Η προσφυγή της κυβέρνησης στην προσφιλή τακτική της πολιτικής διαπραγμάτευσης μετά την εμπλοκή των συζητήσεων στην Αθήνα για τα προληπτικά μέτρα των 3,6 δις. ευρώ λειτούργησε με δύο τρόπους: Προκάλεσε έντονη ανησυχία στους πολίτες και τις επιχειρήσεις και επιδείνωσε εκ νέου αυτό που ονομάζουμε «ρίσκο χώρας» όπως αντικατοπτρίζεται όχι μόνο στις χειραγωγούμενες αγορές ομολόγων, αλλά στις ανησυχίες που εκδήλωσαν ξένοι επενδυτές και συνεργάτες ελληνικών επιχειρήσεων από το εξωτερικό. Το ερώτημα αν βρισκόμαστε μπροστά σε μια επανάληψη του 2015 έχει επανέλθει και το κλίμα στην ήδη καθηλωμένη οικονομική δραστηριότητα δεν είναι καθόλου καλό. Παράλληλα, όμως, αυτή ακριβώς η ολοένα επιδεινούμενη κατάσταση έγινε αφορμή για να κινητοποιηθεί το τελευταίο 24ωρο ένας ολόκληρος επικοινωνιακός μηχανισμός εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, στον οποίο πλέον εναποτίθενται ξανά οι ελπίδες για «πολιτική λύση».
Το σκηνικό σαφώς άλλαξε από τη στιγμή που μπήκε στο τραπέζι το δυνητικό αίτημα του πρωθυπουργού για την σύγκληση Συνόδου Κορυφής, το οποίο αν και ποτέ δεν υποβλήθηκε ή απορρίφθηκε επίσημα, εντούτοις ανταλλάχθηκε με την υπόσχεση σύγκλησης ενός Eurogroup στις 9 Μαΐου το οποίο ελπίζεται πως θα αποτελέσει ένα πρώτο σημαντικό βήμα για να ολοκληρωθεί η στοιχειωμένη πρώτη αξιολόγηση του «τριτοτέταρτου» μνημονίου.
Αυτά που ξεκαθάρισαν τις τελευταίες ώρες και ειδικά μετά το «ξέσπασμα» του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιουνκέρ είναι πως:
-Το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών και κυρίως οι πολιτικοί εκφραστές της Ε.Ε (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μεμονωμένοι υπουργοί Γαλλίας, Ιταλίας, Πορτογαλίας) συμφωνούν με τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν μπορεί να ψηφίσει εκ των προτέρων τα προληπτικά μέτρα τα οποία ζητά το ΔΝΤ και με τα οποία συμφωνεί ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε. «Στην Ελλάδα δεν μπορούν να νομοθετηθούν μέτρα τα οποία δεν μπορούν να τεθούν σε ισχύ», δήλωσε τη Μ. Παρασκευή και ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Ήδη τα προηγούμενα 24 ώρα άρχισε να γίνεται σαφές πως επιχειρείται να βρεθεί ένας συμβιβασμός όπου τα μέτρα (περικοπές δαπανών και νέοι φόροι) θα εξειδικευτούν αλλά δεν θα νομοθετηθούν εκ των προτέρων, πλην του μηχανισμού που θα είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων και της έγκρισης των πρόσθετων μέτρων.
- Το αρχικό σκέλος της συμφωνίας για τα βαριά μέτρα(φορολογικό, ασφαλιστικό κλπ.) που θα πέσουν σαν θύελλα στην πραγματική οικονομία μέχρι το 2018, έχει πλέον κλείσει κατά 99% όπως έκανε γνωστό ο Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί.
- Το πακέτο των προληπτικών μέτρων και ο μηχανισμός εφαρμογής τους δεν έχει συμφωνηθεί και θα χρειαστεί ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να συμβεί αυτό. Τουλάχιστον μέχρι τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών στις 9 Μαΐου όπου ελπίζεται πως θα ληφθεί η πολιτική απόφαση, ενώ αν η συζήτηση τραβήξει περισσότερο, τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του μήνα και πριν η χώρα αρχίσει να αντιμετωπίζει οξύτερα προβλήματα ρευστότητας.
-Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται παράλληλα με τον προληπτικό μηχανισμό μέτρων και το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Επιτρόπου Οικονομικών, Ανίκα Μπράιτχαρτ, χωρίς ωστόσο να είναι γνωστό τι ακριβώς βρίσκεται υπό συζήτηση και τι χρονικό διάστημα εφαρμογής έχει. Και σε αυτό το θέμα οι διαφωνίες μεταξύ των δανειστών παραμένουν πολύ μεγάλες κρίνοντας από τη δήλωση του ίδιου στελέχους ότι «θα χρειαστεί πρώτα να συγκλίνουν οι απόψεις των θεσμών μεταξύ τους».
-Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει σκληρύνει τη φρασεολογία της προς την Ελλάδα, συνεχίζει όμως να τηρεί σε γενικές γραμμές την αρχή των ίσων αποστάσεων, ζητώντας από την Ελλάδα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για μεταρρυθμίσεις (σ.σ όπως τις εννοεί το ΔΝΤ) και από τους Ευρωπαίους να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για «ουσιαστική ανακούφιση του χρέους», όπως χαρακτηριστικά επανέλαβε χθες ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζακ Λιού.
- Οι τόνοι έχουν πέσει από όλες τις πλευρές, πλην της ελληνικής που κατηγορεί ευθέως το ΔΝΤ ότι προσπαθεί να τορπιλίσει τη συμφωνία με τις απαιτήσεις που προβάλει, βάζοντας στο κάδρο και προσωπικά τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Παρά τις βαριές συνέπειες που έχει πρωτίστως για τη χώρα, η πολιτική της εξάντλησης των χρονικών περιθωρίων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη από όλες τις πλευρές και φαίνεται πως θα είναι αυτή που -με την επιφύλαξη ενός ξαφνικού «ατυχήματος»- επελέγη ως πλέον δόκιμη για να αντιμετωπιστεί άλλη μια διελκυστίνδα κυβέρνησης-θεσμών, με χαρακτηριστικά τα οποία εν πολλοίς αγνοούνται αυτή τη στιγμή, αλλά λίγο πολύ μπορούμε να φανταστούμε.
Βασίλης Γεώργας
