Σε μια από τις ιστοσελίδες που νοσταλγούν ή υπενθυμίζουν χιουμοριστικά το «παλιό ορθόδοξο ΠΑΣΟΚ» υπάρχει μια παλιά φωτογραφία από βάπτιση. Εκεί, μέσα στην εκκλησία όλα είναι… ΠΑΣΟΚ. Φωτογραφίες του Ανδρέα, αφίσες με το συνθήματα της «Αλλαγής», σημαίες με τον πράσινο ήλιο, υψωμένα χέρια και δάχτυλα με το σήμα της νίκης. Ακόμη και τα ρουχαλάκια του βαπτιζόμενου μωρού ήταν στολισμένα με τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ!
Με τη σημερινή αισθητική αυτά φαίνονταν cult, γραφικές καταστάσεις. Αλλά όπως προείπαμε, τα χέρια ήταν σηκωμένα και τα δάχτυλα σχημάτιζαν το σήμα της νίκης. Δεν ήταν οι σηκωμένες γροθιές στις οποίες μας έχουν συνηθίσει οι Συριζαίοι (και οι άλλες οντότητες της Αριστεράς βέβαια, αλλά αυτές δικαιούνται. Δεν δηλώνουν - και- κεντροαριστεροί, δεν κυβέρνησαν, και κυρίως δεν κυβέρνησαν με τους Καμμένους).
Αυτή είναι η διαφορά του πρώιμου ΠΑΣΟΚ από τον πρώιμο ΣΥΡΙΖΑ. Το πρώτο ξεσήκωσε μαζικό ενθουσιασμό, ελπίδα και ένα κάποιο όραμα, έστω και απροσδιόριστο. Οι προεκλογικές του εκστρατείες ήταν λαϊκή γιορτή. Ο δεύτερος μετέπλασε το λαϊκό ξάφνιασμα για τα μνημόνια, αρχικά σε άλογη οργή και στη συνέχεια σε παγιωμένο μίσος. Και το συνεχίζει.
Στο ΠΑΣΟΚ παρέμειναν λίγοι από εκείνο το ενθουσιώδες πλήθος. Οι πιο πιστοί, ο πιο ορθολογικοί, οι πιο μετριοπαθείς, ή οι πιο δεμένοι συναισθηματικά. Οι περισσότεροι από όσους απήλαυσαν επί θητείας του (ο ανώνυμος Έλληνας των επιδοτήσεων, της φοροδιαφυγής, της θέσης στο δημόσιο) βρέθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Κάποιοι από τις νεότερες ηλικίες χώρου, οι πιο τεχνοκράτες και κοσμοπολίτες, ακολούθησαν τον Μητσοτάκη (όχι τη ΝΔ).
Την Κυριακή είναι ο πρώτος κύκλος της ψηφοφορίας για την εκλογή αρχηγού. Σίγουρα οι ενδιαφερόμενοι θεατές δεν διαφωτίστηκαν από το ντιμπέιτ των υποψηφίων στην ΕΡΤ, αλλά ήταν φυσικό. Η χρονική στενότητα της διαδικασίας, ο μεγάλος αριθμός υποψηφίων και η περιορισμένη θεματολογία, δεν επέτρεπαν παρά μόνο σύντομες αποσπασματικές απαντήσεις και «τσιτάτα», τα οποία σε μια ευρεία συζήτηση ίσως αποδεικνύονταν άσαρκα.
Και εκτός του Λοβέρδου που είχε κάποιες γωνίες (και πολύ σπάστηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ) ο λόγος των υπολοίπων ήταν στρογγυλεμένος σε σημείο που δεν τροφοδότησε συζήτηση, αν δεν πέρασε και αδιάφορος. Αλλά ούτως ή άλλως ο κόσμος που θα προσέλθει στις… «κάλτσες», κατά το συμπαθές σαρδάμ του απόντος Γιώργου, δεν περίμενε το ντιμπέιτ για να αποφασίσει. Τα πρόσωπα και η πορεία τους του είναι οικεία.
Όσοι πάντως αρύονται από το άτονο της συζήτησης για να καταδικάσουν το όλο κόμμα και τη διαδικασία, με τον ισχυρισμό ότι δεν άκουσαν ολοκληρωμένες θέσεις, το κάνουν εκ του πονηρού (επειδή είναι ταγμένοι αλλού) ή από ασχετοσύνη.
Ποιος πολιτικοποιημένος περιμένει από ένα κόμμα του 8% που βρίσκεται σε διαδικασία εκλογής αρχηγού, να έχει… κυβερνητικό πρόγραμμα; Αυτό θα προκύψει, όσο προκύψει, μετά την εκλογή αρχηγού.
Και λέμε «όσο προκύψει» γιατί ένα κόμμα ακόμη και με ελαφρώς διψήφιο ποσοστό, υποχρεούται να έχει γενικές αρχές σε αρμονία με την ιδεολογία του. Όχι λεπτομερές κυβερνητικό πρόγραμμα. Θα κληθεί να συμπράξει σε κυβέρνηση και όχι να κυβερνήσει αυτόνομα. Και οι αρχές του θα είναι το σημείο -κλειδί που θα επιτρέψουν σύγκλιση ή όχι.
Και εδώ είναι η αχίλλειος πτέρνα των υποψηφίων του ΚΙΝΑΛ, όπως αναδύθηκε και από το ντιμπέιτ. Από τον φόβο μήπως κάποιο από τα δύο μεγάλα κόμματα τους κατηγορήσει ότι γίνονται υποπόδιο του αντιπάλου του, αρνούνται να μιλήσουν για συνεργασίες. Όμως όταν είσαι μικρός και δηλώνεις αποφυγή συνεργασίας, στον πολίτη εκλαμβάνεσαι ως αχρείαστος.
Αντιθέτως αν διακήρυτταν με παρρησία ότι με βάση τις αρχές τους «που θα είναι απαράβατες», θα δημιουργήσουν πλαίσιο κυβερνητικής συνεργασίας, φέροντας τον μεγάλο εταίρο προς τις δικές σου θέσεις σε θέματα ιδιάζουσας σημασίας, ο πολίτης θα αναγνώριζε τη χρησιμότητα του κόμματος.
Όσο για τους έξαλλους φιλελεύθερους που ολολύζουν χαρακτηρίζοντας αχρείαστο το ΚΙΝΑΛ, η αναγκαιότητά του (όχι του συγκεκριμένου κόμματος αλλά του συγκεκριμένου πολιτικού - ιδεολογικού χώρου) φάνηκε προχθές.
Το ΚΙΝΑΛ ψήφισε την επιβολή προστίμου των 100 ευρώ, όπως είχε ψηφίσει και την υποχρεωτικότητα των υγειονομικών. Και το έκανε όχι επειδή είναι δεξιό (και αν είναι, πάντως δεν οριοθετείται από αυτή την κίνηση), αλλά επειδή έχει θεσμική μνήμη κυβερνησιμότητας, κάτι που δεν την απέκτησε ο ΣΥΡΙΖΑ.
