Του Μανώλη Κεφαλογιάννη
Σήμερα, έχουμε να απαντήσουμε όλοι μας σε δύο κρίσιμα ερωτήματα:
Ερώτημα πρώτο: Μας αρέσει η σημερινή Ευρώπη; Ερώτημα δεύτερο: Μπορεί ο καθένας μόνος του; Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα –από έναν σας διαβεβαιώνω ευρωπαϊστή πολιτικό- είναι κατηγορηματικά όχι. Δεν μου αρέσει, ασφαλώς, η σημερινή Ευρώπη. Ενώ η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα είναι, ασφαλώς δε μπορεί κανένας μόνος του. Και αυτό το βίωσε έντονα τα τελευταία χρόνια η χώρα μας με τη μεγάλη οικονομική κρίση που βίωσε και για πολλούς ακόμη βιώνει. Γιατί ως Έλληνας πολιτικός σας διαβεβαιώνω ότι αν δεν υπήρχε η κοινοτική αλληλεγγύη προς την Ελλάδα…
Αν η Ελλάδα δεν ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Δεν θα μιλούσαμε σήμερα στην Ελλάδα για οικονομική κρίση αλλά για κοινωνική καταστροφή. Με σοβαρές ελλείψεις σε όλα τα είδη πρώτης ανάγκης. Κάτι που δυστυχώς βλέπουμε να συμβαίνει σε άλλες χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά πριν μιλήσουμε για το τι πρέπει να αλλάξει στην Ευρώπη οφείλουμε να παραδεχτούμε δύο πράγματα.
Που για όλους εμάς είναι αυτονόητα. Τα θεωρούμε σίγουρα. Αυτά που η Ευρώπη μας εξασφαλίζει και μας παρέχει. Τη Δημοκρατία και την Ειρήνη. Δύο Αξίες που όλοι εμείς δεν αναφερόμαστε σε αυτές. Γιατί τις θεωρούμε δεδομένες. Αλλά η Ενωμένη Ευρώπη θεμελιώθηκε πάνω στην ανάγκη για αυτές ακριβώς τις μεγάλες Αξίες.
Μέσα από την εκατόμβη των νεκρών από τους συνεχείς, ανελέητους πολέμους. Μέσα από τις στάχτες δύο Παγκοσμίων Πολέμων. Που άφησαν πίσω τους εκατομμύρια νεκρούς. Μία κατεστραμμένη Ήπειρο. Το 2019 συμπληρώνονται 80 χρόνια από την έναρξη του Δεύτερου Μεγάλου Πολέμου που συγκλόνισε την Ευρώπη.
Σε λίγες μέρες –στις 11 Νοεμβρίου- συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη λήξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Και οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε βιώσει τη φωτιά του πολέμου. Που στοίχειωσε τους παππούδες μας και τους πατεράδες μας. Και η Ενωμένη Ευρώπη μας έχει πράγματι χαρίσει 70 και πλέον χρόνια Ειρήνης και ποιοτικής Δημοκρατίας. Αλλά έγινε το όνειρο των οραματιστών εμπνευστών της Ενωμένης Ευρώπης πραγματικότητα;
Είναι η Ευρώπη σήμερα, αυτό που οραματίστηκαν ο Σουμάν, ο Σπινέλι, ο Αντενάουερ, ο Ντε Γκολ, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής; Ασφαλώς όχι. Η Ευρώπη της μίας απόφασης, της μίας φωνής; Ή έχει καταντήσει ένα γραφειοκρατικό τέρας; Που κάθε μέρα που περνάει γίνεται όλο και πιο αποκρουστικό στους ευρωπαϊκούς λαούς.
Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι. Όλα τα καλά που πραγματοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση τα πιστώνονται οι εθνικές κυβερνήσεις. Και όλα τα στραβά των εθνικών κυβερνήσεων τα χρεώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Που δυστυχώς, όμως, παραμένει ένας αργοκίνητος οργανισμός. Που πολλές φορές χάνει τη μεγάλη εικόνα. Και ασχολείται με θέματα ήσσονος σημασίας. Αδιάφορα.
Που δεν ακουμπούν τους λαούς. Το μεγάλο ζητούμενο εξήντα χρόνια τώρα. Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Η μία Ευρώπη. Στον οικονομικό και νομισματικό τομέα. Δέκα χρόνια μετά από την έναρξη της κρίσης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού με τη χρεοκοπία της Lehman Brothers περισσότερο αναγκαίο παρά ποτέ.
