Πόσο πιθανό είναι να προκύψει από την πρώτη κιόλας κάλπη των επόμενων εκλογών, μια κυβέρνηση χωρίς το πρώτο κόμμα, όπως επεσήμανε χθες ο Πρωθυπουργός; Τι δείχνουν τα νούμερα και οι προβολές σας;
Η επισήμανση του Πρωθυπουργού είναι σωστή, μαθηματικά είναι δυνατό! Αν το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που δεν θα ξεπεράσουν το όριο εκπροσώπησης στη Βουλή, φθάσει το 8% (όσο περίπου συγκέντρωσαν τα κόμματα που δεν κατέκτησαν κοινοβουλευτική έδρα στις προηγούμενες εθνικές εκλογές), το ποσοστό που χρειάζεται για να έχει αυτοδυναμία το πρώτο κόμμα -ή τα κόμματα που θα αποφάσιζαν να συνεργαστούν- μετά από μια εκλογική μάχη με απλή αναλογική, είναι λίγο πάνω από 46%. Πρόκειται για ποσοστό αρκετά υψηλό, που όμως, μαθηματικά τουλάχιστον, μπορεί να επιτευχθεί από μετεκλογική συνεργασία κομμάτων - ακόμα και χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος, αν αποφασίσουν να συνεργαστούν το δεύτερο και αρκετά από τα υπόλοιπα κόμματα…
Η πολιτική όμως δεν είναι μαθηματικά. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο κάθε άλλο παρά απλό είναι. Εκτός από τις αναμενόμενες δυσκολίες στην υλοποίηση αλλά και στην πορεία μιας συνεργασίας πολλών κομμάτων, οι μέχρι σήμερα τοποθετήσεις των κομμάτων της Αντιπολίτευσης (εκτός της Αξιωματικής) δεν δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Βέβαια, μετά από κάθε εκλογική μάχη ξημερώνει νέα μέρα, το πολιτικό τοπίο δεν είναι απαραίτητα το ίδιο και η οπτική και οι προτεραιότητες κομμάτων και ηγεσιών αλλάζουν. Τίποτα επομένως δεν μπορεί να θεωρηθεί απίθανο - ούτε να αποκλειστεί!
Γιατί ο Μητσοτάκης είπε τα «τρία όχι» (εκλογές, εκλογικός νόμος, ανασχηματισμός) ; Πώς εκτιμάτε ότι θα λειτουργήσει αυτή του η απόφαση; Θετικά για τον ίδιο και το κυβερνών κόμμα ή αρνητικά;
Στην πολιτική, ελάχιστα πράγματα είναι άσπρο ή μαύρο. Κάθε τοποθέτηση, επιλογή ή απόφαση έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, οφέλη και ζημιές. Τα τρία «όχι» όμως του Πρωθυπουργού, στη χθεσινή του συνέντευξη στη Δ.Ε.Θ., εκτιμώ ότι θα λειτουργήσουν κυρίως θετικά για τον ίδιο και την κυβέρνηση κι αυτό για αρκετούς λόγους:
Η αλλαγή του εκλογικού νόμου στο «παρά πέντε» ίσως έδειχνε - πάντως σίγουρα θα ερμηνευόταν έτσι από αρκετούς - ανησυχία, αδυναμία, φόβο για το εκλογικό αποτέλεσμα. Η διατήρηση του ίδιου νόμου δεν πρόσφερε αφορμές αρνητικών σχολίων. Αντίθετα, έδειξε αισιοδοξία για την τελική επιλογή του εκλογικού σώματος.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η αλλαγή του εκλογικού νόμου, θα διευκόλυνε σημαντικά την αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος. Θα χαμήλωνε ίσως 1-2 μονάδες το όριο αυτοδυναμίας (ανάλογα με τις διατάξεις του) αλλά δεν μπορεί να προβλεφθεί το πως θα λειτουργούσε στις διαθέσεις και τις τελικές επιλογές του εκλογικού σώματος -σε φίλους και αντιπάλους.
Τα τρία «όχι» επιβεβαίωσαν και ενίσχυσαν τα χαρακτηριστικά στα οποία επενδύει ο Κυριάκος Μητσοτάκης: αξιοπιστία - θεσμικότητα - σταθερότητα - εμπιστοσύνη, τα οποία και σκοπεύει να αξιοποιήσει στη σύγκριση και στη μάχη με τον αντίπαλό του.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι συγκεκριμένα, και το πολιτικό τοπίο καθ’ οδόν προς τις κάλπες έχει πλέον μορφοποιηθεί. Ποια εκτιμάτε επομένως πως είναι τα ζητήματα που θα κρίνουν τις επόμενες εκλογές;
Στις πρώτες θέσεις βρίσκονται τα σημαντικά προβλήματα της τρέχουσας καθημερινότητας: οι αυξήσεις -κυρίως στα τρόφιμα αλλά όχι μόνο- και η ενεργειακή κρίση. Αυτά αποτελούν τις προτεραιότητες στους προβληματισμούς των πολιτών και τα κύρια κριτήρια των επιλογών τους. Βαδίζοντας προς το χειμώνα, χωρίς να ευχόμαστε μια έξαρσή τους -ευχόμαστε το αντίθετο!- ο κορωνοϊός και τα ελληνοτουρκικά, ανάλογα και με την πορεία τους, θα διεκδικούν μερίδιο ενδιαφέροντος. Όσο πλησιάζουμε στις εκλογές, θα τεθούν όλα στο τραπέζι -και τα πολιτικά ζητήματα.
Εν κατακλείδι, όλα τα θέματα θα έχουν το ρόλο τους, άλλα μεγαλύτερο και άλλα μικρότερο, οδηγώντας -εκτιμώ- στο κυρίαρχο ζήτημα των επόμενων εκλογών: την διαχειριστική ικανότητα, δηλαδή το ποιος προσφέρει τις περισσότερες εγγυήσεις για την ασφαλή και επωφελή, για τους περισσότερους, πλοήγηση σε δύσκολους καιρούς!
Εκτιμάτε ότι θα ζήσουμε μεγάλη πόλωση καθ’ οδόν προς τις εκλογές;
Εκτιμώ πως ναι. Άλλωστε, νομίζω ότι ήδη την βλέπουμε να έχει ξεκινήσει και να ενισχύεται. Υπάρχει η άποψη ότι η πόλωση βοηθά τους δύο βασικούς μονομάχους, συσπειρώνοντας τους ψηφοφόρους τους. Θα έπρεπε όμως να μας απασχολεί κυρίως, το αν μια έντονα πολωμένη προεκλογική περίοδος επιτρέπει να τεθούν ουσιαστικώς τα σοβαρά ζητήματα που απασχολούν όλους μας και να κατατεθούν προτάσεις για την σωστή αντιμετώπισή τους.
