Σημείο αναφοράς για τις ΗΠΑ τόσο σε γεωπολιτικό, όσο και σε ενεργειακό επίπεδο, αποτελεί η Ελλάδα στα Βαλκάνια και την ΝΑ Μεσόγειο, με αιχμή του δόρατος το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης και το ρόλο του για το ΝΑΤΟ, αλλά και για την απεξάρτηση της περιοχής από το ρωσικό αέριο.
Κυβερνητικές πηγές μεταφέρουν την ικανοποίηση της ελληνικής πλευράς από τη πρώτη μέρα της επίσκεψης, και το γεγονός ότι οι ΗΠΑ "βλέπουν" τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως έναν ηγέτη με πολύ καλή γνώση του διεθνούς Περιβάλλοντος, σταθερές απόψεις και ως έναν αξιόπιστο εταίρο.
It was an honor to host Greek Prime Minister Kyriakos Mitsotakis and Mrs. Mitsotaki for a reception at the White House. The friendship, partnership, and alliance between our two nations is stronger than it has ever been. pic.twitter.com/2DLXuP9yhZ
— President Biden (@POTUS) May 17, 2022
Κομβικό ρόλο στο καλό κλίμα έπαιξε και το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν γνωρίζει πολύ καλά τα ζητήματα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, ενώ διατηρεί και έντονα θετικά αισθήματα για την ελληνοαμερικανική κοινότητα.
Ήταν ιδιαίτερα τιμητικό που αφιέρωσε τόσο χρόνο για αυτή την επίσκεψη, είναι η εικόνα που μεταφέρουν κυβερνητικές πηγές. Από την άλλη και ο πρωθυπουργός, έχει το δικό του status, γνωρίζει τα διεθνή θέματα, και έχει ξεκάθαρο προσανατολισμό προς τη Δύση.
Σημαντικό το γεγονός ότι η συνάντηση έλαβε χώρας σε μια στιγμή όπου η Ελλάδα, παρά τις δυσκολίες της κρίσης, έχει αλλάξει πίστα. Από χώρα της κρίσης, μπαίνει πλέον δυναμικά στο χάρτη σε όλους τους τομείς.
Αναπτύσσεται, υποδέχεται αμερικανικές επενδύσεις και γενικώς δεν έχει πλέον το ρόλο του φτωχού συγγενή στις διμερείς σχέσεις, παρά είναι μια χώρα με αυτοπεποίθηση, με μια οικονομία που αναπτύσσεται και την επιλέγουν κολοσσοί για να επενδύσουν.
Στις διμερείς επαφές τέθηκαν όλα τα θέματα που ακούστηκαν και δημόσια, συζητήθηκαν εκτενώς οι εξελίξεις στην Ουκρανία, και το γεγονός ότι Ευρώπη και ΗΠΑ προτάσσουν ενιαίο μέτωπο κατά της ρωσικής επιθετικότητας.
Έμφαση δόθηκε στα θέματα της ενέργειας, στο πώς η Ευρώπη θα απεξαρτηθεί από ρωσικό φυσικό αέριο και πως η Αμερική θα βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Την παράσταση έκλεψε όπως ήταν φυσικό ή συζήτηση για το ρόλο Αλεξανδρούπολης, ενώ συζητήθηκαν και οι εξελίξεις στην Ελλάδα με τις πρόσφατες αμερικανικές επενδύσεις.
Συζητήθηκε λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος Μπάιντεν και η αντιπαράθεση μεταξύ των δημοκρατιών του δυτικού κόσμου και των αυταρχικών καθεστώτων - Η Ελλάδα έχει ξεχωριστή θέση σε αυτή τη συζήτηση λόγω της ιστορίας της αλλά και της ανθεκτικότητας που φάνηκε στην οικονομική κρίση.
«Επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχουν πολλά πεδία όπου μπορούμε να δουλέψουμε Ελλάδα και ΗΠΑ», αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, θυμίζοντας ότι υπήρξε και πρόσκληση για επίσκεψη του Τζο Μπάιντεν στην Ελλάδα.
Δεν αναφέρομαι μόνο στο αμυντικό σκέλος της σχέσης μας, αλλά και στο εμπόριο, τις επενδύσεις και τον ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστου εταίρου στην Ανατολική Μεσόγειο, ως μιας χώρας που αποτελεί πυλώνα σταθερότητας τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην ευρύτερη περιοχή.
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) May 17, 2022
Στο θέμα της Κύπρου – ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε αυτήν και δημόσια - η συζήτηση έγινε χωρίς περιστροφές, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν αντιλαμβάνεται πλήρως τη θέση που εξέφρασε ο Κυρ. Μητσοτάκης.
Συζητήθηκαν επίσης πολύ αναλυτικά στα θέματα που αφορούν την Τουρκία, αλλά όχι στη λογική της αντιπαράθεσης. Το ζήτημα τέθηκε περιφερειακά στο πλαίσιο των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, με κυβερνητικές πηγές να αναφέρουν ότι οι πάντες αντιλαμβάνονται πως ο επεκτατισμός και ο αναθεωρητισμός δεν έχουν θέση στο νέο παγκόσμιο τοπίο.
Για την αμυντική συνεργασία, ο πρωθυπουργός εξέφρασε στον Πρόεδρο Μπάιντεν την επιθυμία της χώρας να ενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35. Δηλαδή να αποκτήσει η χώρα μια μοίρα F35 – αεροσκάφη 5ης γενιάς - γεγονός που θα αποτελέσει μια μακροχρόνια επένδυση για τη χώρα, όχι ένα πρόγραμμα που θα υλοποιηθεί από τη μια στιγμή στην άλλη.
Σε αυτή τη λογική και εφόσον επιτευχθεί συμφωνία, θα έχουμε αεροσκάφη από το 2028 και μετά. Εξάλλου τότε θα είναι και η περίοδος που θα έχουμε δημοσιονομικό χώρο για να μπορούμε να τα αποκτήσουμε.
Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, όταν μιλάμε για την Ελλάδα του 2030 οφείλουμε να συζητάμε και για αμυντικά προγράμματα της χώρας 5-10 χρόνια μετά.
Την περασμένη Παρασκευή η Lockheed Martin είχε εκφράσει εγγράφως το ενδιαφέρον να διερευνηθεί η δυνατότητα επένδυσης στην ΕΑΒ μέσω της εξαγοράς μειοψηφικού της ποσοστού.
