσβασιμότητα – με νέα, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και πλήρως προσβάσιμα οχήματα.
Σειρά δράσεων και μεταρρυθμίσεων έχουν εισαχθεί και σε νομοθετικό ή κανονιστικό επίπεδο.
Τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), που θεσμοθετήθηκαν με τον νόμο 4784/2021, προβλέπουν για τους φορείς εκπόνησης την υποχρέωση εξέτασης θεμάτων προσβασιμότητας και οδικής ασφάλειας, με ειδική αναφορά στα άτομα με αναπηρία και στα εμποδιζόμενα άτομα. Στα ΣΒΑΚ, επίσης, με τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, εισήχθησαν διατάξεις για την ασφαλή μετακίνηση των συνανθρώπων μας με αναπηρικά αμαξίδια, όπως η κυκλοφορία των Ελαφρών Προσωπικών Ηλεκτρικών Οχημάτων (Ε.Π.Η.Ο) και η απαγόρευση στάθμευσης οχημάτων σε θέσεις που βρίσκονται «οδηγοί» τυφλών.
Με τον ν. 4782/2021 έγινε διαχωρισμός της κάρτας στάθμευσης από την κάρτα διοδίων και θεσπίσθηκε η έκδοση ενιαίας κάρτας διοδίων, μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής.
Με το άρθρο 24 του ν. 4850/2021 θεσπίστηκε η δυνατότητα ίδρυσης κέντρων αξιολόγησης ικανότητας και προετοιμασίας οδήγησης, για άτομα με κινητικά προβλήματα, από φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, με αποκλειστικό έργο την εκτίμηση δεξιοτήτων οδήγησης για συγκεκριμένες κατηγορίες ΑΜεΑ με τη χρήση ειδικών διασκευών οχημάτων, καθώς και την υπόδειξη και καταγραφή των απαιτούμενων διασκευών και βοηθημάτων οδήγησης των οδηγών αυτών.
Με τον ν. 4903/2022 ψηφίστηκαν ρυθμίσεις για τον καθορισμό δικαιούχων Ενιαίας Κάρτας Διοδίων για διέλευση Ατόμων με Αναπηρία. Με τον ν. 4961/2022 δημιουργήσαμε Μητρώο Παροχών Αναπηρίας, στο οποίο καταγράφονται οι διευκολύνσεις, τα ωφελήματα και οι παροχές που δικαιούνται οι
συμπολίτες μας αυτοί. Στις μεταφορές, ειδικότερα, υπάρχει η εγκύκλιος ΑΠ 253/30-12-22 στην οποία αναφέρονται με λεπτομέρειες τα δικαιώματα των ΑμεΑ και των συνοδών τους στις μετακινήσεις.
Η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, από τον Ιούνιο του 2023 που αναλάβαμε τα καθήκοντά μας, συνεχίζουμε την υλοποίηση της κυβερνητικής στρατηγικής για αύξηση της προσβασιμότητας και διεύρυνση της συμπερίληψης όλων των πολιτών στις συγκοινωνίες και τις μεταφορές. Εντός των πρώτων 11 μηνών της θητείας μας υλοποιήσαμε μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες και άλλες παρεμβάσεις.
Προχωρήσαμε άμεσα στην έκδοση του «Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ)». Ο νέος κανονισμός προστατεύει ρητά τα δικαιώματα των συμπολιτών μας με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα.
Επίσης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, λύθηκε το πρόβλημα με τον κυβισμό των αυτοκινήτων και έτσι μπορούν πλέον τα άτομα με αναπηρία να αποκτήσουν κάρτα στάθμευσης, ανεξάρτητα με τον κυβισμό του αυτοκινήτου τους.