Γιατί η κρίση που ξέσπασε στις ΗΠΑ και ξεπεράστηκε σχετικά γρήγορα μεταλαμπαδεύτηκε στην Ευρώπη που της πήρε αρκετό χρόνο για φύγει από τη μέγγενη της. Γιατί; Γιατί δεν είχε –και δεν έχει- τα εργαλεία εκείνα που θα την βοηθούσαν να ξεπεράσει την κρίση συνολικά. Γιατί η οικονομική και νομισματική ένωση δεν ολοκληρώθηκε. Και έμεινα ΟΝΕ στα χαρτιά.
Ενώ είναι μόνο ΝΕ, δηλαδή νομισματική ένωση. Γιατί δεν έχει τη δυνατότητα να εκδίδει σε ώρες κρίσης «ελεγχόμενο πληθωριστικό χρήμα», ευρωπαϊκό πολύ χαμηλότοκο ομόλογο. Κάτι που έκανε και θα κάνει αν χρειαστεί ξανά η Αμερική.
Ενώ στην Ευρώπη, η κάθε οικονομία της ευρωζώνης είναι ουσιαστικά μόνη της απέναντι στις αγορές. Η μία Ευρώπη. Σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Με κοινή φωνή. Κοινή απόφαση.
Η μία Ευρώπη. Στην επίλυση του μεταναστευτικού. Χωρίς εθνικούς εγωισμούς. Με έμπρακτη αλληλεγγύη στις χώρες πρώτης εισόδου που δέχονται το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων και μεταναστών. Χωρίς «κλειστές πόρτες». Με δίκαιη κατανομή των προσφύγων σε όλες τις χώρες.
Η μία Ευρώπη. Με κοινό ευρωπαϊκό στρατό που θα προστατεύει τα ευρωπαϊκά σύνορα. Που θα έχει κοινή πολιτική σε θέματα ασφάλειας και τρομοκρατίας. Που θα ενισχύσει, την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή. Που θα ενισχύσει αποφασιστικά τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για το Άσυλο και θα έχει κοινή πολιτική Ασύλου. Που θα ενισχύσει τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας.
Η γεωπολιτική κατάσταση όπως δήλωσε και στην καθιερωμένη ομιλία του για την Κατάσταση της Ένωσης στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ μας στέλνει το μήνυμα ότι έχει έρθει η ώρα της ευρωπαϊκής κυριαρχίας.
Μία κυριαρχία που ποτέ ασφαλώς δεν θα στραφεί εναντίον των άλλων. Αλλά ο κόσμος γυρίζει ακατάπαυστα. Έχει γίνει πιο ευμετάβλητος από ποτέ. Οι προκλήσεις με τις οποίες καλείται να αναμετρηθεί η Ευρώπη πολλαπλασιάζονται μέρα με τη μέρα. Επομένως, δεν μπορούμε να χαλαρώσουμε ούτε για μία στιγμή τις προσπάθειές μας για την οικοδόμηση μίας πιο ενωμένης Ευρώπης.
Μίας Ευρώπης που παράγει και εξάγει σταθερότητα και ασφάλεια. Αν συνεχίσουμε τις αναβολές. Τις καθυστερήσεις. Τα δύο βήματα μπρος και ένα πίσω. Αν συνεχίσουμε να είμαστε προσκολλημένοι στις μέτριες ηγεσίες που τους λείπει το όραμα και η έμπνευση. Θα αφήσουμε ολάνοικτη την πόρτα –με δική μας ευθύνη- στη σύγχρονη πολιτική γάγγραινα. Στη σύγχρονη μορφή του ολοκληρωτισμού.
Το λαϊκισμό. Που δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο. Ιδεολογική ταυτότητα. Αλλά διαπερνά οριζόντια το πολιτικό σύστημα σε όλη την Ευρώπη. Αυτόν, το μεγάλο πολιτικό αντίπαλο πρέπει να αντιμετωπίσουμε με έργα και όραμα στις επόμενες Ευρωεκλογές το Μάιο του 2019.
Η αποδυνάμωση των λαϊκιστικών μορφωμάτων που απειλούν τον πυρήνα της ευρωπαϊκής ιδέας, της ευρωπαϊκής συνοχής στις Ευρωεκλογές θα είναι νίκη της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Νίκη της Δημοκρατίας. Για να τελειώσουμε μια και έξω με το τέρας του Λαϊκισμού που δηλητηριάζει όλη την Ευρώπη. Γιατί δεν θα πρέπει ποτέ να διαφεύγει της μνήμης μας. Τα τραγικά επακόλουθα της προηγούμενης επικράτησης των δυνάμεων του λαϊκισμού.
Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Η Ευρώπη του Μεσοπολέμου. Γιατί δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε. Ότι όποιος δεν γνωρίζει καλά την Ιστορία, είναι καταδικασμένος να την ζήσει στη χειρότερή της μορφή.
