Την ανάγκη να υπάρξει ισορροπία μεταξύ υγειονομικής αποτελεσματικότητας και δημοκρατικών κεκτημένων υπογράμμισε ο Ευάγγελος Βενιζέλος στο πλαίσιο διαδικτυακής συζήτησης του Κύκλου Ιδεών σχετικά με το θέμα «Ιδιωτικότητα και προσωπικά δεδομένα την εποχή του κορονοϊού».
Δεν είναι μόνο οικονομική, υγειονομική και κοινωνική κρίση, αλλά και ιδεολογική κρίση επεσήμανε ο Ευάγγελος Βενιζέλος. «Να αναπτύξει η κοινωνία αντιστάσεις κατά του ιού» τόνισε, επισημαίνοντας πως οι αντιδράσεις των κρατικών αρχών είναι αντιφατικές, όπου κάποιες τοποθετούνται σε κατάσταση «risk society» και προκαλούν τρόμο. Ο κ. Βενιζέλος διαχώρισε τις δημοκρατικές, ευρωπαϊκές χώρες και τις φιλελεύθερες σε σχέση με άλλες πιο αυταρχικές, ενώ ανέφερε πως ο δυτικός κόσμος δεν είχε καλύψει τα κενά.
Στο ερώτημα που πολλοί θέτουν για τη διενέργεια πολλών τεστ ή την ανοσία της αγέλης ανέφερε πως «πρέπει να κάνουμε διεθνή και ευρωπαϊκό σχεδιασμό για τον κορονοϊό που να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και να αντλήσουμε πορίσματα από όλες τις χώρες».
Στη διαδικτυακή συζήτηση συμμετείχαν ο Λίνος - Αλέξανδρος Σισιλιάνος, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο Κωνσταντίνος Μενουδάκος, πρόεδρος της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επίτιμος Πρόεδρος ΣτΕ, η Λίλιαν Μήτρου, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης καθώς και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, που συντόνισε και τη συζήτηση.
«Απασχολεί έντονα το θέμα» σχολίασε ο Λίνος- Αλέξανδρος Σισιλιάνος φέρνοντας ως παράδειγμα την ιχνηλάτηση επαφών μέσων κινητών συγκεκριμένων προσώπων. Όπως είπε υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις δηλαδή να συλλέγονται μαζικές πληροφορίες για να ξέρει κανείς πού κινείται ο πληθυσμός ή εάν έφυγε τις μέρες του Πάσχα, και εντελώς διαφορετικό εάν ένα συγκεκριμένο άτομο στο πλαίσιο της κρίσης παρακολουθείται.
Παράλληλα, αναφέρθηκε σε άλλη μία διάκριση αν τα κράτη μπορούν να δικαιολογήσουν τα μέτρα που παίρνουν. «Υπάρχουν δύο φιλοσοφίες που αντιπαραβάλλονται» σημείωσε. Η μία είναι η λογική της διαφάνειας, όπου τα μέτρα τίθενται σε γνώση και άλλων κρατών και λαμβάνονται υπόψη οι διατάξεις των διεθνών συνθηκών και η άλλη είναι να χρησιμοποιήσουν την ωρολογιακή βόμβα του άρθρου 15 που επιτρέπει την επίκληση κατάργησης δικαιωμάτων. «Αν τα αναγάγει κανείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα τεθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και δεν θέλω να προκαταλάβω την απόφαση» σημείωσε.
Στο σημείο αυτό παρενέβη ο κ. Βενιζέλος λέγοντας πως ήδη από 47 χώρες οι 10 έχουν ζητήσει παρέκκλιση για εξαίρεση από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, επικαλούμενες το «stage of emergency». Στην Ελλάδα δεν έχει συμβεί αυτό καθώς υπάρχουν προστατευτικές διατάξεις του Συντάγματος μόνον σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα εμφύλιων συρράξεων, τρομοκρατίας και άλλα. Πρώτη φορά γίνεται –όπως αναφέρθηκε- σε μία κρίση υγειονομικού χαρακτήρα.
«Δεν χρειάζεται νέα νομοθεσία για λήψη νέων μέτρων, αρκεί να τηρούνται οι βασικές αρχές του νόμου» σχολίασε ο κ. Μενουδάκος, υποστηρίζοντας πως γίνεται μία προσπάθεια συμβιβασμού της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και αυτών της υγείας. «Επιτρέπει σταθμίσεις και σε μία δημοκρατική χώρα αυτό μπορεί να είναι πιο δύσκολο» τόνισε.
Την άποψη πως οι περιορισμοί και η προστασία των δικαιωμάτων «δεν είναι αντίθετα, δεν είναι αλληλοαναιρούμενα» εξέφρασε η κυρία Μήτρου. Υπάρχει σε κάθε περίπτωση η προστασία της ιδιωτικότητας, όπως και η άσκηση ελευθεριών για παράδειγμα στην άθληση, ωστόσο ανέφερε πως υπάρχει μία τάση αμυντική για να προστατευθεί και να μην στιγματιστεί ο όποιος περιορισμός ως εμπόδιο των προσωπικών δεδομένων.
«Ισχύει στο σύνολό της η νομοθεσία και περιέχει όμως ρυθμίσεις όπως π.χ. του υπέρτατου δημοσίου συμφέροντος» ανέφερε, σχολιάζοντας πως αλλάζει και το παιχνίδι στους θεσμούς. «Δεν χρειάζεται να εξομβελίζουμε την προστασία των προσωπικών δεδομένων» είπε, υποστηρίζοντας βέβαια πως μεγάλες εταιρείες έρχονται να αποκαταστήσουν τις ελλείψεις σε κράτη.