Σε εξέλιξη βρίσκεται και η διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ συναρμόδιων υπουργείων για τη δημιουργία ενιαίας ευρωπαϊκής κάρτας στάθμευσης, για τους πολίτες με αναπηρία που ταξιδεύουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να μπορούν να σταθμεύουν σε συγκεκριμένους κοινοχρήστους χώρους. Αναμορφώνουμε, επίσης, το νομοθετικό πλαίσιο του Δελτίου Στάθμευσης, όπως υπαγορεύει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης 2020 – 2023 για τα δικαιώματα των ΑΜεΑ. Τα βασικά σημεία της αναμόρφωσης αφορούν στις οργανώσεις Ατόμων με Αναπηρία, που χρησιμοποιούν οχήματα για μεταφορά ή εξυπηρέτηση των μελών τους. Παράλληλα, επιλύονται θέματα που αφορούν στη χορήγηση δελτίου στάθμευσης στους Δικαστικούς Συμπαραστάτες, που ασκούν την επιμέλεια του Ατόμου με Αναπηρία, καθώς και θέματα αναφορικά με τη χορήγηση δελτίου στάθμευσης σε
περιπτώσεις που δεν υπάρχουν συγγενείς α’ ή β’ βαθμού ή και καθόλου συγγενείς και δεν υφίσταται ανάγκη δικαστικής συμπαράστασης. Επιπλέον, σε σχέση με την κίνηση οχημάτων στον δακτύλιο, εξαιρούνται από τα μέτρα περιορισμού τα επιβατηγά αυτοκίνητα, τα οποία είναι ειδικά διασκευασμένα ή μη για τη μεταφορά ΑΜεΑ, εφόσον οδηγούνται από τους ίδιους ή τους μεταφέρουν, με την προϋπόθεση ότι το Άτομο με Αναπηρία θα είναι εφοδιασμένο με Δελτίο Στάθμευσης του οχήματος. Η πρόβλεψη αυτή ικανοποιεί σχετικό αίτημα της ΕΣΑμεΑ, το οποίο έχει γίνει δεκτό από την αρμόδια υπηρεσία. Αλλά και στο ίδιο το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως και στους εποπτευόμενους φορείς μας, κάνουμε πράξη πολιτικές αύξησης της προσβασιμότητας, από την επανασχεδίαση των ιστοσελίδων ως τις προσλήψεις.
Έτσι, με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού, καθορίστηκαν οι θέσεις εργασίας που θα καλυφθούν ανά φορέα, κατηγορία και κλάδο/ειδικότητα, από άτομα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
Επιτρέψτε μου τώρα μερικές σημαντικές παρατηρήσεις σχετικά με την προσβασιμότητα στις συγκοινωνίες.
Στο πεδίο των επιβατικών μεταφορών με μέσα σταθερής τροχιάς, το μετρό είναι πλήρως προσβάσιμο, με καθημερινή επισκευαστική δραστηριότητα όπου περιστασιακά απαιτείται και διαρκή ενημέρωση του επιβατικού κοινού. Στις επιβατικές οδικές αστικές μεταφορές, το σύνολο του νέου στόλου προβλέπεται να είναι αποκλειστικά και μόνο προσβάσιμα οχήματα. Για τον σκοπό αυτό, ξεκίνησε η παραλαβή 250 νέων ηλεκτρικών λεωφορείων, τα πρώτα εκ των οποίων κυκλοφορούν ήδη στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Από τον Ιούλιο και ως τις αρχές του 2025 παραλαμβάνουμε άλλα 300 νέα οχήματα, τα οποία θα κινούνται με συμπιεσμένο φυσικό αέριο (CNG). Τον Ιούλιο, επίσης, προκηρύσσουμε τον διαγωνισμό για την προμήθεια 700 επιπλέον ηλεκτρικών οχημάτων, στα οποία θα προστεθούν τουλάχιστον 50 ακόμα οχήματα υδρογόνου. Συνολικά, ως το 2027, αντικαθιστούμε τουλάχιστον 1.300 παλαιά οχήματα – με προτεραιότητα σε όσα δεν είναι προσβάσιμα – με νέα, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, σύγχρονων τεχνικών χαρακτηριστικών και πλήρους προσβασιμότητας, όπως ανέφερα και στην αρχή της ομιλίας μου.
Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ σε μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία που αναλάβαμε, στις αρχές του έτους.
Τον περασμένο Ιανουάριο, συστάθηκε στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ειδική Επιτροπή για τη μελέτη των μέτρων που απαιτούνται, ώστε να επιτύχουμε καθολική πρόσβαση στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των ΤΑΞΙ και των ΚΤΕΛ, λαμβάνοντας υπόψη και όσα ισχύουν σχετικά με τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία στους Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς.
Στην επιτροπή αυτή, Πρόεδρος της οποίας είναι ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών κ. Γιάννης Ξιφαράς, συμμετέχουν η Προϊσταμένη του Αυτοτελούς Τμήματος Προσβασιμότητας ΑΜεΑ του Υπουργείου και εκπρόσωποι από τον ΟΑΣΑ, τον ΟΣΕΘ, την Εθνική Ομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία, την Πανελλαδική Ομοσπονδία Αυτοκινητιστών Υπεραστικών Συγκοινωνιών (Π.Ο.Α.Υ.Σ) και την Πανελλήνια Ομοσπονδία Επαγγελματιών Ιδιοκτητών Αυτοκινητιστών Ταξί και Αγοραίων (ΠΟΕΙΑΤΑ).
Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό Όργανο, το οποίο θεσμοθετεί και επίσημα την εκτενή συνεργασία που ήδη έχουμε, ως πολιτική ηγεσία, με τους συναρμόδιους φορείς και με όλους τους κοινωνικούς εταίρους, οι οποίοι σχετίζονται με ζητήματα προσβασιμότητας στις μεταφορές και τις συγκοινωνίες.
Ανέφερα εν συντομία, λόγω περιορισμένου χρόνου, τα βασικά στοιχεία της πολιτικής που ακολουθούμε στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών από το 2019, σε σχέση με την προσβασιμότητα και, ειδικότερα, με τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, την στρατηγική για τα οποία συζητάμε σήμερα. Σε συνεργασία με τους συναρμόδιους φορείς, με το αναπηρικό κίνημα και με την Κοινωνία των Πολιτών, υλοποιούμε στην πράξη πολιτικές που βελτιώνουν τη ζωή των συνανθρώπων μας αυτών και βρισκόμαστε στο πλάι τους, για την ικανοποίηση των αναγκών τους.
Θα ήθελα όμως να κλείσω με ένα λιγότερο ποσοτικό και περισσότερο ποιοτικό – αν μου επιτρέπετε την έκφραση – ζήτημα.
Όπως έχω πει πολλές φορές – και δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω – ο δρόμος προς τη συμπερίληψη και την προσβασιμότητα, είναι ανηφορικός.
Στη διαδρομή αυτή υπάρχουν βήματα που απαιτούν πολλά λεφτά για να υλοποιηθούν, αλλά υπάρχουν και βήματα τα οποία δεν κοστίζουν σχεδόν τίποτα.
Ένα από αυτά, είναι η νοοτροπία με την οποία αντιμετωπίζουμε, ως κοινωνία και ως δημόσιοι οργανισμοί, τους συμπολίτες μας.
Δεν κοστίζει τίποτα, για παράδειγμα, να επιδεικνύει ανθρώπινη συμπεριφορά ο οδηγός του λεωφορείου ή του Ι.Χ. στα άτομα με αναπηρία που μοιράζονται τους δρόμους με όλους εμάς, όπως δικαιούνται.
Ούτε κοστίζει να σταματάμε το αυτοκίνητό μας για να δώσουμε προτεραιότητα σε ένα «λευκό μπαστούνι» και θέλω με την ευκαιρία να ευχαριστήσω τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, που τιμούν τη στοιχειώδη αυτή κοινωνική υποχρέωση, η οποία πρέπει να μας δεσμεύει όλους.
Οι ελάχιστες αποκλίνουσες συμπεριφορές δεν θα γίνονται ανεκτές από την Πολιτεία. Σε αυτό δεν κάνουμε καμία έκπτωση!
Επειδή όμως υπάρχει και η άγνοια, ως Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προωθούμε την επιμόρφωση των οδηγών. Έτσι, έχουμε ζητήσει από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ), στα προγράμματα αρχικής κατάρτισης των εξεταστών να περιλαμβάνεται και ενότητα σχετική με θέματα αναπηρίας, ενώ διεξάγουμε και σχετικά σεμινάρια, σε συνεργασία με τους συγκοινωνιακούς φορείς.
Στο πλαίσιο αυτό, σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ), τον περασμένο Φεβρουάριο πραγματοποιήσαμε εκπαίδευση των εργαζομένων της ΣΤΑ.ΣΥ., με στόχο ένα πιο προσβάσιμο και φιλικό περιβάλλον στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για τα Άτομα με Ολική ή Μερική Αναπηρία Όρασης.
Θα ήθελα λοιπόν κλείνοντας να ευχαριστήσω τη συνάδελφο Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφίας Ζαχαράκη, τον Γενικό Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας Πρόδρομο Πύρρου και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΣΤΑ.ΣΥ Θανάση Κοτταρά, για τη συνεργασία και την παρουσία τους στο σεμινάριο αυτό.
Στην κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, κάνουμε καθημερινά πράξη τη δέσμευσή μας για την αύξηση της προσβασιμότητας στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και τη συμπερίληψη των ΑΜεΑ.
Η Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030, οριοθετεί και προσανατολίζει τη δράση μας για τα επόμενα χρόνια. Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμα, για να φτάσουμε στο επίπεδο που υπαγορεύει ο 21ος αιώνας και δικαιούνται οι συμπολίτες μας αυτοί. Με μεθοδική προσπάθεια, με σκληρή δουλειά και με τη συνεργασία όλων, θα το επιτύχουμε.
Σας ευχαριστώ!».
