Του Αλέξανδρου Διαμάντη
Έναν και βασικό στόχο έχει στο μυαλό του ο Αλέξης Τσίπρας έχοντας ήδη ανοίξει την συζήτηση για την συνταγματική αναθεώρηση: την αλλαγή της ατζέντας από τα επίπονα μέτρα και την νέα αξιολόγηση που έρχεται τον Οκτώβριο. Εξάλλου, ήδη από το 2014 ο τότε πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς έχει βάλει στο τραπέζι το ζήτημα της αναθεώρησης, όταν στις 7 Μαΐου είχε παρουσιάσει τα 31 σημεία–προτάσεις του κόμματός του. «Χρειαζόμαστε, φίλες και φίλοι, ένα καινούργιο Σύνταγμα. Ένα νέο Καταστατικό Χάρτη της Χώρας. Γιατί, το σημερινό Σύνταγμα έχει κλείσει τον κύκλο του», τόνιζε εκείνη την περίοδο ο πρωθυπουργός, για να έρθει λίγο διάστημα αργότερα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και να υιοθετήσει τον ρόλο του «πατέρα» μια συνταγματικής αναθεώρησης.
Ωστόσο, ακόμα, κι αυτό η σημερινή κυβέρνηση κατάφερε να βάλει τρικλοποδιές στον εαυτό της, με την Όλγα Γεροβασίλη να μιλά για δημοψήφισμα και τον Πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση να την αδειάζει τονίζοντας ότι τα πάντα θα περάσουν από την Ολομέλεια. Άλλωστε, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 110 του Συντάγματος η ανάγκη της «διαπιστώνεται με απόφαση της Βουλής».
Πιο συγκεκριμένα:
2. Η ανάγκη της αναθεώρησης του Συντάγματος διαπιστώνεται με απόφαση της Βουλής που λαμβάνεται, ύστερα από πρόταση πενήντα τουλάχιστον βουλευτών, με πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των μελών της σε δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους έναν τουλάχιστον μήνα. Με την απόφαση αυτή καθορίζονται ειδικά οι διατάξεις που πρέπει να αναθεωρηθούν.
3. Αφού η αναθεώρηση αποφασιστεί από τη Βουλή, η επόμενη Βουλή, κατά την πρώτη σύνοδό της, αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των μελών της σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις.
4. Αν η πρόταση για αναθεώρηση του Συντάγματος έλαβε την πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, όχι όμως και την πλειοψηφία των τριών πέμπτων, σύμφωνα με την παράγραφο 2, η επόμενη Βουλή κατά την πρώτη σύνοδό της μπορεί να αποφασίσει σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των μελών της.
Ζητούμενο η (δύσκολη) συναίνεση
Είναι, λοιπόν, ηλίου φαεινότερων ότι μόνο μέσα από την Βουλή θα μπορούσε να προχωρήσει μια τέτοια διαδικασία, η οποία μόνο εύκολη δεν είναι. Κι αυτό διότι θεωρείται δεδομένο ότι ο Α. Τσίπρας θα επιχειρήσει σε μια δύσκολη συγκυρία για την Ελλάδα να εξυπηρετήσει μικροπολιτικούς σκοπούς, στους οποίους η αντιπολίτευση αναμένεται να αποκρούσει σθεναρά. Ήδη, μάλιστα, κύκλοι της ΝΔ εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί ακούγοντας την κυβέρνηση να μιλά για συνταγματική αναθεώρηση, με δεδομένο ότι έως και σήμερα ο πρωθυπουργός δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του. Όλα, αυτά, λοιπόν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πίσω από τις πρωτοβουλίες Τσίπρα υπάρχει «δράκος»…
Οι προηγούμενες αναθεωρήσεις
Για την ιστορία, η τελευταία συνταγματική αναθεώρηση στην Ελλάδα έγινε το 2008. Μεταξύ των διατάξεων που έγιναν δεκτές, ήταν η κατάργηση του επαγγελματικού ασυμβιβάστου, η προσθήκη των νησιωτικών και ορεινών περιοχών της χώρας στη μέριμνα του κοινού νομοθέτη και της Διοίκησης όταν πρόκειται για τη θέσπιση αναπτυξιακών μέτρων, η πρόβλεψη της δυνατότητας της Βουλής να υποβάλλει, υπό προϋποθέσεις, προτάσεις τροποποίησης επί μέρους κονδυλίων του προϋπολογισμού, αλλά και η πρόβλεψη ειδικότερης διαδικασίας ως προς την παρακολούθηση από τη Βουλή της εκτέλεσης του προϋπολογισμού. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο το 1986 και το 2001, με αυτή του 2001 να είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη.
